ชาวบ้าน อ.แม่แตง จ.เชียงใหม่นับพันบุกอำเภอแม่แตงเร่งให้ทางอำเภอและกรมการปกครองแก้ไขปัญหาที่ถูกจำหน่ายรายการออกจากระบบทะเบียนราษฎรมากว่า 10 ปี โดยไม่มีการแก้ไขและจัดทำทะเบียนใหม่ให้

29 มิ.ย. 2561 สันติพงษ์ มูลฟอง ประธานมูลนิธิเครือข่ายสถานะบุคคลกล่าวว่า มูลนิธิฯ ได้รับเรื่องร้องเรียนของชาวบ้านแม่แตงมากว่า 10 ปี แต่การแก้ไขปัญหาก็เป็นไปอย่างเชื่องช้า จนเมื่อวันที่ 5 มิถุนายน 2560 ได้มีการลงนามบันทึกข้อตกลงความร่วมมือ(MOU) ระหว่างสำนักงานคณะกรรมการสิทธิมนุษยชนแห่งชาติ, กรมการปกครอง, จังหวัดเชียงใหม่, คณะนิติศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ และมูลนิธิเครือข่ายสถานะบุคคล ในการแก้ไขปัญหานี้ แต่ผ่านมาครบ 1 ปีแล้วก็ยังไม่มีความคืบหน้าในการดำเนินการแก้ไขปัญหาให้ชาวบ้าน  ปัจจุบันมูลนิธิฯ ได้ลงพื้นที่พบชาวบ้านใน 8 หมู่บ้านยังประสบปัญหาการไม่มีเอกสารแสดงตนเนื่องจากการถูกจำหน่ายรายการทางทะเบียนราษฎรถึง 667 คน

ศราวุธ ไทยเจริญ นายอำเภอแม่แตง ชี้แจงว่า ทางอำเภอแม่แตงไม่ได้นิ่งนอนใจ  แต่เรื่องนี้มีมาก่อนที่ตนจะมารับตำแหน่งนายอำเภอแม่แตง  ปัจจุบันได้ให้เจ้าหน้าที่ดำเนินการตลอด  แต่ติดขัดที่บางกลุ่มไม่มีความชัดเจน  จึงอยากให้ทางกรมการปกครองกำหนดแนวทางที่ชัดเจนเพื่อสนับสนุนการทำงานของทางอำเภอ

ด้านบุญสม ขุนทอง หัวหน้ากลุ่มงานการทะเบียนบุคคลผู้ไม่มีสัญชาติไทย สำนักบริหารการทะเบียน กรมการปกครองกล่าวว่า สำนักบริหารการทะเบียนกำลังทำหนังสือเสนออธิบดีกรมการปกครอง ในการกำหนดแนวทางแก้ไขปัญหาเรื่องนี้  โดยกลุ่มที่มีหลักฐานชัดเจน แต่ต่อมากำหนดเลข กำหนดกลุ่ม ผิดประเภท ผิดกลุ่ม จะดำเนินการคืนเลขและสถานะเดิมให้  และจะทำหนังสือแจ้งให้อำเภอแม่อายทราบและดำเนินการในส่วนที่เกี่ยวข้องต่อไป

ส่วนพัน ลุงดอย ชาวบ้านบ้านมืดกา ตำบลอินทขิล อำเภอแม่แตง เชียงใหม่ ผู้ได้รับผลกระทบกล่าวว่า ตนรอเอกสารทางทะเบียนราษฎรมาเนิ่นนานแล้ว  10 ปีที่ผ่านมาไม่สามารถทำอะไรได้เลย อยากให้เจ้าหน้าที่แก้ไขปัญหาให้โดยเร็วที่สุด  พวกตนยินดีให้ข้อมูลทุกอย่างตามที่เป็นจริง  โดยเฉพาะอย่างยิ่งมีการประกาศจะกวดขันจับกุมตั้งแต่วันที่ 1 กรกฎาคม ยิ่งทำให้เป็นกังวลมาก  จึงขอให้ทางกรมการปกครองลงมาแก้ไขปัญหานี้อย่างรวดเร็วและจริงจัง

สุรพงษ์ กองจันทึก อดีตประธานอนุกรรมการสิทธิมนุษยชนด้านชนชาติ ผู้ไร้สัญชาติ แรงงานข้ามชาติ และผู้พลัดถิ่น สภาทนายความ

ในส่วนสุรพงษ์ กองจันทึก อดีตประธานอนุกรรมการสิทธิมนุษยชนด้านชนชาติ ผู้ไร้สัญชาติ แรงงานข้ามชาติ และผู้พลัดถิ่น สภาทนายความ ให้ความเห็นว่า เรื่องนี้เกิดขึ้นมากว่า 10 ปีแล้ว พบว่ามีการลงรายการของชาวบ้านผิดกลุ่มผิดประเภท โดยเจ้าหน้าที่เป็นผู้ดำเนินการ  ดังนั้นจึงต้องรีบคืนรายการตามที่เป็นจริงให้กับชาวบ้านอย่างเร็วที่สุด ไม่ควรปล่อยให้ล่าช้ามานับ 10 ปี

จึงขอเสนอให้ 1. ทางอำเภอแม่แตงออกเอกสารรับรองตัวบุคคลชาวบ้านว่า อยู่ระหว่างการพิสูจน์และดำเนินการด้านสถานะบุคคล โดยชาวบ้านต้องได้เอกสารก่อนวันที่ 1 กรกฎาคม ซึ่งเป็นวันสิ้นสุดการผ่อนผันและจะมีการกวดขันจับกุมคนต่างด้าวที่ไม่มีเอกสารทะเบียนราษฎรและไม่มีใบอนุญาตทำงาน   2. กลุ่มชาวบ้านที่ตรวจสอบแล้วว่าได้สถานะมาอย่างถูกต้อง จำนวน 70 คน ให้เร่งดำเนินการคืนเลขและสถานะเดิมภายใน 2 สัปดาห์  3. กลุ่มชาวบ้านที่ต้องพิสูจน์ตัวบุคคลแต่อยู่มาเนิ่นนานแล้ว ให้จัดทำบัตรและทะเบียนบุคคลที่ไม่มีสถานะทางทะเบียน เป็นการชั่วคราวไปก่อนในระหว่างพิสูจน์ตัวบุคคล  โดยกลุ่มที่มีข้อมูลว่าอยู่มาก่อนวันที่ 30 กันยายน 2542 ให้จัดทำบัตรและทะเบียนตามยุทธศาสตร์การจัดการปัญหาสถานะและสิทธิบุคคล เป็นกลุ่ม 0/89  และกลุ่มที่อยู่หลังจากนั้น ให้จัดทำบัตรและทะเบียนตามพรบ.การทะเบียนราษฎร มาตรา 38 วรรคสอง เป็นกลุ่ม 0/00  ซึ่งควรเร่งรัดดำเนินการให้ชาวบ้านทุกคนมีเอกสารแสดงตนแบบชั่วคราวนี้ภายใน 3 เดือนคือ 30 กันยายน 2561 นี้