นายกฯ ผู้อ่อนแอ

เทียบกับนายกฯ คนอื่นแล้ว จะต้องถือว่าคุณเศรษฐา เป็นผู้ที่มีความอ่อนแอในทางการเมืองเป็นอย่างมากคุณเศรษฐา ไม่มีกลุ่มก๊วนนักการเมืองเป็นของตนเอง ไม่มีบรรดา ส.ว. มาคอยตอบแทนบุญคุณ ไม่มีนายทหารที่ทำงานและทำมาหากินร่วมกันมาอย่างยาวนานคอยสนับสนุน หากเปรียบเทียบกับรัฐบาลประยุทธ์ ช่วงท้ายซึ่งถูกเรียกว่า “ขาลอย” แต่สำหรับคุณเศรษฐานั้น แทบจะไม่มีขาเอาเสียเลย

การขึ้นสู่ตำแหน่งนายกรัฐมนตรีก็เป็นเพียงความเห็นชอบของชนชั้นนำในพรรคและชนชั้นนำนอกพรรค ซึ่งไม่มีอะไรยืนยันว่าความเห็นชอบนี้จะดำรงอยู่ต่อไปอย่างยาวนาน ไม่มีอะไรเป็นหลักประกันให้สามารถมั่นใจได้เลยว่าวันพรุ่งนี้สถานะของคุณเศรษฐา จะยังคงเดิมได้ตลอดไป

ด้วยความอ่อนแอในลักษณะเช่นนี้ จึงยากจะคาดหวังว่ารัฐบาลที่นำโดยคุณเศรษฐา จะสามารถผลักดันนโยบายที่ทำให้เกิดความเปลี่ยนแปลงในเชิงโครงสร้างได้อย่างจริงจัง ไม่ว่าจะเป็นนโยบายทางเศรษฐกิจ การกระจายอำนาจ มาตรา 112 การร่างรัฐธรรมนูญทั้งฉบับ การนิรโทษกรรม ฯลฯ เพราะทั้งหมดจะกระทบอย่างมาก อาจกระทบต่อชนชั้นนำในพรรคหรือไม่ก็ชนชั้นนำนอกพรรค ดังนั้น ต่อให้คุณเศรษฐา มีความมุ่งมั่นจะปฏิรูปอยู่ก็ตาม ก็ยากจะทำให้เกิดมรรคผลใด ๆ

เท่าที่พอเป็นไปได้ก็คือการสร้างความสนับสนุนจากประชาชนในวงกว้าง ดังนั้น นโยบายประชานิยมหรือนโยบายที่ไม่ได้ส่งผลกระทบต่อกลุ่มอำนาจนำดั้งเดิม จะกลายเป็นแนวทางหลักที่จะต้องถูกนำเสนออย่างต่อเนื่องโดยเฉพาะในห้วงระยะเวลาเริ่มต้น เพื่อให้สามารถประคองรัฐบาลภายใต้การนำของตนต่อไปได้ แต่นโยบายอื่น ๆ แล้ว คงยากที่จะคาดหวัง

รัฐบาลที่นำโดยคุณเศรษฐา เป็นได้อย่างมากที่สุดก็คือ รัฐบาลในช่วงเปลี่ยนผ่าน แต่จะเปลี่ยนผ่านจากรูปแบบการเมืองแบบไหนไปสู่แบบไหนก็เป็นอีกเรื่องหนึ่ง

สมชาย ปรีชาศิลปะกุล

วันและคืนฮาโลวีน 2566