วิโชคศักดิ์ รณรงค์ไพรี แกนนำประมงพื้นบ้าน นั่งเลขาธิการเอ็นจีโอใต้ คนใหม่ ประกาศล้มร่าง พ.ร.บ.ระเบียงเขตเศรษฐกิจพิเศษภาคใต้ SEC

เมื่อวันที่ 15-17 ธ.ค. 2566 ณ มูลนิธิอันดามัน จ.ตรัง คณะกรรมการประสานงานองค์กรพัฒนาเอกชนภาคใต้ (กป.อพช.ใต้) หรือ NGOs ใต้ ซึ่งเป็นสมาชิกของคณะกรรมการประสานงานองค์กรพัฒนาเอกชน ได้จัดสมัชชา “สานสายใยพี่น้อง กป. ร่วมปกป้องพื้นที่ภาคใต้” โดยมีวัตถุประสงค์เพื่อร่วมกันวิเคราะห์สถานการณ์ทางสังคม สิ่งแวดล้อม และการเมือง ทบทวน สรุปบทเรียน รวมถึงสานสัมพันธ์ความเป็นพี่เป็นน้อง และเลือกคณะกรรมการชุดใหม่ โดยมีผู้เข้าร่วมกิจกรรมประมาณ 120 คน

กิจกรรมในงาน มีการแลกเปลี่ยนบทเรียนการทำงานขององค์กรสมาชิก , วงเสวนาเหลียวหลังแลหน้างานพัฒนาในพื้นที่ภาคใต้ โดยนักพัฒนาเอกชนอาวุโส , การวิเคราะห์สถานการณ์ อาทิ เรื่องสิทธิในสิ่งแวดล้อมฯ โดย ศยามล ไกยูรวงศ์ คณะกรรมการสิทธิมนุษยชนแห่งชาติ เรื่องนักปกป้องสิทธิฯ โดย สุภาภรณ์ มาลัยลอย มูลนิธินิติธรรมสิ่งแวดล้อม (EnLAW) เรื่องสถานการณ์โลกในการขับเคลื่อนการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ โดย ผศ.ประสาท มีแต้ม สภาองค์กรของผู้บริโภค, การนำเสนอสถานการณ์เชิงประเด็น เช่น ประเด็นร่าง พ.ร.บ.ระเบียงเขตเศรษฐกิจพิเศษภาคใต้ (SEC) ประเด็นแลนด์บริดจ์ชุมพร-ระนอง ประเด็น SEA จะนะ ประเด็นโรงไฟฟ้า ประเด็นเหมืองแร่ ประเด็นประมง , การมอบรางวัลช่อดาวลดา, การรายงานการดำเนินงานในรอบปี, การทบทวนระเบียบ, การเลือกตั้งคณะกรรมการชุดใหม่, การอ่านคำประกาศ

ในช่วงกิจกรรมช่อดาวลดา ซึ่งเป็นกิจกรรมที่จัดขึ้นในช่วงงานสมัชชา กป.อพช.ใต้ ในทุกปี เพื่อเป็นกำลังใจต่อนักพัฒนาเอกชนในภาคใต้ ในปี 2566 นี้ คณะกรรมการช่อดาวลดาได้มอบรางวัลต่อ ฮาสนะห์ เก๊ะมาซอ  เจ้าหน้าที่สนามสมาคมรักษ์ทะเลไทย พร้อมโล่ประกาศเกียรติคุณและเงิน จำนวน 20,000 บาท

ทั้งนี้ ฮาสนะห์ เริ่มทำงานพัฒนาเอกชน ในปี พ.ศ. 2556 มีผลงานที่เป็นประโยชน์ต่อชุมชนที่มีความชัดเจน เป็นรูปธรรม และสามารถวัดผลได้ เช่น จัดตั้งสมาคมประมงพื้นบ้านตำบลปากน้ำ ตำบลขอนคลาน จัดตั้งวิสาหกิจชุมชนร้านคนจับปลาสตูล ซึ่งทำให้เกิดการเปลี่ยนแปลงระดับชุมชนถึงระดับประเทศไปในทางที่ดีขึ้น สร้างอาชีพสร้างรายได้ให้กับชุมชน สามารถขับเคลื่อนไปสู่การแก้ไขปัญหาเชิงนโยบายด้วยพลังของชุมชนได้

