องค์กรต่อต้านคอร์รัปชันออกจดหมายเปิดผนึกเรียกร้องให้รัฐบาลเร่งหน่วยงานที่เกี่ยวข้องชี้แจงกรณีเอกชนย้ายกากแคดเมียมให้ชัดเจน พร้อมลงโทษผู้เกี่ยวข้องที่ทำผิดกฎหมาย รวมถึงเร่งพิจารณาร่าง พ.ร.บ.เปิดข้อมูลการปล่อยและย้ายสารพิษ หรือ PRTR

23 เม.ย.2567 องค์กรต่อต้านคอรัปชัน (ACT) ออกจดหมายเปิดผนึกถึงเศรษฐา ทวีสิน นายกรัฐมนตรี ต่อกรณีเกิดการขนย้ายกากแร่ปนเปื้อนแคดเมียมจำนวน 1.3 หมื่นตัน ที่มีความเสี่ยงสูงต่อชีวิตประชาชนและสิ่งแวดล้อมและตอนนี้ยังตรวจพบสารแคดเมียมในร่างกายคนงานและชาวบ้านเกินเกณฑ์มาตรฐานรวมมากกว่า 20 ราย อีกทั้งยังปนเปื้อนตามพื้นดินและสารพิษแพร่กระจายตามโรงหลอม

ในจดหมายระบุว่าเหตุการณ์ดังกล่าวเป็นความผิดตามกฎหมายอย่างน้อย 4 ฉบับได้แก่ พ.ร.บ. โรงงานฯ พ.ร.บ. แร่ฯ พ.ร.บ. วัตถุอันตรายฯ และการประเมินผลกระทบสิ่งแวดล้อม (EIA) ภายใต้ พ.ร.บ. ส่งเสริมและรักษาคุณภาพสิ่งแวดล้อมฯ ซึ่งอยู่ภายใต้ความรับผิดชอบของหน่วยงานภาครัฐหลายแห่ง เช่น กระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม กระทรวงอุตสาหกรรม เจ้าหน้าที่อุตสาหกรรมจังหวัด เจ้าหน้าที่ตำรวจ ฯลฯ แต่มาตรการของภาครัฐยังไม่สามารถสร้างความมั่นใจให้กับประชาชนได้อย่างชัดเจนและโปร่งใส

จดหมายยังระบุถึงปัญหาความไม่โปร่งใสว่ามีทั้งเรื่องการเปิดเผยข้อเท็จจริงครบถ้วนทุกขั้นตอนและหน่วยงานที่มีอำนาจหน้าที่ในแต่ละขั้นตอนตั้งแต่การออกใบอนุญาตที่เกี่ยวข้อง การทำลายฝังกลบ การขนย้าย รวมถึงส่วนที่อาจมีการกระทำโดยลักลอบ การบังคับใช้กฎหมายอย่างเคร่งครัดกับผู้มีส่วนได้ส่วนเสียทุกฝ่ายในเหตุการณ์นี้ การจัดการกากแร่ปนเปื้อนสารแคดเมียมอย่างมีประสิทธิภาพ ตลอดจนการบริหารจัดการความเสี่ยงในอนาคตไม่ให้เกิดเหตุการณ์เช่นนี้ขึ้นอีก 

ACT มีข้อเรียกร้องถึงรัฐบาลทั้งหมด 3 ประเด็นคือ 

1. ขอให้นายกรัฐมนตรีสั่งการให้ผู้บริหารระดับสูงขององค์กรที่เกี่ยวข้องและมีหน้าที่รับผิดชอบต่อวิกฤตครั้งนี้ ได้แก่ กระทรวงอุตสาหกรรม กระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม ฯลฯ ชี้แจงให้ประชาชนทราบถึงสาเหตุและแนวทางแก้ไข พร้อมมาตรการป้องกันไม่ให้เหตุการณ์เช่นนี้เกิดขึ้นอีกในอนาคต รวมทั้งการนำเข้าขยะที่ก่อมลพิษจากต่างประเทศภายในเดือนพฤษภาคมนี้

2. บังคับใช้กฎหมายอย่างเคร่งครัดและลงโทษผู้เกี่ยวข้องที่ทำผิดกฎหมายครั้งนี้อย่างเด็ดขาดเพื่อไม่ให้เป็นเยี่ยงอย่าง ทั้งภาครัฐที่ปล่อยปละละเลยให้เกิดเหตุการณ์ครั้งนี้ ภาคเอกชน และชาวต่างชาติที่อาศัย ช่องโหว่ของกฎหมายและอามิสสินจ้างเพื่อประโยชน์ส่วนตน และสร้างความเดือดร้อนให้แก่ประชาชน

3. เร่งรัดพิจารณา ร่าง พ.ร.บ. การรายงานและเปิดเผยข้อมูลการปล่อยและเคลื่อนย้ายสารมลพิษ (PRTR)