ผู้แทนสหรัฐฯ เสนอร่างบัญญัติใหม่ เรียกร้องให้มีการคว่ำบาตรต่อเจ้าหน้าที่ 49 รายในฮ่องกงที่ร่วมทำการลิดรอนสิทธิเสรีภาพของประชาชน หลังจากที่มีการใช้กฎหมายความมั่นคงจากจีนมาเล่นงานนักเคลื่อนไหวทางการเมืองและสื่อมวลชนตลอด 3 ปี ที่ผ่านมา นอกจากนี้ยังมีการประกาศห้ามผู้นำฮ่องกงเข้าประชุม APEC ในเดือน พ.ย. นี้ด้วย

นักการเมืองสหรัฐฯ ทั้งสองพรรค เสนอร่างบัญญัติเรียกร้องให้รัฐบาล โจ ไบเดน มีมาตรการคว่ำบาตรต่อเจ้าหน้าที่ตุลาการระดับสูงและผู้พิพากษาในฮ่องกงรวม 49 ราย ที่ทำการลิดรอนสิทธิขั้นพื้นฐานของประชาชน

สื่อเรดิโอฟรีเอเชียระบุว่านับเป็นปีที่สามติดต่อกันแล้วที่รัฐบาลฮ่องกงภายใต้อิทธิพลของจีนแผ่นดินใหญ่ทำการปราบปรามเสรีภาพในการแสดงความคิดเห็น เสรีภาพในการชุมนุม และเสรีภาพสื่อ ทั้งๆ ที่ฮ่องกงเป็นเขตปกครองที่ควรจะสามารถปกครองตนเองไปอีก 50 ปี โดยไม่มีอิทธิพลจากจีนมาครอบงำหลังจากที่อังกฤษส่งมอบคืนจีนตั้งแต่ปี 2540 เป็นต้นมา

ทางการฮ่องกงมักจะอ้างใช้กฎหมายความมั่นคงฉบับใหม่ที่บังคับใช้เมื่อปี 2563 ในการดำเนินคดีกับประชาชนหลายร้อยคนด้วยข้อหาที่มีนิยามตีความได้กว้าง เช่น ข้อหาปลุกระดม, บ่อนทำลาย และสมคบคิดกับต่างชาติ ทั้งนี้รัฐบาลฮ่องกงยังมีแผนการออกกฎหมายความมั่นคงใหม่อีกฉบับที่กดขี่ยิ่งกว่าเดิมภายในปีหน้า (2567)

สหรัฐฯ เพิ่งจะเสนอร่างบัญญัติคว่ำบาตรฮ่องกงฉบับใหม่เมื่อต้นเดือน พ.ย. ที่ผ่านมา ถ้าหากร่างบัญญัติฉบับใหม่นี้ผ่านร่างก็จะให้เวลาทำเนียบขาว 6 เดือน ในการพิจารณาคว่ำบาตรเจ้าหน้าที่ทางการฮ่องกงโดยอาศัย กฎหมายแมกนิตสกีฉบับที่ใช้ครอบคลุมทั่วโลก (Global Magnitsky Act ) และกฎหมายว่าด้วยสิทธิมนุษยชนและประชาธิปไตยฮ่องกง รวมถึงต้องมีการอธิบายเหตุผลถ้าหากพวกเขาปฏิเสธที่จะใช้มาตรการคว่ำบาตร

ในกลุ่มคนที่เป็นเป้าหมายการคว่ำบาตรของสหรัฐฯ ประกอบด้วยคนที่เคยเป็นแนวหน้าในการบังคับใช้กฎหมายความมั่นคงแห่งชาติ ส่วนหนึ่งได้แก่ Paul Lam Ting-kwok รัฐมนตรีกระทรวงยุติธรรม, Sonny Au Chi-kwong หัวหน้าฝ่ายความมั่นคงแห่งชาติ, Raymond Siu Chak-yee ผู้บัญชาการตำรวจ, Victor So Wai-tak อธิบดีผู้พิพากษา และ Esther Toh Lye-ping กับ Amanda Jane Woodcock ผู้พิพากษาคดีความมั่นคงแห่งชาติ

