อาทิตย์ สุริยะวงศ์กุล นักศึกษาไทยในไอร์แลนด์ ฟ้องศาลปกครองกลาง ให้ทุเลา-เพิกถอนคำสั่งสำนักงานการบินพลเรือน ที่ให้คนไทยที่จะเดินทางกลับไทยต้องได้รับใบรับรองแพทย์ และหนังสือรับรองการเดินทางกลับประเทศ เหตุขัดรัฐธรรมนูญว่าด้วยสิทธิ เสรีภาพ การเนรเทศบุคคล และเสรีภาพการเดินทาง

ที่มาภาพประกอบ: Heinz Albers (Creative Commons Attribution 3.0 Unported)

27 มี.ค. 2563 ผู้สื่อข่าวรายงานว่า เมื่อวันพุธที่ผ่านมา (25 มี.ค.) อาทิตย์ สุริยะวงศ์กุล นักศึกษาปริญญาเอก มหาวิทยาลัยทรินิตี้คอลเลจดับลิน ประเทศไอร์แลนด์ ยื่นฟ้องศาลปกครองกลาง (ประเทศไทย) ขอให้ศาลมีคำสั่งทุเลา และพิพากษาเพิกถอน ข้อ 4. และข้อ 5. แห่งประกาศสำนักงานการบินพลเรือนแห่งประเทศไทย ที่กำหนดให้ผู้โดยสารสัญชาติไทยที่จะเดินทางมายังประเทศไทยต้องมีใบรับรองแพทย์ที่ยืนยันว่ามีสุขภาพเหมาะสมต่อการเดินทางทางอากาศ (fit to fly) และหนังสือรับรองการเดินทางกลับประเทศไทยที่สถานเอกอัครราชทูตไทย สถานกงสุลใหญ่ หรือกระทรวงการต่างประเทศออกให้ 

คำฟ้องดังกล่าวมีอาทิตย์เป็นผู้ฟ้อง มีจุฬา สุขมานพ ผู้อำนวยการสำนักงานการบินพลเรือนแห่งประเทศไทย (ผอ.กพท.) กับพวกรวม 2 คน เป็นผู้ถูกฟ้อง ขอให้การเพิกถอนมีผลตั้งแต่วันที่ 22 มี.ค. 2563 เวลา 00:00 นาฬิกาของประเทศไทย และให้คดีนี้ดำเนินกระบวนพิจารณาโดยเร่งด่วนตามข้อ 49/2 แห่งระเบียบของที่ประชุมใหญ่ตุลาการในศาลปกครองสูงสุดว่าด้วยวิธีพิจารณาคดีปกครอง พ.ศ. 2543 

สำนักงานศาลปกครองกลางรับเรื่องเมื่อ 26 มี.ค. 2563 เวลา 08:30 น. ให้เป็นคดีหมายเลขดำที่ 933/2563

คำฟ้องระบุว่า เงื่อนไขในประกาศดังกล่าวกระทบสิทธิและเสรีภาพตามรัฐธรรมนูญ ก่อภาระในการดำเนินการทั้งทางค่าใช้จ่าย ทางเวลาและความเสี่ยงในทางสุขภาพ ไม่ชอบด้วยกฎหมายเนื่องจากเป็นการกระทำที่ไม่มีอำนาจตามกฎหมาย และเป็นการขัดหรือแย้งต่อรัฐธรรมนูญ (มาตรา 39, 38 และ 25 ว่าด้วยสิทธิ เสรีภาพ การเนรเทศบุคคล และเสรีภาพในการเดินทางและเลือกถิ่นที่อยู่) นอกจากนั้นยังเป็นการใช้ดุลพินิจโดยมิชอบด้วยกฎหมาย  ไม่เกิดประโยชน์ประการใดแก่มหาชน และส่งผลต่อผู้ฟ้องคดีและผู้โดยสารจำนวนมากที่อยู่ต่างประเทศ

นอกจากนี้อาทิตย์ยังอ้างว่าการทุเลาการบังคับ จะไม่เป็นอุปสรรคแก่การบริหารงานของรัฐหรือแก่บริการสาธารณะ เนื่องจากผู้ถูกฟ้องคดีย่อมมีทางเลือกในการดำเนินมาตรการอื่นในการจัดให้ตรวจสอบสภาวะของเชื้อไวรัสโคโรนาในผู้โดยสารขาเข้าได้ รวมถึงมีมาตรการอื่นๆ ที่หน่วยงานของรัฐสามารถกระทำได้อยู่แล้ว

อาทิตย์ยังรณรงค์แคมเปญ “#คนไทยต้องได้กลับบ้าน รัฐบาลต้องยกเลิกประกาศ Fit To Fly #BringThaiHome” ผ่านเว็บไซต์ Change.org/BringThaiHome โดยกล่าวว่า “ไม่ได้คัดค้านนโยบายคัดกรองของรัฐบาล และเห็นความสำคัญของการควบคุมโรคติดต่อที่อาจมากับผู้เดินทาง แต่เราน่าจะมีวิธีการอื่นที่ไม่ใช่เป็นการผลักให้คนไทยที่เดือดร้อนต้องลำบากอยู่ต่างประเทศ ตัวผมเองและผู้เดินทางอื่นๆ ยินดีอย่างยิ่งที่จะจำกัดบริเวณตัวเองในที่พักอาศัยตามกำหนดเวลาเมื่อเดินทางถึงประเทศไทยแล้ว เพื่อป้องกันการแพร่ระบาดของโรค”

บีบีซีไทย รายงานว่า อนุทิน ชาญวีรกูล รองนายกรัฐมนตรี รัฐมนตรีว่าการกระทรวงสาธารณสุข และจุฬา สุขมานพ ผอ.กพท. กล่าวว่า รับทราบเกี่ยวกับปัญหาข้างต้น และกำลังหารือกับทุกฝ่ายที่เกี่ยวข้องเพื่อหาทางออก แต่ว่ามาตรการดังกล่าวถือว่ามีความจำเป็น

อนุทินชี้แจงว่ารัฐบาลไม่มีสิทธิห้ามคนไทยกลับเข้าประเทศ แต่เนื่องจากขณะนี้มีคนไทยจำนวนมากที่อยู่ในประเทศที่มีการระบาดต่อเนื่อง ทางการไทยจึงต้องการมั่นใจว่าคนไทยที่เดินทางกลับเข้ามานั้นสุขภาพดีสำหรับการเดินทางด้วยเครื่องบิน

จุฬายืนยันว่าประกาศฉบับดังกล่าวไม่ได้กีดกันคนไทยกลับประเทศ แต่เป็นการรับรองไม่ให้ผู้โดยสารคนอื่นบนเที่ยวบินนั้นๆ ได้รับผลกระทบ เหมือนที่บางประเทศขอให้ผู้โดยสารฉีดวัคซีนบางตัวก่อนเข้าประเทศ โดยการขอใบรับรองแพทย์ถือเป็นมาตรการที่เบาที่สุดแล้วสำหรับการยืนยันสภาพสุขภาพในการเดินทาง ต่างจากชาวต่างชาติที่ต้องแสดงใบรับรองแพทย์ว่าไม่มีเชื้อโควิด-19 เลย