ส่องจุดยืน 9 พรรคกับคำถามที่ว่า "ให้พรรคที่ได้คะแนนอันดับหนึ่งจัดตั้งรัฐบาลก่อนไหม" ส่วนมากตอบเห็นด้วย ขณะที่ ‘รวมไทยสร้างชาติ’ 'ประชาธิปัตย์' และ ‘ชาติพัฒนากล้า’ ที่ยังคงไม่ชัด

• ปกติแล้วมารยาททางการเมืองที่ปฏิบัติกันมาอย่างยาวนานคือ พรรคการเมืองที่ได้ ส.ส. มากที่สุดต้องได้รับสิทธิในการจัดตั้งรัฐบาลก่อน 
• แต่ธรรมเนียมปฏิบัตินี้ก็สิ้นสุดลง หลังการเลือกตั้งเมื่อปี 62 ที่ พล.อ.ประยุทธ์ แคนดิเดตนายกฯ จากพรรคพลังประชารัฐได้ ส.ส.มากที่สุดเป็นลำดับ 2 แต่สามารถรวมเสียงจัดตั้งรัฐบาลได้ ด้วยความร่วมมือจาก ส.ว.
• โอกาสนี้ชวนส่องจุดยืนจากตัวแทน 9 พรรค กับคำถามที่ว่า ให้พรรคที่ได้คะแนนอันดับหนึ่งจัดตั้งรัฐบาลก่อนไหม ? ส่วนหลังเลือกตั้งจะมีการพลิกลิ้นหรือไม่ต้องรอดูกันต่อไป 

เพื่อไทย

เห็นด้วย

• แพทองธาร ชินวัตร ​หัวหน้าครอบครัวเพื่อไทย ยืนยันจุดยืนว่า พรรคการเมืองที่ได้ ส.ส. มากที่สุดเป็นอันดับหนึ่งต้องได้รับสิทธิในการจัดตั้งรัฐบาล
• ถ้าพรรคเพื่อไทยได้คะแนนเสียงข้างมาก และได้เป็นแกนจัดตั้งรัฐบาล นายกฯ จะมาจากพรรคเพื่อไทยแน่นอน
• ผู้ดำเนินรายการถามว่า ไม่ว่าจะได้เสียงเท่าไหร่ถ้าเป็นแกนจัดตั้งรัฐบาล ก็ไม่มีสูตรให้ พล.อ.ประวิตรเป็นนายกฯ ใช่ไหม ? แพทองธารตอบว่า ไม่มีแน่นอน
• ผู้ดำเนินรายการถามต่อ แล้วถ้ามีสูตรนั้นจะให้ทำยังไง แพทองธารตอบว่า ตอบอย่างอื่นไม่ได้เลย เพราะมันไม่มี

ก้าวไกล

เห็นด้วย

• ความเห็นของ พิธา ลิ้มเจริญรัตน์ ​​หัวหน้าพรรคก้าวไกล อยู่บนหลักการว่า พรรคการเมืองที่ได้คะแนนเสียงเป็นอันดับหนึ่งต้องได้จัดตั้งรัฐบาลก่อน
• โดยมองว่าใครก็ตามที่คิดจะจัดตั้งรัฐบาลเสียงข้างน้อย โดยการเข้าสู่อำนาจนายกรัฐมนตรีได้ด้วยเสียง ส.ว. นั่นถือนรกบนดิน นั่นเพราะว่า แม้จะได้เป็นรัฐบาล แต่คุณกลับผ่านกฎหมายหรือผ่านงบประมาณไม่ได้เลย 

ภูมิใจไทย

เห็นด้วย

• อนุทิน ชาญวีรกูล หัวหน้าพรรคภูมิใจไทย กล่าวว่า “ผมจะเลือกพรรคที่เลือกตั้งได้ ส.ส. มากกว่า ยืนยันว่า พรรคที่ได้อันดับหนึ่งต้องได้สิทธิในการจัดตั้งรัฐบาล ถ้าจัดไม่ได้ ก็ไล่ลงมาเป็นอันดับสอง สมมุติพรรคเพื่อไทยได้เสียง 249 ซึ่งมากที่สุด แต่ไม่มีพรรคอื่นร่วมด้วยเลย ก็ถือว่าจัดตั้งรัฐบาลไม่ได้ พรรคอันดับ 2 ก็ได้สิทธิ์จัดตั้งรัฐบาลต่อ”
• สำหรับคำถามที่ว่า หากพรรคภูมิใจไทยได้อันดับ 2 ในการเลือกตั้ง และอันดับ 1 ไม่สามารถจัดตั้งรัฐบาลได้ ภูมิใจไทยจะสามารถจัดตั้งรัฐบาลได้หรือไม่
• สำนักข่าวทูเดย์รายงานคำตอบอนุทิน กล่าวว่า มีแนวทางอยู่แล้วที่ลำดับหนึ่งต้องจัดตั้งรัฐบาลให้ได้ก่อน เมื่อจัดตั้งไม่ได้ก็เป็นหน้าที่ของลำดับที่ 2 และลำดับที่ 3 แต่ผลสุดท้ายจะมาจบที่เสียงข้างมากในสภาผู้แทนราษฎร เพราะจะนำไปสู่ความมีเสถียรภาพทางการเมืองของรัฐบาล และการเป็นนายกรัฐมนตรี (ข้อมูลเมื่อ 27 มี.ค. 66)

