'กนก-ธีระ' นำเสนอข่าวรายการ "เล่าข่าวข้น" ของ ททบ. 5 โดยอ้างจากผู้ใช้เฟสบุ๊คคนหนึ่งว่ามีการจัดฉากศพผู้เสียชีวิตในยูเครน จากการตรวจสอบกูเกิ้ลง่ายๆ พบว่าวิดิโอไม่ใช่การ 'จับโป๊ะ' ยูเครน แต่เป็นการนำข่าวประท้วงของนักกิจกรรมที่ออสเตรียเมื่อต้น ก.พ. มาบิดเบือน วีดิโอข่าวดังกล่าวเป็นเคยถูกนำไปบิดเบือนว่าเป็นการจัดฉากศพผู้เสียชีวิตจากโรคโควิด-19 ด้วย

กรณีนี้ถูกค้นพบโดย 'ธีรนัย จารุวัสตร์' ผู้สื่อข่าวฟรีแลนซ์ภาคภาษาอังกฤษ โพสต์ในเฟสบุ๊ค ระบุว่า 'กนก รัตน์วงศ์สกุล' และ 'ธีระ ธัญไพบูลย์' ผู้ประกาศข่าวรายการ 'เล่าข่าวข้น' ของช่องโทรทัศน์ ททบ.5 นำเสนอข้อมูลบิดเบือน เมื่อวันที่ 28 ก.พ. 2565 โดยขอให้ผู้ชมดูวิดิโอคลิปหนึ่งที่รายการนำมาเสนอ และอ้างว่าเป็นการจัดฉากศพผู้เสียชีวิตในยูเครน ระบุว่า

กนก: "นี่ท่านผู้ชมฮะ เห็นถุงใส่ศพที่กองเรียงรายอยู่ด้านหลังผู้สื่อข่าวคนนี้มั้ยฮะ ศพบางศพยังกระดุกกระดิกอยู่"

ธีระ: "รึมันร้อน​" กล่าวแล้วหัวเราะ

กนก: "มันร้อนฮะ คนไปบอกว่า เฮ้ย นิ่งๆ คนกำลังรายงานข่าว นิ่งๆ" 

ธีระ: "ตกลงยังไงเนี่ย ศพป่าว"

กนก: "ตกลงมันก็ ที่มันกระดุกกระดิก ไม่ใช่ศพ ส่วนที่นิ่งๆเนี่ย ก็ไม่รู้ว่าเมื่อไหร่จะกระดุกกระดิก คือตอนนี้อาจจะยังทนร้อนได้อยู่ อันนี้มันเป็นเฟคนิวส์ท่านผู้ชม"

ธีระ: "อ๋อ คือพยายามจะพูดว่า ข้างหลังผมเนี่ยเป็นศพ งี้หรอ"

กนก: "ใช่ ประมาณว่ารัสเซียโหดร้ายมาก รัสเซียบอมเรามาเนี่ย สี่ห้าวัน คนตาย ดูสิท่านผู้ชม เบื้องหลังผม ศพทั้งนั้น แล้วเข้าใจว่า...ศพเนี่ย มันร้อน เลยกระดุกกระดิก โอ้โห ท่านผู้ชมฮะ ไม่น่าเชื่อนะฮะ"

จากการตรวจสอบง่ายๆ บนกูเกิ้ลพบว่าวิดิโอขนาดความยาว 13 วินาทีคลิปนี้ไม่ใช่การ 'จับโป๊ะ' ปลอมศพผู้เสียชีวิตในยูเครน แต่เป็นข่าวการประท้วงที่ออสเตรียเพื่อเรียกร้องให้รัฐบาลออกมาตรการเพื่อแก้ไขปัญหาความเปลี่ยนแปลงทางสภาพอากาศ โดยจัดกิจกรรมรณรงค์เชิงสัญลักษณ์เพื่อสื่อสารว่าการเปลี่ยนแปลงทางสภาพอากาศทำให้มีผู้เสียชีวิตแล้วเฉลี่ยวันละ 48 คน 

ในรายการ "เล่าข่าวข้น" กนกและธีระนำเสนอโพสต์หนึ่งของผู้ใช้เฟสบุ๊คชื่อ Sutin Wannabovorn โพสต์ดังกล่าวอ้างว่ามีการจัดฉากผู้เสียชีวิตในยูเครน และระบุว่า 'โวโลดีมีร์ เชเลนสกี้' ประธานาธิบดีของยูเครน ขาดความน่าเชื่อถือเนื่องจากในอดีตเคยประกอบอาชีพตลก ซึ่งประเด็นนี้ถูกพูดถึงอย่างหนาหูในกลุ่มคนไทยที่สนับสนุนการรุกรานยูเครนของรัสเซีย