นักการเมืองสหรัฐฯ ประกาศจะไม่ยอมทนต่อการลิดรอนสิทธิในฮ่องกง

บัญญัติคว่ำบาตรฮ่องกงฉบับใหม่นี้ได้รับการสนับสนุนจาก ส.ส.-ส.ว. ทั้งพรรครีพับลิกันและพรรคเดโมแครท เช่น ยัง คิม ส.ส.พรรครีพับลิกันจากแคลิฟอร์เนีย, จิม แมคโกเวิร์น ส.ส.พรรคเดโมแครทจากแมสซาชูเซตตส์, จอห์น เคอร์ติส ส.ส. พรรครีพับลิกันจากยูทาห์, เจฟฟ์ เมอร์คลี ส.ว. พรรคเดโมแครทจากโอเรกอน และ แดน ซัลลิแวน  ส.ว. พรรครีพับลิกันจากอลาสกา

ส.ส. คิม ผู้ที่เป็นประธานคณะอนุกรรมการด้านอินโดแปซิฟิกของรัฐบาลสหรัฐฯ กล่าวว่า มีการเสนอบัญญัติใหม่นี้เพื่อ "ทำให้เจ้าหน้าที่รัฐฮ่องกงต้องรับผิดชอบกับการละเมิดสิทธิมนุษยชนและแสดงการยืนหยัดเคียงข้างชาวฮ่องกงที่กำลังเผชิญกับการถูกตรวจตราภายใต้ 'กฎหมายความมั่นคงแห่งชาติ' ของจีน"

โดยที่คิมยกตัวอย่างกรณีการอ้างใช้กฎหมายความมั่นคงฉบับใหม่ในการจับกุม จิมมี ไหล ผู้ก่อตั้งสื่อหนังสือพิมพ์แอปเปิลเดลี เมื่อเดือน ธ.ค. 2565 ไหลถูกตัดสินลงโทษจำคุก 5 ปี 9 เดือน โทษฐานฉ้อโกง หลังจากที่ทางการอ้างว่าเขาละเมิดสัญญาเช่าสำนักงานหนังสือพิมพ์ ไหลถูกควบคุมตัวมาตั้งแต่เดือน ธ.ค.  2563 แล้ว

เมอร์คลีผู้ที่เป็นประธานร่วมกับคณะกรรมาธิการบริหารรัฐสภาในประเด็นจีนกล่าวว่า บัญญัติคว่ำบาตรฮ่องกงนี้เป็นไปเพื่อส่งสารถึงรัฐบาลจีนว่าสหรัฐฯ จะไม่ยอมให้มีการลิดรอนสิทธิในฮ่องกงไปมากกว่านี้

เมอร์คลีบอกอีกว่า "ในขณะที่เจ้าหน้าที่ทางการจีนและฮ่องกงทำการลิดรอนอิสระในการปกครองตัวเอง, เสรีภาพ และสิทธิมนุษยชนของประชาชนของตัวเอง สหรัฐฯ ควรจะต้องส่งสารให้ชัดเจนต่อรัฐบาลจีนว่าพวกเราจะไม่ยอมทนต่อเรื่องนี้ ... พวกเราจะยังคงพูดและกระทำการในเชิงปกป้องประชาชนชาวฮ่องกงจากการกดขี่และระบอบอำนาจนิยมต่อไป"

เมอร์คลีบอกว่าการคว่ำบาตรต่อเจ้าหน้าที่ทางการฮ่องกงและจีนนั้นเป็นไปเพราะเจ้าหน้าที่เหล่านี้ "ละเลยพันธกรณีต่อประชาชาวฮ่องกงและพันธกิจภายใต้สนธิสัญญาต่างๆ"

รัฐบาลฮ่องกงโต้ตอบมาตรการคว่ำบาตรใหม่

รัฐบาลฮ่องกงกล่าวโต้ตอบแผนการคว่ำบาตรครั้งใหม่จากสหรัฐฯ ไม่นานหลังจากที่สหรัฐฯ เสนอร่างบัญญัตินี้ในสภา โฆษกรัฐบาลฮ่องกงแถลงประณามสหรัฐฯ และอ้างว่าการบังคับใช้กฎหมายความมั่นคงแห่งชาติของฮ่องกง "ช่วยทำให้สภาพชีวิตความเป็นอยู่และกิจกรรมทางเศรษฐกิจของชาวฮ่องกงส่วนใหญ่กลับมาสู่ภาวะปกติได้โดยเร็วและทำให้บรรยากาศของการค้าขายกลับมา"

