ASEAN Weekly โดยสุลักษณ์ หลำอุบล และดุลยภาค ปรีชารัชช สัปดาห์นี้ปรับเปลี่ยนรูปแบบรายการใหม่ให้กระชับยิ่งขึ้น โดยตอนนี้ก่อนที่จะก้าวเข้าสู่ประชาคมเศรษฐกิจอาเซียนหรือ AEC มารู้จักและเข้าใจความเป็น "Emporium" หรือศูนย์กลางการค้าของเอเชียตะวันออกเฉียงใต้มาแต่สมัยอดีต

โดยคำว่า "Emporium" ถูกใช้กันมานานในประวัติศาสตร์โลกการค้ายุคโบราณ ทั้งนี้แอนโธนี รีด (Anthony Reid) นักวิชาการชาวนิวซีแลนด์ ผู้เชี่ยวชาญประวัติศาสตร์เอเชียตะวันออกเฉียงใต้ ได้อธิบายภูมิภาคนี้ในฐานะของ "ดินแดนใต้ลม" หมายถึงดินแดนที่ตกอยู่ใต้ลมมรสุมเขตร้อน ซึ่งพัดพาฝนที่ชุ่มฉ่ำ มาให้ดินแดนเหล่านี้ และขณะเดียวกันความเร็วของแรงลมได้ชักนำให้พ่อค้าต่างๆ ในอนุชมพูทวีปเดินเรือเข้ามาที่เอเชียตะวันออกเฉียงใต้ ดินแดนแถบนี้จึงมีความหมายทั้งด้านการค้าและวัฒนธรรม

ทั้งนี้นักวิชาการด้านเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ แบ่งอาณาจักรโบราณในภูมิภาคนี้ออกเป็น 2 กลุ่ม กลุ่มแรกคืออาณาจักรกสิกรรม ซึ่งมักมีที่ตั้งอยู่ในฝั่งแผ่นดินใหญ่ สะสมอำนาจและความมั่งคั่งผ่านเครือข่ายชลประทานและการเพาะปลูก มีการแผ่อำนาจจากที่ราบไปยังเขตที่สูง เพื่อคุมการค้าของป่า และผันตัวเองเป็นพ่อค้าคนกลางเพื่อส่งสินค้าไปขายในโลกภายนอก

และกลุ่มที่สองคืออาณาจักรทางทะเล ที่ไม่ได้เกณฑ์คนมากมายมาสร้างสิ่งปลูกสร้างหรือเครือข่ายชลประทาน แต่คุมท่าเรือในช่องแคบมะละกา และส่งกองกำลังปราบโจรสลัดไม่ให้คุกคามเส้นทางการค้า อย่างอาณาจักรศรีวิชัย นอกจากนี้ยังมีอาณาจักรที่เป็นลูกผสมคือคุมทั้งการกสิกรรมและการค้าทางทะเล อย่างเช่น อยุธยา ซึ่งแม้จะมีที่ตั้งลึกเข้าไปในแผ่นดิน แต่ก็ไม่ได้อยู่ห่างจากทะเลมากนักโดยเชื่อมต่อทะเลผ่านเส้นทางของแม่น้ำ

ทั้งนี้ระบบโครงสร้างราชการของอยุธยา มีการดูแลการค้าสองทิศ หนึ่งคือกรมท่าขวา ดูแลการค้าด้านทิศตะวันตกในทะเลอันดามัน ไปจนถึงอินเดียและเปอร์เซีย สองคือกรมท่าซ้ายดูแลการค้าด้านทิศตะวันออกไปถึงจีนและริวกิว ปัจจุบันคือโอกินาวาของญี่ปุ่น

สำหรับสินค้าจากอยุธยาที่พ่อค้านานาชาติสนใจ ได้แก่ ของป่า สัตว์ป่า โดยบันทึกของชาวตะวันตกร่วมสมัยระบุถึงของแปลกๆ ที่มีการขายเป็นสินค้าอย่างเช่น การขนช้างเป็นๆ ไปขายถึงอินเดียเพื่อใช้เป็นยุทธปัจจัย รวมไปถึงชะมดเช็ด ที่สามารถนำไปทำเป็นน้ำหอมได้

ท้ายรายการ มีการแนะนำหนังสือที่บรรยายถึงสภาพการค้า และสภาพสังคม-สิ่งแวดล้อม ในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ยุคโบราณ 2 เล่ม ได้แก่ "เอเชียตะวันออกเฉียงใต้ในยุคการค้า ค.ศ. 1450 - 1680 เล่ม 1 ดินแดนใต้ลม" โดย แอนโทนี รีด ฉบับแปลภาษาไทยโดยพงษ์ศรี เลขะวัฒนะ และ "ประวัติศาสตร์ธรรมชาติและการเมืองแห่งราชอาณาจักรสยาม (ในแผ่นดินสมเด็จพระนารายณ์มหาราช)" โดย นิโกลาส์ แชรแวส แปลโดย สันต์ ท. โกมลบุตร