ศาลการเลือกตั้งบราซิลลงมติด้วยเสียงส่วนใหญ่โหวตให้มีการสั่งห้ามไม่ให้อดีตประธานาธิบดีฝ่ายขวา จาอีร์ บอลโซนาโร ลงสมัครเลือกตั้งประธานาธิบดีอีกไปจนถึงปี 2573 เนื่องจากบอลโซนาโรลุแก่อำนาจของตัวเอง แพร่กระจายเรื่องหลอกลวงเกี่ยวกับการเลือกตั้งในปี 2565 ที่เขาพ่ายแพ้แต่กลับไม่ยอมรับความพ่ายแพ้

จาอีร์ บอลโซนาโร อดีตประธานาธิบดีบราซิล (แฟ้มภาพ)

ผู้พิพากษาศาลการเลือกตั้งของบราซิลลงมติตัดสินสั่งห้าม จาอีร์ บอลโซนาโร อดีตประธานาธิบดีขวาจัดที่เพิ่งพ่ายแพ้ในการเลือกตั้งปี 2565 ไม่ให้ลงสมัครเลือกตั้งไปจนถึงปี 2573 ซึ่งหมายความว่าบอลโซนาโรจะไม่สามารถลงสมัครเลือกตั้งในปี 2569 ได้และต้องรอไปอีก 7 ปีข้างหน้า

สาเหตุที่ผู้พิพากษาศาลการเลือกตั้งของบราซิลตัดสินเช่นนี้เป็นเพราะว่า ในช่วง 3 เดือนก่อนการเลือกตั้งปี 2565 บอลโซนาโรเคยเรียกตัวทูตหลายคนเข้าพบที่ทำเนียบประธานาธิบดีเพื่ออ้างแบบไม่มีมูลความจริงว่าระบบการเลือกตั้งของบราซิลน่าจะมีการโกง ซึ่งการกระทำของบอลโซนาโรถือเป็นการละเมิดกฎหมายการเลือกตั้งของบราซิล

ในวันที่ 30 มิ.ย. ที่ผ่านมา ผู้พิพากษาศาลเลือกตั้งบราซิล 4 ใน 7 รายลงมติตัดสินว่าบอลโซนาโรลุแก่อำนาจในฐานะประธานาธิบดีด้วยการสั่งประชุมพบปะกับทูตเพื่อกล่าวหาเรื่องการเลือกตั้ง มีผู้พิพากษา 1 รายที่ลงมติตัดสินว่าบอลโซนาโรไม่ได้ลุแก่อำนาจ ขณะที่ผู้พิพากษาอีก 2 รายยังไม่ได้โหวตเรื่องนี้ แต่คะแนนเสียงที่ระบุว่าบอลโซนาโรมีความผิดก็มีอยู่เกินครึ่งหนึ่งแล้ว

สื่อนิวยอร์กไทม์ระบุว่า คำตัดสินในครั้งนี้จะกลายเป็นการประณามอย่างรวดเร็วและเฉียบขาดต่อบอลโซนาโรและความพยายามของเขาในการทำลายการเลือกตั้ง จากเมื่อ 6 เดือนก่อนหน้านี้บอลโซนาโรยังเป็นประธานาธิบดีของหนึ่งในประเทศประชาธิปไตยที่ใหญ่ที่สุดในโลกอย่างบราซิล แต่ในตอนนี้ความเป็นนักการเมืองของเขากำลังอยู่ในภาวะสุ่มเสี่ยง

การที่บอลโซนาโรถูกแบนในครั้งนี้หมายความว่าเขาจะสามารถลงสมัครเลือกตั้งได้ครั้งต่อไปได้ก็ต้องรอไปอีก 7 ปีหลังจากนี้ ซึ่งพอถึงตอนนั้นเขาก็จะมีอายุ 75 ปี โดยที่ระบบการเลือกตั้งประธานาธิบดีของบราซิลจะมีขึ้นทุกๆ 4 ปี ครั้งถัดไปคือปี 2569 และ 2573 ตามลำดับ

นิวยอร์กไทม์ประเมินว่าบอลโซนาโรน่าจะอุทธรณ์ต่อไปยังศาลสูงสุดของบราซิล ถึงแม้ว่าศาลสูงสุดของบราซิลจะใช้ความพยายามในเชิงรุกเพื่อจำกัดอำนาจของบอลโซนาโรมาโดยตลอดช่วงที่บอลโซนาโรยังคงดำรงตำแหน่งประธานาธิบดีอยู่ก็ตาม บอลโซนาโรก็เคยกล่าวโจมตีศาลและผู้พิพากษามาเป็นเวลาหลายปี กล่าวหาผู้พิพากษาบางคนว่าเป็น "ผู้ก่อการร้าย" กล่าวหาว่าผู้พิพากษาเหล่านี้พยายามชักนำให้มีคนโหวตในเชิงต่อต้านเขา

ในการพิจารณาคดีเกี่ยวกับเรื่องบอลโซนาโรลุแก่อำนาจนั้น ฝ่ายทนายความของบอลโซนาโรอ้างว่าที่เขาเรียกทูตเข้าพบปะปราศรัยนั้นเป็น "การปฏิบัติหน้าที่ของรัฐบาล" เพื่อต้องการแสดงความเป็นห่วงโดยชอบธรรมต่อเรื่องความปลอดภัยในการเลือกตั้ง ขณะที่บอลโซนาโรกล่าวว่า "การพบปะเอกอัครราชทูตถือเป็นอาชญากรรมด้วยหรือ ... นโยบายการต่างประเทศถือเป็นอำนาจพิเศษของประธานาธิบดี"