พลังประชารัฐ

เห็นด้วย

• อุตตม สาวนายน ประธานคณะกรรมการจัดทำนโยบายพรรคพลังประชารัฐ มองว่า หนึ่ง - พรรคที่ได้เสียงอันดับหนึ่ง มีสิทธิเสนอคนของตัวเองเป็นนายกรัฐมนตรี สอง - พรรคพลังประชารัฐมั่นใจว่ามีสิทธิเสนอ พล.อ.ประวิตร เป็นนายกรัฐมนตรี

ไทยสร้างไทย

เห็นด้วย

• สุดารัตน์ เกยุราพันธุ์​ หัวหน้าพรรคไทยสร้างไทย ระบุว่า ตามหลักการแล้วต้องให้พรรคอันดับหนึ่งได้สิทธิ์จัดตั้งรัฐบาล แต่ที่ผ่านมากลับไม่ใช่เช่นนั้น เพราะมีทั้งงูเห่าและการซื้อตัว ส.ส. หน้างาน
• ดังนั้น หากพรรคการเมืองไม่ยึดถือหลักการดังกล่าว สิ่งที่จะเกิดขึ้นคือ พรรคที่ได้ ส.ส. มาก จะไปจับมือกับพรรคทีได้ ส.ส. มาก ผสมข้ามขั้วข้ามพันธุ์ ท้ายที่สุด แม้วันนี้ทุกคนจะยืนยันตามหลักการที่ควรจะเป็น แต่พอหลังเลือกตั้ง พรรคการเมืองก็อาจไม่เห็นหัวประชาชน

เสรีรวมไทย

เห็นด้วย

• พล.ต.อ.เสรีพิศุทธ์ เตมียเวส ​หัวหน้าพรรคเสรีรวมไทยกล่าวว่า “พรรคไหนได้อันดับหนึ่ง ก็ต้องให้เขาจัดตั้งรัฐบาล” 

รวมไทยสร้างชาติ

ไม่ชัด

• พีระพันธุ์ สาลีรัฐวิภาค หัวหน้าพรรครวมไทยสร้างชาติ กล่าวว่า “เรากำลังพูดถึงสิ่งที่จะเกิดขึ้นในอนาคตซึ่งตอนนี้มันยังไม่เกิด ผมคิดว่าประเด็นนี้ควรพูดตอนที่เลือกตั้งเสร็จแล้ว”

ประชาธิปัตย์

ไม่ชัด

• จุรินทร์ ลักษณวิศิษฏ์ หัวหน้าพรรคประชาธิปัตย์ ตอบในประเด็นนี้ว่า “บ้านเราใช้ระบบรัฐสภา ใครรวมเสียงข้างมากได้ ก็จะได้เป็นรัฐบาล คำว่ารวมเสียงข้างมากได้แปลว่า รวมเสียง ส.ส. ที่ประชาชนมอบให้มากกว่าอีกฝ่ายหนึ่ง เขาก็จะได้เป็นรัฐบาล”

ชาติพัฒนากล้า

ไม่ชัด

• กรณ์ จาติกวณิช ​​หัวหน้าพรรคชาติพัฒนากล้า กล่าวว่า มารยาททางการเมืองหรือมาตรฐานสากลของโลก จะยึดหลักการว่าพรรคอันดับหนึ่งมีโอกาสจัดตั้งรัฐบาลก่อน แต่ในหลักการรัฐสภาไทย จะใช้หลักการเสียงข้างมาก
• ทั้งนี้ทั้งนั้น กรณ์ไม่ได้ประกาศจุดยืนของพรรคต่อเรื่องนี้อย่างตรงไปตรงมา เพียงแต่บอกว่า “เท่าที่ผมได้ยินทุกคนพูดเหมือนกันว่า พรรคอันดับหนึ่งควรมีโอกาสได้ตั้งรัฐบาลก่อน และไม่ยอมรับรัฐบาลเสียงข้างน้อยที่จะใช้อำนาจ ส.ว. มาเลือกนายกฯ”

 เรียบเรียงจาก: “พรรคอันดับหนึ่ง ต้องได้จัดตั้งรัฐบาลก่อน”ถามตัวเต็ง 9 พรรค ตัดโอกาสจัดตั้งรัฐบาลเสียงข้างน้อย