ผู้แทน EU และผู้แทนจีนได้ยกประเด็นความขัดแย้งระหว่างสองฝ่ายขึ้นมาพูดคุยกันในที่ประชุมเวทีเศรษฐกิจโลก 'ดาวอส 2024' หนึ่งคือเรื่องการที่ยุโรปสืบสวนเกี่ยวกับยานยนต์ไฟฟ้าจากจีนที่ได้รับการอุดหนุนจากรัฐจนถูกกล่าวหาว่าแข่งขันอย่างไม่เป็นธรรม สองคือเรื่องที่ทางการจีนทำการสืบสวนเกี่ยวกับการนำเข้าเหล้าและบรั่นดีจากยุโรป ที่พวกเขากล่าวหาว่าเป็นการทุ่มตลาด
ในการประชุมเวทีเศรษฐกิจโลกที่เมืองดาวอส ประเทศสวิตเซอร์แลนด์ ประจำปี 2567 เมื่อวันที่ 16 ม.ค. ที่ผ่านมา อูร์ซูลา ฟอน เดอ เลเยน ประธานคณะกรรมาธิการยุโรป และ หลี่เฉียง นายกรัฐมนตรีของจีน ได้ยกประเด็นเรื่องที่อียูจะทำการสืบสวนยานยนต์ไฟฟ้าจากจีน กับเรื่องที่จีนจะทำการสืบสวนการนำเข้าสุราจากสหภาพยุโรป หรือ EU
อูร์ซูลา ฟอน เดอ เลเยน ประธานคณะกรรมาธิการยุโรป (ซ้าย) และ หลี่เฉียง นายกรัฐมนตรีของจีน (ขวา)
โดยที่ถึงแม้จะมีการเน้นย้ำว่าการสืบสวนเหล่านี้อาจจะนำมาซึ่งความขัดแย้งทางการค้าที่ขยายวงกว้างมากขึ้น แต่ก็ไม่ได้มีการพูดคุยกันลึกไปกว่านี้ในเรื่องการสืบสวนของทั้งสองฝ่าย
ทางการจีนประกาศว่าจะมีการสืบสวนเพื่อต่อต้านการทุ่มตลาดการนำเข้าบรั่นดีและสุราจำพวกไวน์อื่นๆ จากยุโรปภายในเตือน ม.ค.นี้ เรื่องนี้ถูกมองว่าเป็นการที่จีนโต้ตอบกรณีที่อียูทำการสืบสวนเรื่องที่รัฐบาลจีนให้เงินอุดหนุนยานยนต์ไฟฟ้าในแบบที่พวกเขามองว่าจะเป็นการทำลายการแข่งขันของตลาด
สื่อบิสิเนสไทม์ ระบุว่า ความสัมพันธ์ทางการทูตของทั้งสองประเทศนี้มีความตึงเครียดอยู่แล้ว จากการที่สหภาพยุโรปทำการวิจารณ์จีนว่าไม่ยอมประณามสงครามที่รัสเซียก่อกับยูเครน และวิจารณ์ที่จีนรีรอในการปราบปรามความพยายามของรัสเซียในการหาช่องโหว่หลีกเลี่ยงการคว่ำบาตรจากตะวันตก อียูระบุอีกว่าความสัมพันธ์ทางการค้ากับจีนนั้น "ไม่สมดุล"
หลังจากที่เคยเกิดภาวะชะงักงันของห่วงโซ่อุปทานอันเนื่องมาจากโรคระบาดใหญ่และการที่รัสเซียรุกรานยูเครน ฟอน เดอ เลเยน ก็ได้ประกาศเมื่อปี 2566 ว่าทางอียูจะพยายาม "ลดความเสี่ยง" ด้านการค้ากับจีน คือการลดการพึ่งพาอุตสาหกรรมจากจีน เช่น ด้านเภสัชกรรม, อิเล็กโทรนิคส์ และด้านกลาโหม ทางการจีนโต้ตอบว่าการทำเช่นนี้อาจจะเทียบเท่ากับการที่ยุโรปแยกส่วนห่วงโซ่การผลิตออกจากจีน ซึ่งจะส่งผลให้นักลงทุนจีนไม่อยากเข้าไปลงทุนในด้านโครงสร้างพื้นฐานที่สำคัญของประเทศในยุโรป