ฮาสนะห์ กล่าวว่า ตนเป็นชาวยะลา มาทำงานกับชาวประมงสตูล จบการศึกษาจากมหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์ วิทยาเขตปัตตานี (ม.อ.ปัตตานี) วิชาเอกพัฒนาสังคม วิชาโทรัฐศาสตร์การปกครอง ในช่วงที่เป็นนักศึกษาได้ทำกิจกรรมกับนักพัฒนาเอกชนในพื้นที่ปัตตานี และทำกิจกรรมกับชมรมอนุรักษ์ มอ.ปัตตานี ในการปกป้องทะเลจากโครงการท่าเรือน้ำลึกปากบารา หลังจากเรียนจบได้มาทำงานเป็นเจ้าหน้าที่สนามในพื้นที่อ่าวปากบารา เสริมสร้างความเข้มแข็งให้องค์กรชุมชน จัดตั้งกลุ่มชาวประมง สมาคม วิสาหกิจชุมชน เพื่อให้ชาวประมงพื้นบ้านมีอำนาจต่อรองกับรัฐและทุน ยกระดับสินค้าประมงพื้นบ้านให้ชาวประมงมีคุณภาพชีวิตที่ดีขึ้น จัดการทรัพยากรธรรมชาติอย่างยั่งยืน มีหลักคิดในการทำงานคือ “ปรับทุกข์ ผูกมิตร เกาะติด จัดตั้ง”

ส่วนการเลือกตั้งคณะกรรมการ กป.อพช.ใต้ ชุดใหม่ จำนวน 15 คน ผลการเลือกตั้ง วิโชคศักดิ์ รณรงค์ไพรี ได้รับเลือกเป็นเลขาธิการ บัณฑิตา อย่างดี ได้รับเลือกเป็นรองเลขาธิการ นอกจากนั้นมีคณะกรรมการ จำนวน 13 คน โดยคณะกรรมการมีสัดส่วนผู้ชาย จำนวน 8 คน ผู้หญิง 7 คน มีความหลากหลายครอบคลุมประเด็นและพื้นที่การดำเนินงานในภาคใต้ มีวาระการดำเนินงาน 2 ปี

วิโชคศักดิ์ กล่าวว่า มียุทธศาสตร์ในการขับเคลื่อน ดังนี้ (1) กป.อพช.ใต้ เป็นขบวนที่ชี้นำสังคม และปฏิบัติการให้เห็นจริง ตั้งแต่ระดับพื้นที่จนถึงระดับนโยบาย (2) ทำงานร่วมกับสมาชิก (3) ฟื้นฟูสัมพันธภาพแนวร่วม สานสัมพันธ์สร้างแนวร่วม (4) เป็นกองกำลังติดอาวุธทางปัญญา (5) พัฒนาการสื่อสาร (6) จัดทำแผนที่ภัยคุกคามและแผนพัฒนาของภาคประชาชน จากภูเขาถึงทะเล (7) หยุดยั้ง ร่าง พ.ร.บ.ระเบียงเขตเศรษฐกิจพิเศษภาคใต้ (SEC)