นอกจากคดีนี้แล้วบอลโซนาโรยังมีโอกาสต้องเผชิญกับอีก 15 คดีในศาลการเลือกตั้ง ไม่ว่าจะเป็นข้อกล่าวหาที่ว่าเขาใช้งบประมาณรัฐอย่างไม่เหมาะสมไปในทางที่ส่งอิทธิพลต่อการเลือกตั้ง และการรณรงค์หาเสียงของเขามีการวางแผนประสานงานสร้างข้อมูลที่ผิด ข้อหาเหล่านี้อาจจะนำไปสู่การตัดสิทธิไม่ให้บอลโซนาโรลงเลือกตั้งประธานาธิบดีได้อีก

มีคดีอื่นๆ อีกหลายคดีที่บอลโซนาโรกำลังถูกสืบสวน ไม่ว่าจะเป็นคดีที่เขายุยงให้ผู้ที่สนับสนุนทำการบุกรัฐสภาของบราซิลเนื่องจากไม่พอใจผลการเลือกตั้ง คดีที่เขามีส่วนเกี่ยวข้องกับการทุจริตแก้ไขสถิติเกี่ยวกับวัคซีน (บอลโซนาโรเคยปฏิเสธวัคซีน COVID-19) ซึ่งถ้าเขาถูกตัดสินให้มีความผิดไม่ว่าจะโดยข้อหาใดก็ตามก็จะทำให้เขากลายเป็นผู้ขาดคุณสมบัติในการดำรงตำแหน่งทางการเมือง

บอลโซนาโรเคยชนะการเลือกตั้งประธานาธิบดีในปี 2561 เขาเป็นอดีตผู้ดำรงตำแหน่งระดับสูงในกองทัพบราซิลและเคยเป็นนักการเมืองในสภาฝ่ายขวาจัด บอลโซนาโรเกาะกระแสประชานิยมเข้าสู่ตำแหน่งด้วยการหาเสียงในเรื่องการต่อต้านการทุจริตคอร์รัปชัน

แต่ช่วงที่บอลโซนาโรดำรงตำแหน่งเขาก็ก่อเรื่องชวนให้เกิดข้อถกเถียงไว้จำนวนมาก ไม่ว่าจะเป็นการเปิดทางให้มีการถางป่ามากขึ้นในป่าอเมซอนซึ่งเป็นที่อยู่อาศัยของชนพื้นเมืองและเป็นพื้นที่ป่าขนาดใหญ่ที่เปรียบเสมือน "ปอดของโลก" อีกเรื่องหนึ่งคือวิธีการจัดการเรื่องโรคระบาด COVID-19 ของบอลโซนาโรที่ทำให้มีผู้เสียชีวิตในบราซิลไปเกือบ 700,000 ราย รวมถึงการที่บอลโซนาโรกล่าวโจมตีทั้งสื่อ, ตุลาการ และฝ่ายซ้าย

สิ่งที่ทำให้ชาวบราซิลจำนวนมากและประชาคมโลกรู้สึกตระหนกคือการที่บอลโซนาโรโจมตีระบบการเลือกตั้งของบราซิล ซึ่งส่อเค้าว่าบอลโซนาโรพยายามจะดำรงตำแหน่งต่ออีกสมัยหนึ่งให้ได้ อีกทั้งบอลโซนาโรยังไม่ยอมแพ้หลังจากที่พ่ายแพ้ในการเลือกตั้งเมื่อเดือน ต.ค. 2565 ให้กับฝ่ายซ้าย อิกนาซิโอ ลูลา ดา ซิลวา จนกระทั่งทั้งฝ่ายตรงข้ามและฝ่ายเดียวกันกับเขากดดันบอลโซนาโรถึงยอมให้มีการเปลี่ยนผ่านสู่รัฐบาลใหม่

แต่ก่อนหน้าที่บอลโซนาโรจะยอมแพ้ ก็มีเหตุวุ่นวายเกิดขึ้นจากกลุ่มผู้สนับสนุนบอลโซนาโรที่ฟังโวหารต่อต้านการเลือกตั้งของเขามานานเป็นเวลาหลายปี กลุ่มสนับสนุนบอลโซนาโรไม่ยอมรับผลการเลือกตั้งและออกมาชุมนุมต่อต้าน รวมถึงมีการเรียกร้องให้กองทัพแทรกแซงให้บอลโซนาโรกลับมาอยู่ในตำแหน่ง นับตั้งแต่นั้นมาก็มีหลักฐานออกมาเรื่อยๆ ว่าคนวงในของบอลโซนาโรได้พิจารณาที่จะก่อรัฐประหารเอาไว้ด้วย โดยที่ตำรวจเป็นผู้พบเจอหลักฐานแผนการก่อรัฐประหารในโทรศัพท์มือถือของรัฐมนตรีกระทรวงยุติธรรมในรัฐบาลบอลโซนาโร

เรียบเรียงจาก
Brazil Votes to Bar Bolsonaro From Office for Election-Fraud Claims, The New York Times, 30-06-2023