กระทรวงการต่างประเทศของจีนกล่าวว่านายกฯ หลี่ เรียกร้องให้อียู "ระมัดระวัง" เกี่ยวกับการใช้มาตรการจำกัดทางการค้าและมาตรการเยียวยาทางการค้า
การที่ทางการจีนสืบสวนเกี่ยวกับกรณีสุราและบรั่นดีของสหภาพยุโรปนั้น นับเป็นปฏิบัติการจากภาครัฐครั้งใหญ่ครั้งแรกที่พวกเขากระทำต่อยุโรปนับตั้งแต่ที่ EU ออกประกาศจะทำการสืบสวนเรื่องยานยนต์ไฟฟ้าจากจีน ก่อนหน้านี้เมื่อปี 2563 จีนเคยประกาศจะสืบสวนในแบบเดียวกันต่อไวน์ที่นำเข้าจากออสเตรเลีย โดยที่ในตอนนั้นความสัมพันธ์ระหว่างจีนกับออสเตรเลียกำลังเสื่อมถอยลง จนในที่สุดจีนก็ตั้งกำแพงภาษีศุลกากรต่อการนำเข้าไวน์ เพียงแค่ที่จะมาพิจารณายกเลิกกำแพงภาษีนี้ทีหลัง
บริษัทใดก็ตามที่ไม่ให้ความร่วมมือกับจีนในการสืบสวนเรื่องการทุ่มตลาดสุราอียู ก็อาจจะต้องเผชิญกับกำแพงภาษีศุลกากรที่สูงขึ้นด้วย บริษัท แอลวีเอ็มเอช โมเอต์ เฮนเนสซี่ หลุยส์ วิตตอง ซึ่งเป็นบริษัทเจ้าของบรั่นดี "เฮนเนสซี คอนญัค" กำลังให้ความร่วมมือกับทางการจีนในเรื่องนี้ และทางอียูก็กำลังจะมีการยื่นข้อเสนอของตัวเอง
เมื่อไม่นานมานี้ ทาง EU มีมาตรการทางการค้าต่อจีนที่นอกเหนือไปจากยานยนต์ไฟฟ้า เมื่อเดือน ธ.ค. 2566 ‘สหภาพยุโรป’ ได้ทำการสืบสวนในเชิงต่อต้านการทุ่มตลาดต่อการส่งออกเชื้อเพลิงไบโอดีเซลและเมลามีนของจีน เมื่อเดือน พ.ย. 2566 EU ได้ออกมาตรการภาษีชั่วคราวเพื่อต่อต้านการทุ่มตลาดการนำเข้าผลิตภัณฑ์พลาสติกบางส่วนจากจีน
เว็บไซต์ศูนย์บริการศุลกากรของไทย ให้นิยามความหมายของ "การทุ่มตลาด" (dumping) ว่า "คือการกำหนดราคาเพื่อขจัดคู่แข่งขันรูปแบบหนึ่ง โดยเฉพาะอย่างยิ่งในบริบทการค้าระหว่างประเทศ การทุ่มตลาดเกิดขึ้นเมื่อผู้ผลิตส่งผลิตภัณฑ์ออกไปยังอีกประเทศหนึ่งที่ราคาต่ำกว่าราคาที่ตั้งในตลาดในประเทศ หรือในปริมาณที่ไม่สามารถอธิบายได้ในการแข่งขันตลาดตามปกติ ... ภายใต้ความตกลงองค์การการค้าโลก การทุ่มตลาดถูกประณาม (แต่ไม่ถูกห้าม) หากกระทำหรือคุกคามจะก่อความเสียหายอย่างสำคัญต่ออุตสาหกรรมในประเทศผู้นำเข้า"
แหล่งข่าวที่ใกล้ชิดกับเรื่องนี้ระบุว่า ยังไม่ชัดเจนว่าจีนจะตั้งกำแพงภาษีต่อบรั่นดีหรือไม่ แต่อาจจะมีการใช้มาตรการภาษีชั่วคราวภายในเดือน มี.ค. ที่จะถึงนี้ ในขณะที่อียูอาจจะตั้งกำแพงภาษีชั่วคราวต่อยานยนต์ไฟฟ้าจีนภายในเดือน มิ.ย. ที่จะถึงนี้
คณะกรรมาธิการยุโรป ประกาศก่อนหน้าประชุมแล้วว่า จะให้มีการสืบสวนยานยนต์ไฟฟ้าจีน