“NGOs หรือนักพัฒนาเอกชน เป็นวิชาชีพที่มีความสำคัญ ไม่มียศถาบรรดาศักดิ์ ไม่มีเงินเดือนสูงๆ ที่จะเอาไปโอ้อวดกับคนอื่น ไม่อาจไปโม้กับเพื่อนฝูงและญาติพี่น้องว่าได้เลื่อนขั้นหรือได้เพิ่มเงินเดือน ไม่มีความแน่นอนเรื่องเงินเดือนรายได้ ต้องคิดว่าโครงการหมดแล้วจะหาเงินจากไหน แต่สิ่งนี้คือจุดแข็งที่ทำให้เรามีจิตวิญญาณเสรีได้ สิ่งหนึ่งที่เราจะได้จากวิชาชีพนี้คือเกียรติยศ การเคารพตัวเองของเรา และจะได้รับการเคารพจากทุกหมู่เหล่า เราจะเป็นมนุษย์ที่สมศักดิ์ศรี จะไม่ก้มลงกราบเท้าใครเพราะเขามีตังค์มากกว่า จะได้พี่น้องที่แท้จริงจากอาชีพนี้” วิโชคศักดิ์ กล่าว

อนึ่ง วิโชคศักดิ์ ทำประเป็นฐานทรัพยากรโดยเฉพาะประมงพื้นบ้านเป็นแกนนำสมาคมรักษ์ทะเลไทยและ สมาพันธ์ชาวประมงพื้นบ้านแห่งประเทศไทย 

ในช่วงท้าย กป.อพช.ใต้ ได้อ่านคำประกาศสมัชชาองค์กรพัฒนาเอกชนภาคใต้ “หยุดกฎหมายอภิสิทธิ์ชน ยับยั้งภัยคุกคามภาคใต้ สร้างสรรค์รูปธรรมการพัฒนาที่ยั่งยืน” โดยระบุว่า จากการประมวลสถานการณ์สังคมการเมือง และสิ่งแวดล้อมในเวทีสมัชชาคณะกรรมการประสานงานองค์กรพัฒนาเอกชนภาคใต้ ประจำปี พ.ศ. 2566 มีบทสรุปที่เกิดขึ้นจากการนำเสนอและแลกเปลี่ยนจากองค์กรสมาชิกและภาคีเครือข่ายที่เข้าร่วมประชุม อันหมายถึงข้อห่วงกังวลที่เกิดขึ้นจากแนวนโยบายของรัฐบาลชุดปัจจุบัน และรูปธรรมการดำเนินงานของพวกเราที่เชื่อว่าจะเป็นทางรอดให้กับสังคมภาคใต้ ที่พอจะนำเสนอได้เบื้องต้น ดังนี้

1. ภัยคุกคาม ที่จะเกิดขึ้นจากแนวคิดการพัฒนาภายใต้นโยบายทางการเมืองของรัฐบาลเศรษฐา ทวีสิน ในพื้นที่ภาคใต้ อย่างเช่น การผลักดันร่างพระราชบัญญัติระเบียงเขตเศรษฐกิจพิเศษภาคใต้ หรือ ร่าง พ.ร.บ. SEC ,โครงการแลนด์บริดจ์ระนอง - ชุมพร , การแก้ไขพระราชกำหนดการประมง พ.ศ. 2558 , นโยบายการให้สัมปทานเหมืองแร่ , นโยบายคาร์บอนเครดิตในพื้นที่ป่าชายเลนและป่าบก , นโยบายการพัฒนาจังหวัดชายแดนภาคใต้ ซึ่งรวมถึงการดำเนินโครงการนิคมอุตสาหกรรมจะนะ , นโยบายด้านพลังงาน ที่รวมถึงการสร้างโรงไฟฟ้าชีวมวลจำนวนมาก ,โครงการสร้างเขื่อนในหลายพื้นที่ของภาคใต้ เป็นต้น

