ศูนย์ทนายความเพื่อสิทธิมนุษยชนเผย ณ เดือน พ.ย. 2566 มีจำนวนผู้ถูกดำเนินคดีทางการเมืองยอดรวม 1,935 คน ใน 1,262 คดี พบคดี ม.112 เพิ่มขึ้นอีกอย่างน้อย 4 คดี 

5 ธ.ค. 2566 เว็บไซต์ศูนย์ทนายความเพื่อสิทธิมนุษยชน รายงานว่าเดือน พ.ย. 2566 ที่ผ่านมา สถานการณ์การดำเนินคดียังสืบเนื่องต่อไป โดยพบคดีมาตรา 112 เพิ่มขึ้นอีกอย่างน้อย 4 คดี และศาลยังทยอยนัดฟังคำพิพากษาทุกสัปดาห์ ส่งผลถึงผู้ถูกคุมขังในคดีตามข้อหานี้ ที่ยอดรวมทั้งคดีที่สิ้นสุดแล้วและอยู่ระหว่างพิจารณาเพิ่มขึ้นเป็นอย่างน้อย 20 คน ขณะที่การใช้ข้อหาตามมาตรา 116 ก็เป็นอีกสถานการณ์ที่ต้องจับตา เมื่อเดือนที่ผ่านมา มีทั้งคดีที่ศาลยกฟ้องและเห็นว่ามีความผิดอย่างละ 1 คดี รวมถึงอัยการมีคำสั่งไม่ฟ้องคดีจากการชุมนุมตั้งแต่ช่วงปี 2558 หลังคดีดำเนินมากว่า 8 ปี

จากการติดตามของศูนย์ทนายความเพื่อสิทธิมนุษยชน ตั้งแต่เริ่มการชุมนุมของ “เยาวชนปลดแอก” เมื่อวันที่ 18 ก.ค. 2563 จนถึงวันที่ 30 พ.ย. 2566 มีประชาชนที่ถูกดำเนินคดีจากสถานการณ์ชุมนุมและการแสดงความคิดเห็นทางการเมือง ไปแล้วอย่างน้อย 1,935 คน ในจำนวน 1,262 คดี

ในจำนวนนี้ เป็นเด็กและเยาวชนที่อายุต่ำกว่า 18 ปี จำนวน 286 ราย ใน 217 คดี 

เมื่อเปรียบเทียบสถิติคดีกับในช่วงสิ้นเดือน ต.ค. 2566 มีผู้ถูกดำเนินคดีรายใหม่เพิ่มขึ้นจำนวน 5 คน คดีเพิ่มขึ้น 9 คดี (นับเฉพาะผู้ถูกกล่าวหาที่ไม่เคยถูกดำเนินคดีมาก่อน) 

หากนับจำนวนบุคคลที่ถูกดำเนินคดีซ้ำในหลายคดี โดยไม่หักออก แต่นำจำนวนมาเรียงต่อกันแล้ว จะพบว่ามีจำนวนการถูกดำเนินคดีไปอย่างน้อย 3,939 ครั้ง

สำหรับสถิติการดำเนินคดี แยกตามข้อกล่าวหาสำคัญ ได้แก่

1. ข้อหา “หมิ่นประมาทกษัตริย์ฯ” ตามประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 112 มีผู้ถูกกล่าวหาอย่างน้อย 262 คน ในจำนวน 285 คดี

2. ข้อหา “ยุยงปลุกปั่น” ตามประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 116 มีผู้ถูกกล่าวหาอย่างน้อย 135 คน ในจำนวน 43 คดี

3. ข้อหาฝ่าฝืน พ.ร.ก.ฉุกเฉินฯ มีผู้ถูกกล่าวหาอย่างน้อย 1,469 คน ในจำนวน 663 คดี (นับตั้งแต่เดือน พ.ย. 2563 ที่เริ่มมีการดำเนินคดีข้อหานี้ต่อผู้ชุมนุมและทำกิจกรรมทางการเมือง) 

4. ข้อหาตาม พ.ร.บ.การชุมนุมสาธารณะ มีผู้ถูกกล่าวหาอย่างน้อย 179 คน ในจำนวน 91 คดี

5. ข้อหาตาม พ.ร.บ.คอมพิวเตอร์ฯ มีผู้ถูกกล่าวหาอย่างน้อย 195 คน ในจำนวน 213 คดี

6. ข้อหาละเมิดอำนาจศาล อย่างน้อย 42 คน ใน 24 คดี และคดีดูหมิ่นศาล อย่างน้อย 34 คน ใน 10 คดี

จากจำนวนคดี 1,262 คดีดังกล่าว มีจำนวน 463 คดี ที่สิ้นสุดไปแล้ว เท่ากับยังมีคดีอีกกว่า 800 คดี ที่ยังดำเนินอยู่ในกระบวนการชั้นต่าง ๆ