ไม่กี่วันก่อนหน้าที่จะมีการประชุมที่ดาวอส ทางคณะกรรมาธิการยุโรปได้แถลงว่าจะมีการสืบสวนเพื่อพิจารณาว่าจะมีการตั้งกำแพงภาษีศุลกากรยานยนต์ไฟฟ้าจากจีนเพื่อคุ้มครองยานยนต์ไฟฟ้าของยุโรปหรือไม่
แหล่งข่าวที่เกี่ยวข้องกับกระบวนการสืบสวนดังกล่าวระบุว่า ทางยุโรปจะให้ผู้ตรวจการไปเยือนบริษัทยานยนต์สัญชาติจีน BYD, Geely และ SAIC แต่จะไม่มีการไปเยือนแบรนด์ยานยนต์สัญชาติอื่นที่ผลิตในจีนอย่าง Tesla, Renault และ BMW
EU เริ่มเปิดการสืบสวนในเรื่องนี้มาตั้งแต่เดือน ต.ค. 2566 แล้ว และคาดว่าจะใช้เวลาการสืบสวนประมาณ 13 เดือน เพื่อประเมินว่าการที่ยานยนต์ไฟฟ้าจีนที่ราคาถูกกว่านั้นมีข้อได้เปรียบอย่างไม่เป็นธรรมอันเนื่องมาจากการให้เงินอุดหนุนจากภาครัฐของจีนหรือไม่ ซึ่งการสืบสวนเช่นนี้ทำให้จีนกล่าวหาอียูว่าทำการกีดกันทางการค้า
โอลอฟ กิลล์ โฆษกของคณะกรรมาธิการยุโรปด้านการค้า กล่าวว่า ทางคณะกรรมาธิการจะคัดเลือกตัวแทนสำรวจจากผู้ผลิตสัญชาติจีนและผู้ผลิตจากกลุ่มประเทศ EU ที่ตอบรับแบบสอบถามแล้ว รวมถึงจะจัดให้คณะกรรมาธิการเดินทางเยือนเพื่อพิสูจน์ข้อเท็จจริงในสถานที่ของบริษัทระหว่างเดือน ม.ค-ก.พ. 2567
แบรนด์หรูจากยุโรปเสี่ยงกระทบ ถ้าจีนโต้ตอบทางการค้า
เมื่อปี 2566 ที่ผ่านมา EU มีมูลค่าการขาดดุลทางการค้ากับจีนสูงขึ้นมากกว่า 400,000 ล้านดอลลาร์สหรัฐฯ ถ้าหากจีนโต้ตอบทางการค้าต่อยุโรป เพราะไม่พอใจที่ยุโรปสืบสวนพวกเขา ก็มีโอกาสที่จะส่งผลกระทบต่อแบรนด์หรูของยุโรป หรือบริษัทเครื่องสำอางได้
ในจีนเป็นแหล่งตลาดแบรนด์หรูของยุโรปที่นับเป็นตลาดใหญ่และเป็นตลาดที่กำลังเติบโต เช่น แบรนด์ ลอริอัล และ หลุยส์วิตตอง เมื่อกลางปี 2566 รัฐมนตรีกระทรวงการคลังของฝรั่งเศสได้เดินทางเยือนจีน เขาก็ผลักดันให้มีการส่งออกไปยังจีนมากขึ้น การสืบสวนของทางการจีนในเรื่องสุรายุโรปนั้น ส่วนมากก็เป็นการสืบสวนสุราที่มาจากฝรั่งเศส
นอกจากในที่ประชุมดาวอสแล้ว จีนกับ EU ยังมีโอกาสที่จะหารือเรื่องข้อพิพาททางการค้าในเวทีอื่นๆ หลังจากนี้ เช่น ในการประชุมรัฐมนตรีขององค์กรการค้าโลกที่จะมีขึ้นในเดือน ก.พ.นี้
เรียบเรียงจาก
EU, China raise EV and liquor probes during a meeting in Davos, The Business Times, 17-01-2024
ร่วมบริจาคเงิน สนับสนุน ประชาไท โอนเงิน กรุงไทย 091-0-10432-8 "มูลนิธิสื่อเพื่อการศึกษาของชุมชน FCEM" หรือ โอนผ่าน PayPal / บัตรเครดิต (รายงานยอดบริจาคสนับสนุน)