ประธานกิตติมศักดิ์ Korea Labor & Society Institute (KLSI) แนะเทคนิคการสร้างสหภาพแรงงานให้เข้มแข็ง ระบุแกนนำสหภาพในระดับแผนกหรือไลน์การผลิตที่ใกล้ชิดกับคนงานฐานเป็นกุญแจสำคัญ ต้องอุทิศตนต่อองค์กรและเข้าใจฐานมวลชน

เมื่อวันที่ 17 – 18 มี.ค. 55 ที่ผ่านมา ที่โรงแรมเวอโรนิก้า กรุงเทพฯ สหพันธ์แรงงานสากลของคนงานในกิจการเคมี พลังงาน เหมืองแร่ และคนงานทั่วไป (ICEM) ได้จัดการสัมมนาเรื่อง “มาตรฐานแรงงานสากลและการเจรจาต่อรองร่วม” โดยมีนักสหภาพอาวุโสจากประเทศเกาหลีใต้ได้เดินทางมาให้ความรู้ด้านการบริหารจัดการสหภาพแรงงานแก่นักสหภาพแรงงานไทย

Kim Keumsoo (คนขวา)

คิม คึมซู (Kim Keumsoo) ประธานกิตติมศักดิ์ Korea Labor & Society Institute (KLSI) ได้บรรยายในหัวข้อ “กิจกรรมสหภาพแรงงาน” โดยคิมเกริ่นนำว่าสถานที่ทำงานคือสถานที่คนทำงานและทำการผลิตอยู่ทุกวัน แต่สำหรับนายทุน สถานที่ทำงานคือฐานการสร้างกำไร โดยนายทุนได้ประดิษฐ์คิดค้นเครื่องมือต่างๆ ขึ้นมาควบคุมคนงาน และเพิ่มความเข้มข้นในการควบคุมและขูดรีดคนงาน

การถูกขูดรีดหนักขึ้นทำให้คนงานเกิดความไม่พอใจ จึงเกิด “ข้อเรียกร้องของคนงาน” ตามมา และสถานที่ทำงานก็กลายเป็นสมรภูมิแนวหน้าของขบวนการแรงงานและการทำกิจกรรมของสหภาพแรงงาน

ต่อคำถามที่ว่าทำไมกิจกรรมของสหภาพแรงงานจึงสำคัญนั้นก็เพราะว่า “ข้อเรียกร้องของคนงาน” เป็นพื้นฐานในการสร้างอันหนึ่งอันเดียวกันและเป็นแรงขับเคลื่อนในการต่อสู้ โดยข้อเรียกร้องและการตัดสินใจต่างๆ ของสหภาพต้องอยู่บนพื้นฐานความต้องการของคนงาน และการทำการ “จัดตั้ง” คนงานในสถานที่ทำงาน ถือว่าเป็นหน่วยกิจกรรมพื้นฐานของสหภาพแรงงาน โดยจะต้องดำเนินกิจกรรมเหล่านี้อย่างสม่ำเสมอ อาทิ การประชุมแกนนำสหภาพ, กรรมการ, ตัวแทนคนงาน (ระดับแผนก/สาขา) การประชุมส่วนงานต่างๆ ของสหภาพ (ฝ่ายการศึกษา, ฝ่ายจัดตั้ง, ฝ่ายเจรจาต่อรอง) มีการจัดการศึกษาอย่างสม่ำเสมอ และกิจกรรมเหล่านี้ต้องทำอย่างเป็นทางการ มีขั้นตอนที่เป็นระบบแบบแผน