ถึงแม้ว่ากฎหมายความมั่นคงของฮ่องกงที่มีที่มาจากรัฐบาลจีน จะอ้างลงโทษเพราะเรื่องการปลุกระดม ไปจนถึงการก่อการร้าย แต่มันก็มีการตีความที่กินความได้กว้างมากจนนำมาอ้างใช้จับกุมคนที่กีดขวางการสัญจรหรือโครงสร้างพื้นฐานอื่นๆ ได้ด้วย กฎหมายความมั่นคงใหม่นี้ยังให้อำนาจตำรวจครอบคลุมอย่างมากในการจับกุมประชาชน ส่งผลให้ผู้คนถูกจับกุมดำเนินคดีจำนวนมาก และภาคประชาสังคมหดหายไปหลายสิบกลุ่ม

ทางการฮ่องกงอ้างว่ากฎหมายความมั่นคงช่วยคืนเสถียรภาพและความสงบให้กับฮ่องกง แต่ก็ปฏิเสธเสียงวิพากษ์วิจารณ์จากกลุ่มประเทศคู่ค้า สหประชาชาติ และ เอ็นจีโอ อีกทั้งข้ออ้างของรัฐบาลฮ่องกงในเรื่องการคืนความสงบสุขก็ไม่เป็นความจริงเพราะในช่วงต้นปี 2566 ที่ผ่านมาฮ่องกงมีสถิติอาชญากรรมเพิ่มสูงขึ้น ไม่ว่าจะเป็นการหลอกลวงต้นตุ๋นและอาชญากรรมความรุนแรง

แถลงการณ์ของรัฐบาลฮ่องกงระบุว่า "เขตปกครองพิเศษฮ่องกงไม่ขอยอมรับสิ่งที่อ้างว่าเป็น 'การคว่ำบาตร'  โดยไม่เกรงกลัวการข่มขู่ใดๆ และจะยังคงทำหน้าที่อย่างแน่วแน่ในการคุ้มครองความมั่นคงของชาติต่อไป"

นอกจากนี้ในแถลงการณ์ยังเรียกร้องให้นักการเมืองอเมริกัน "เล็งเห็นถึงข้อเท็จจริง ขอให้ยกเลิกการกระทำของตัวเองโดยทันที ให้สอดคล้องกับกฎหมายนานาชาติและหลักการพื้นฐานของความสัมพันธ์ระหว่างประเทศ" รวมถึงเรียกร้องให้เลิก "แทรกแซงกิจการของฮ่องกง ซึ่งเป็นกิจการภายในของจีนอย่างแน่แท้"

ความสัมพันธ์ระหว่างสหรัฐฯ กับฮ่องกงแย่ลงหลังจากที่ฮ่องกงทำการปราบปรามนักเคลื่อนไหวเมื่อปี 2563 โดยที่สหรัฐฯ เป็นหนึ่งในประเทศที่ยกเว้นวีซ่าให้กับชาวฮ่องกงที่ต้องการลี้ภัยการถูกปราบปรามมายังประเทศตัวเอง

นอกจากเรื่องการคว่ำบาตรแล้ว สหรัฐฯ ยังทำการห้ามไม่ให้ จอห์น ลี ผู้บริหารสูงสุดของฮ่องกงเข้าร่วมประชุมความร่วมมือทางเศรษฐกิจในภูมิภาคเอเชีย-แปซิฟิก หรือ เอเปค (APEC) ซานฟรานซิสโกซึ่งจะมีขึ้นภายในวันที่ 15 พ.ย. นี้ด้วย

เรียบเรียงจาก
US lawmakers urge sanctions on Hong Kong justice officials, Radio Free Asia, 02-11-2023
US lawmakers introduce bill to sanction Hong Kong judges and prosecutors; gov’t slams ‘despicable’ intimidation, HKFP, 03-11-2023
Hong Kong sees overall crime rise by almost 50% in first quarter of 2023 – fraud and violent crime up, HKFP, 17-05-2023