แอมเนสตี้ออกข้อเรียกร้องให้มีการยุติดำเนินคดีด้วยมาตรา 112 ต่อ “สายน้ำ” นักกิจกรรมเยาวชนจากการที่เขาแต่งคร็อปท็อปเข้าร่วมกิจกรรมแฟชั่นโชว์ที่ถนนสีลม ย้ำยังมีเด็กไทยที่ต้องได้รับผลกระทบจากการปราบปรามเพียงเพราะการออกมาใช้สิทธิเสรีภาพของตนเอง

18 ก.ค.2566 แอมเนสตี้ อินเตอร์เนชั่นแนล ประเทศไทยเผยแพร่ข้อเรียกร้องให้รัฐบาลไทยยุติการใช้ข้อหาหมิ่นประมาทกษัตริย์ตามประมวลกฎหมายอาญามาตรา 112 ในการดำเนินคดีกับนักกิจกรรมที่ออกมาใช้เสรีภาพในการแสดงออก ซึ่งรวมถึงกรณีของนภสินธุ์ ตรีรยาภิวัฒน์ หรือ สายน้ำ นักกิจกรรมเยาวชน ที่ศาลกำลังจะมีคำพิพากษาในวันที่ 20 ก.ค.นี้ จากเหตุที่เขาเข้าร่วมกิจกรรมจำลองการเดินแฟชั่นโชว์โดยการสวมชุดคร็อปท็อปและเขียนคำว่า “พ่อกูชื่อมานะ” ไว้ที่หลังโดยคดีนี้เกิดขึ้นในขณะที่เขามีอายุ 16 ปี

ชนาธิป ตติยการุณวงศ์ นักวิจัยระดับภูมิภาคประจำประเทศไทย แอมเนสตี้ อินเตอร์เนชั่นแนล เผยว่า สายน้ำไม่ควรถูกดำเนินคดีหรือลงโทษใดๆ ตั้งแต่แรก กระบวนการทางกฎหมายเหล่านี้อาจส่งผลให้เขาต้องถูกพรากอิสรภาพไป เพียงเพราะเข้าร่วมกิจกรรมจำลองการเดินแฟชั่นโชว์ระหว่างการชุมนุมประท้วงโดยสงบ ขณะที่มีอายุยังไม่ถึง 18 ปี การดำเนินคดีอาญาหลายข้อหาต่อสายน้ำ เน้นย้ำให้เห็นว่าทางการไทยได้พรากสิทธิในเสรีภาพการแสดงออกและการชุมนุมประท้วงโดยสงบไปจากเด็กหลายคน

“ทางการไทยต้องยุติการดำเนินคดีต่อสายน้ำ รวมถึงเยาวชนอีกกว่าร้อยคน ซึ่งถูกดำเนินคดีอาญาในคดีอื่นๆจากการเข้าร่วมการชุมนุมประท้วงโดยสงบ โดยทางการต้องดำเนินการอย่างทันทีและไม่มีเงื่อนไข”

รายงานแอมเนสตี้ อินเตอร์เนชั่นแนล เรื่อง “ขอทวงคืนอนาคตของพวกเรา" (We are Reclaiming Our Future) ที่เผยแพร่เมื่อเดือนกุมภาพันธ์ 2566 ได้บันทึกข้อมูลกรณีที่ภาครัฐไม่สามารถประกันความปลอดภัยของเด็กหลายคนระหว่างการชุมนุมประท้วงได้ และการจับกุมด้วยความรุนแรงและการคุมขังโดยไม่ชอบด้วยกฎหมาย ส่งผลให้เกิดความเสี่ยงต่อบูรณภาพทางกายและใจของเด็กผู้ชุมนุมประท้วง

“เด็กและเยาวชนในประเทศไทย ยังคงเสี่ยงที่จะได้รับผลกระทบจากการแสดงความเห็นของตน ดังในกรณีเด็ก 286 คนที่ถูกดำเนินคดีอาญาในช่วงที่ผ่านมานี้ รวมทั้งถูกข่มขู่และสอดแนมข้อมูลจากภาครัฐ ทั้งตำรวจยังใช้กำลังโดยไม่จำเป็นและเกินขอบเขตระหว่างการชุมนุมประท้วง

“ในฐานะรัฐภาคีของกติการะหว่างประเทศว่าด้วยสิทธิพลเมืองและการเมือง และอนุสัญญาว่าด้วยสิทธิเด็ก ประเทศไทยต้องประกันว่าเด็กสามารถแสดงความคิดเห็นได้อย่างเสรีผ่านการชุมนุมประท้วงโดยสงบ ในสภาพแวดล้อมที่ปลอดภัยและเอื้ออำนวยต่อการชุมนุม”

ผู้สื่อข่าวรายงานเพิ่มเติมว่านอกจากนภสินธุ์แล้วยังมี จตุพร แซ่อึง หรือ นิว ที่ถูกดำเนินคดีด้วยมาตรา 112 อีกคนด้วยจากการที่แต่งชุดไทยไปเข้าร่วมกิจกรรมครั้งเดียวกันนี้ที่ถนนสีลมเมื่อ 29 ต.ค.2563 ทั้งนี้คดีของเธอศาลชั้นต้นมีคำพิพากษาไปก่อนแล้วเมื่อ 12 ก.ย.2565 ตัดสินให้จำคุก 3 ปี ในข้อหาตามมาตรา 112 แต่สารภาพเหลือโทษจำคุก 2 ปี โดยไม่รอลงอาญา เนื่องจากศาลเห็นว่าการแต่งชุดไทยของเธอเป็นการล้อเลียนพระราชินี อย่างไรก็ตามคดีนี้ยังอยู่ระหว่างรอคำพิพากษาศาลอุทธรณ์โดยศาลยังอนุญาตให้ประกันตัวระหว่างรออุทธรณ์โดยต้องวางเงินสดเป็นหลักทรัพย์ประกัน 300,000 บาทได้