กนกและธีระเป็นส่วนหนึ่งของ 4 พิธีกรจาก TOP NEWS ที่เริ่มเป็นผู้ประกาศข่าวให้กับโทรทัศน์ช่อง 5 ตั้งแต่ต้น ม.ค. ที่ผ่านมา โดย 'พลโทรังสี กิตติญาณทรัพย์' กรรมการผู้อำนวยการใหญ่ ช่อง​ ​5 เคยระบุเมื่อปลายปีที่แล้วว่า "เป้าหมายการนำเสนอข่าวช่อง 5 จะเน้นข่าวที่เป็นความจริงทุกด้าน เจาะลึกรายละเอียด ที่สำคัญไม่สร้างความแตกแยกให้สังคม ไม่เติมเชื้อไฟ ดึงฟืนออกจากกองไฟ เราจะเป็นสื่อหลักที่ไม่ตัดสินว่าใครผิด ใครถูก แต่เสนอข้อมูลให้ครบทุกด้านและประชาชนเป็นผู้ตัดสิน”

หลังตรวจสอบข่าวบิดเบือนดังกล่าวว่าไม่เป็นความจริง ธีรนัยออกมาเรียกร้องให้องค์กรวิชาชีพที่เกี่ยวข้อง เช่น "สภาการสื่อมวลชนแห่งชาติ หรือสมาคมนักข่าววิทยุและโทรทัศน์ไทย ตรวจสอบกรณีการเผยแพร่ข่าวบิดเบือนครั้งนี้ และรายงานให้ประชาชนรับทราบเกี่ยวกับผลการดำเนินการตรวจสอบด้วย" เนื่องจากอาจไม่เป็นไปตามข้อบังคับในเรื่องการนำเสนอข่าวที่ก่อให้เกิดความเข้าใจคลาดเคลื่อน และการนำเสนอข่าวอย่างมีอคติ

"การกระทำของสองพิธีกร ย่อมสร้างความสับสนให้กับประชาชนที่รับชมข่าวสาร อาจทำให้บางคนเข้าใจผิด คิดว่าข่าวที่ตนได้รับทราบมาเกี่ยวกับการเสียชีวิตของพลเรือนในสงครามยูเครน เป็นการจัดฉาก หรือเป็นเรื่องโกหก กลายเป็นการบิดเบือนความเข้าใจของประชาชนในวงกว้างผ่านช่องทางสื่อของรัฐ" ธีรนัยกล่าว

ผู้สื่อข่าวประชาไทอิงลิชตรวจสอบเพิ่มเติมพบว่าที่ผ่านมาวิดิโอการประท้วงในออสเตรียดังกล่าว เคยถูกนำไปบิดเบือนเป็นข่าวปลอมในเรื่องอื่นๆ ด้วย โดยสำนักข่าวต่างประเทศหลายแห่งรายงานว่าวิดิโอดังกล่าวถูกนักทฤษฎีสมคบคิดในต่างประเทศนำไปบิดเบือนว่ามีการจัดฉากผู้ชีวิตจากการแพร่ระบาดของโรคโควิด-19 เมื่อต้น ก.พ. ที่ผ่านมา

ขณะเดียวกัน สำนักข่าว The Print รายงานว่า ข่าวบิดเบือนเดียวกันนี้เกี่ยวกับยูเครนเพิ่งแพร่กระจายอยู่ในโซเชียลมีเดียของต่างประเทศและถูกตรวจสอบแล้วว่าไม่เป็นความจริง ขณะที่ Bellingcat สำนักข่าวสืบสวนสอบสวนแบบโอเพ่นซอร์ส ระบุว่า ตอนนี้มีข้อมูลถูกตรวจสอบว่าเป็นข่าวปลอมเกี่ยวกับวิกฤติการณ์ยูเครนแล้วอย่างน้อยกว่า 650 ครั้ง ภายใต้โครงการ #UkraineFacts โดยความร่วมมือของผู้ตรวจสอบข้อเท็จจริง 63 แห่งใน 52 ประเทศ

จากข้อมูลขององค์การสหประชาชาติ ยืนยันว่าพลเรือนเสียชีวิตจากการรุกรานยูเครนของรัสเซียแล้วอย่างน้อย 227 คน ได้รับบาดเจ็บแล้วอย่างน้อย 525 คน และมีแนวโน้มว่าจะเพิ่มขึ้นเรื่อยๆ การโจมตีพลเรือนโดยอาวุธทางทหารถือเป็นอาชญากรรมสงคราม รัฐและองค์กรระหว่างประเทศต่างๆ กำลังรวบรวมหลักฐานเพื่อนำเสนอให้ศาลอาญาระหว่างประเทศดำเนินคดีกับผู้เกี่ยวข้อง