ทั้งนี้คิมให้ความสำคัญกับแกนนำสหภาพในระดับแผนกหรือไลน์การผลิต (แกนนำระดับส่วนงาน) ที่ใกล้ชิดกับคนงานฐาน โดยหน้าที่บทบาทของแกนนำสหภาพในระดับแผนกนี้คือ รวบรวมข้อเรียกร้องหรือความต้องการของสมาชิก โดยหมั่นทำทุกๆ วันให้เป็นกิจวัตร, ทำหน้าที่แสดงให้เห็นบทบาทในการทำกิจกรรมสหภาพแรงงานว่าเป็นสิ่งสำคัญ, ทำหน้าที่จัดการประชุมและจัดการศึกษาให้กับสมาชิกในโรงงาน และต้องพยายามสร้างให้เกิด “ประชาธิปไตย” ในสหภาพแรงงาน

ทั้งนี้แกนนำระดับส่วนงานต้องสร้างบุคลิกที่เอื้อต่อการที่จะต้องติดต่อกับคนงานเป็นประจำทุกวัน, ปฏิบัติตนให้เป็นแบบอย่างแก่คนอื่นมีมนุษย์สัมพันธ์ที่ดี, ให้สัญญาในการทำงานที่บริษัทมอบหมายให้ทำ, ซื่อสัตย์และอุทิศตน, ไม่ประนีประนอมกับความอยุติธรรม, เป็นผู้นำที่ไม่ต้องรอให้สถานการณ์เกิดขึ้นก่อนแล้วจึงดำเนินการตอบโต้ แต่ต้องชิงลงมือปฏิบัติการณ์ก่อน และต้องมีความมั่นใจและมีประสบการณ์

ซึ่งหลักการพื้นฐานของกิจกรรมสหภาพแรงงานนั้น ต้องสร้างแรงดึงดูดต่อมวลชนคนงานได้ดี มีความรู้สึกที่ดีและรู้จักประเมินอารมณ์ของสมาชิกสหภาพ เข้าใจต่อข้อร้องเรียนของสมาชิกและความต้องการของสมาชิก ทั้งนี้ต้องหาหรือสร้างคนที่มีบุคลิกที่เป็นแกนกลางหรือหาประเด็นที่เป็นแกนกลางในการสร้างความเป็นอันหนึ่งอันเดียวกันให้ได้

โดยกิจกรรมสหภาพต้องเหมาะสมสอดคล้องกับหลักขององค์กร โดยการรวบรวมความต้องการของสมาชิก สร้างการมีส่วนร่วมของสมาชิกทุกคน และต้องเอาชนะปัญหาความแตกแยกต่างๆ ที่จะเกิดขึ้นให้ได้ รวมถึงต้องพัฒนาศักยภาพความสามารถของสหภาพให้ดำเนินกิจการสหภาพในทางปฏิบัติให้ได้

ทั้งนี้ทัศนะคติของแกนนำสหภาพในระดับแผนกหรือไลน์การผลิต (แกนนำระดับส่วนงาน) ที่ใกล้ชิดกับคนงานฐานนั้นที่ดีนั้นจะต้องมีดังนี้

1. มีการคิดโดยมีมวลชนเป็นศูนย์กลาง และต้องสร้างกิจกรรมที่มีมวลเป็นศูนย์กลางเช่นกัน

2. เข้าใจความเป็นจริงอย่างเป็นวิทยาศาสตร์ (ขบวนการแรงงานคือการเคลื่อนไหวเพื่อแปรรูปความเป็นจริงที่เป็นอยู่ให้ดีขึ้น)

3. มองโลกที่เป็นจริงว่า สังคมและโลกของเราเปลี่ยนแปลงอยู่ตลอดเวลา ไม่มีอะไรที่คงอยู่ทนได้ตลอดกาล

4. คิดและลงมือปฏิบัติด้วยความสร้างสรรค์

5. มีทัศนคติที่เป็นประชาธิปไตย

6. ไม่กลัวการถูกวิพากษ์วิจารณ์

7. การคำมั่นสัญญาต่อใครก็ตามจะต้องปฏิบัติตามนั้นได้

8. มีบุคลิก เรียบง่าย ตรงไปตรงมา มีความอ่อนน้อม จริงใจ ซื่อสัตย์และกล้าหาญ