2. รูปธรรมการดำเนินงานที่เชื่อว่าจะเป็นทางรอดในภาคใต้ เราพบว่า แนวทางในการจัดการทรัพยากรที่ชุมชนมีส่วนร่วมกับภาคีพัฒนาต่างๆ ในท้องถิ่น ที่มีการดำเนินการในหลายพื้นที่และหลายมิติ อย่างเช่นการจัดการทรัพยากรทางทะเลและชายฝั่ง การจัดการป่าไม้ที่ดิน การจัดการน้ำ ซึ่งรวมถึงการจัดการผลผลิตด้านการประมง การเกษตรที่รับผิดชอบต่อสิ่งแวดล้อมและผู้บริโภค และหมายรวมถึงการสร้างกระบวนการในการมีส่วนร่วมขององค์กรชุมชนกับภาคส่วนต่างๆ ทั้งภาครัฐ ท้องที่ท้องถิ่น ภาคเอกชน วิชาการ และประชาสังคมได้มีบทบาทสำคัญในการขับเคลื่อนรูปธรรมการพัฒนาที่ยั่งยืนในมิติต่างๆ ทั้งด้านสังคม การเมืองภาคพลเมือง การศึกษา เศรษฐกิจชุมชนที่สร้างสรรค์ อันเป็นการพัฒนาบนฐานศักยภาพของภาคใต้ที่มีอยู่อย่างครบครัน ซึ่งเราเชื่อมั่นว่าแนวทางเหล่านี้จะนำพาประชาชนภาคใต้ไปสู่ความมั่นคง มั่งคั่งและยั่งยืนได้จริง

โอกาสนี้พวกเราขอประกาศว่าจะผนึกกำลังร่วมกัน เพื่อหยุดยั้งภัยคุกคามที่จะเกิดขึ้นในพื้นที่ภาคใต้อย่างถึงที่สุด โดยเฉพาะการยับยั้ง ร่างพระราชบัญญัติระเบียงเขตเศรษฐกิจพิเศษภาคใต้ ที่รัฐบาลกำลังดำเนินการเพื่อเอื้อประโยชน์ให้กับกลุ่มทุนเฉพาะกลุ่ม เสมือนเป็นการสร้างทางด่วนพิเศษให้กับอภิสิทธิ์ชน แย่งยึดฐานทรัพยากรของพวกเราได้อย่างชอบธรรม บนความฉ้อฉลของระบบการเมืองที่เลือกปฏิบัติ กฏหมายฉบับนี้จะกลายเป็นเครื่องมือของฝ่ายการเมือง กลุ่มทุนและชนชั้นนำ ใช้ดำเนินการเพื่อขับเคลื่อนโครงการขนาดใหญ่ต่างๆ อีกจำนวนมาก ซึ่งรวมถึงโครงการแลนด์บริดจ์ระนอง - ชุมพร ที่รัฐบาลกำลังผลักดันและตระเวนเดินสายขายโครงการอยู่ในเวลานี้

และที่เลวร้ายไปกว่านั้นคือ รัฐบาลกำลังสร้างมาตรฐานทางการปกครองแบบใหม่ ในลักษณะของ “รัฐซ้อนรัฐ” ที่เป็นการสถาปนาอำนาจพิเศษให้กับฝ่ายการเมืองและกลุ่มทุนอย่างชัดเจนภายใต้กฏหมายฉบับนี้ ซึ่งพวกท่านเรียกว่า “คณะกรรมการบริหารเขตเศรษฐกิจพิเศษภาคใต้” ที่มีนายกรัฐมนตรีเป็นประธาน สามารถสร้างกฏหมายใหม่ เพื่อให้เอื้อประโยชน์กับนักลงทุนได้ง่ายขึ้น ภายใต้เขตเศรษฐกิจพิเศษที่จะเริ่มต้นในพื้นที่ภาคใต้ตอนบน 4 จังหวัด คือ ชุมพร ระนอง สุราษฎร์ธานี และนครศรีธรรมราช และยังสามารถประกาศขยายเขตนี้เพิ่มเติมได้อีกอย่างไร้ข้อจำกัด และยังไม่นับรวมถึงการให้สิทธิพิเศษกับผู้ประกอบการที่จะเข้ามาลงทุนทั้งด้านภาษี การใช้ที่ดิน แหล่งน้ำ ด้านแรงงาน ด้านการเงิน และอื่นๆ อีกหลายกรณี ซึ่งจากสิทธิดังกล่าวนี้จะนำไปสู่การละเว้นการบังคับใช้กฎหมายปกติที่มีอยู่แล้วเกือบ 20 ฉบับ

