ศาลยะลาไต่สวนนัดแรก คดี อัสฮารี สะมาแอ ตายระหว่างถูกควบคุมตัวของเจ้าหน้าที่ เหตุเกิดเมื่อ 3 ปีที่แล้ว อัยการเพิ่งยื่นคำร้องไต่สวนการตาย ญาติร้องถูกซ้อมทรมานจนตาย ในมือทหาร

เมื่อวันที่ 28 กันยายน พ.ศ.2553 ศาลจังหวัดยะลา ได้นัดสืบพยานนัดแรกในคดีไต่สวนการตายของนายอัสฮารี สะมาแอ ตามประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความอาญา มาตรา 150 เป็นกรณีที่ความตายเกิดขึ้นโดยการกระทำของเจ้าพนักงานซึ่งอ้างว่าปฏิบัติราชการตามหน้าที่หรือตายในระหว่างอยู่ในความควบคุมของเจ้าพนักงานซึ่งอ้างว่าปฏิบัติราชการตามหน้าที่ เหตุเกิดเมื่อเมื่อวันที่ 21 กรกฎาคม 2550 หรือ 3 ปีที่แล้ว

พนักงานอัยการได้นำพยานเข้าสามปากคือ ร.ต.อ. เกษมสันต์ จิตร์สว่างเนตร พนักงานสอบสวน นางนันทวัน ฉัตรประเทืองกุล พยาบาลประจำโรงพยาบาลศูนย์ยะลา ผู้รับตัวนายอัสฮารี สะมาแอ และนางแบเดาะ สะมาแอ มารดาของผู้ตาย และศาลนัดสืบพยานต่อเนื่อง โดยสืบพยานผู้ร้อง(ของฝ่ายพนักงานอัยการ) อีก 2 วัน คือวันที่ 29 - 30 กันยายน 2553 และนัดสืบพยานผู้ร้องคัดค้านทั้งสองในวันที่ 5 - 7 ตุลาคม 2553

คดีนี้ พนักงานอัยการจังหวัดยะลาได้ยื่นคำร้องขอไต่สวนการตายของนายอัสฮารี  สะมาแอ  เพื่อให้ศาลทำการไต่สวนและทำคำสั่งแสดงว่าผู้ตายคือใคร  ตายที่ไหน เมื่อใด  และถึงเหตุและพฤติการณ์ที่ตาย  ตามประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความอาญา มาตรา 150 เมื่อวันที่ 23 กรกฎาคม 2553 หลังการเสียชีวิตของนายอัสฮารี สะมาแอ เป็นเวลา 3 ปีแล้ว

โดยศาลจังหวัดยะลาได้รับเป็นคดีหมายเลขดำที่ ช.13/2552 โดยมีนายอับดุลรอฮะ สะมาแอ และนางแบเดาะ สะมาแอบิดา บิดาและมารดาของนายอัสฮารี สะมาแอ เป็นผู้ร้องคัดค้านที่ 1 และผู้ร้องคัดค้านที่ 2

สำหรับเหตุคดีนี้ เกิดขึ้นเมื่อวันที่ 21 กรกฎาคม 2550 เจ้าหน้าที่พลเรือน ตำรวจ ทหาร ได้สนธิกำลังกันปิดล้อม ตรวจค้น และควบคุมตัว นายอัสฮารี สะมาแอ ผู้ตาย กับคนอื่นๆ อีกรวม 10 คน ที่บ้านจาเร๊าะซีโป๊ะ หมู่ที่ 7 ตำบลสะเอะ อำเภอกรงปีนัง จังหวัดยะลา

นายอัสฮารี  สะมาแอ ถูกทำร้ายร่างกายโดยการซ้อมทรมานจนได้รับบาดเจ็บสาหัส และถูกนำตัวไปส่งที่โรงพยาบาลค่ายอิงคยุทธบริหาร อำเภอหนองจิก จังหวัดปัตตานี ต่อมาถูกส่งตัวไปรักษาต่อที่โรงพยาบาลปัตตานี โรงพยาบาลสิโรรส จังหวัดยะลา และเสียชีวิตที่โรงพยาบาลศูนย์ยะลา

มูลนิธิผสานวัฒนธรรมและมูลนิธิศูนย์ทนายความมุสลิม แจ้งว่า นับถึงวันนี้เป็นเวลากว่า 3 ปีแล้ว ที่บิดาและมารดาของนายอัสฮารี สะมาแอ เฝ้าเรียกร้องความยุติธรรมให้กับบุตรชาย และค้นหาความจริงว่านายอัสฮารี สะมาแอเสียชีวิตด้วยสาเหตุใด ใครทำให้เสียชีวิต

“หากเป็นการกระทำอันเกิดจากการกระทำการที่ผิดกฎหมายหรือละเมิดต่อสิทธิมนุษยชน การดำเนินการตามกฎหมายเพื่อให้ความจริงปรากฏไม่เพียงแต่ทำให้เกิดการยอมรับผิด การชดเชยเยียวยาที่เหมาะสม อีกทั้งยังเป็นการป้องปรามมิให้เกิดการกระทำการละเมิดดังกล่าว อันจะนำมาความยุติธรรมและความสงบสุขมาสู่จังหวัดชายแดนภาคใต้”