ทั้งหมดนี้ จึงมีเหตุผลเพียงพอที่พวกเราจะยับยั้งกฎหมายฉบับนี้ ไม่ให้เกิดขึ้นในพื้นที่ภาคใต้ และในพื้นที่ภาคอื่นๆ ของประเทศไทย บนหลักการที่ว่า “ประเทศไทยมีสิทธิในการบังคับใช้กฎหมายที่เท่าเทียมกัน” ไม่ว่าจะเป็นประชาชนหรือนักการเมืองและนักธุรกิจ ซึ่งเรื่องนี้จะเป็นประเด็นสำคัญของพวกเราที่จะขับเคลื่อนและจะสร้างการร้อยรวมพลังประชาชนทุกภาคส่วนให้ออกมาเคลื่อนไหวร่วมกันอย่างมีนัยสำคัญ พร้อมกันนี้พวกเรายังพร้อมที่จะประสานกับเพื่อนต่างภาค ทั้งภาคเหนือ ภาคอีสาน ภาคตะวันตก ตะวันออก และภาคกลาง เพื่อจะสร้างปฏิบัติการเรื่องนี้ให้ถึงที่สุด

พวกเรายังยืนยันว่า ศักยภาพของภาคใต้ ทั้งด้านทรัพยากร สังคมวัฒนธรรม ฐานเศรษฐกิจ และความตื่นรู้ของภาคพลเมือง ถือเป็นต้นทุนสำคัญในการพัฒนา ซึ่งการพัฒนาที่ยั่งยืนคือการพัฒนาที่นำต้นทุนศักยภาพของพื้นที่ที่มีอยู่มาเป็นฐานและการให้อำนาจในการกำหนดทิศทางการพัฒนาที่มาจากประชาชนในพื้นที่ มิใช่ให้อำนาจส่วนกลางกำหนดโครงการพัฒนา โครงสร้างอำนาจที่มาครอบอำนาจท้องถิ่น ออกกฎหมายพิเศษมาเป็นส่วนขยายอำนาจของส่วนกลางเพื่อเอื้อต่อกลุ่มทุนและละเมิดสิทธิมนุษยชน สิทธิชุมชน ของคนในพื้นที่ รัฐบาลต้องทำความเข้าใจและความชาญฉลาดในการพัฒนาที่จะนำไปสู่ความมั่นคง มั่งคั่ง ยั่งยืนอย่างแท้จริง และเป็นการพัฒนาเพื่อสร้างความสุขของทุกฝ่าย ไม่ใช่เพื่อเอื้อประโยชน์กับคนเพียงบางกลุ่มเท่านั้น

สิทธิในการพัฒนาต้องเป็นสิทธิของประชาชนอย่างแท้จริง เราไม่ยอมรับการพัฒนาที่คิดจากส่วนกลางโดยประชาชนไม่มีส่วนร่วมเช่น ยุทธศาสตร์ชาติ 20 ปี อันเป็นต้นทางของกฎหมายพิเศษอย่างเช่นกฎหมายระเบียงเขตเศรษฐกิจพิเศษภาคใต้ และโครงการพัฒนาขนาดใหญ่อื่นๆ เราจะร่วมกันปกป้องฐานทรัพยากร สิทธิชุมชน สิทธิมนุษยชน สิทธิในการพัฒนาของคนในพื้นที่ เราจะหยุดกฎหมายอภิสิทธิ์ชน ยับยั้งภัยคุกคามภาคใต้ สร้างสรรค์รูปธรรมการพัฒนาที่ยั่งยืน และจะร่วมเรียนรู้กับภาคประชาชนอื่นๆ ในกระบวนการเขียนรัฐธรรมนูญฉบับใหม่ที่มาจากประชาชน ที่กำลังจะเกิดขึ้นในอนาคตอันใกล้นี้ เพื่อให้สิทธิเหล่านี้ถูกรับรองอย่างชัดเจนมากขึ้น