ประชาไท - 23 ธ.ค.47 "เรื่องสิทธิบัตรเป็นเรื่องใหญ่ ผลสรุปจึงควรทำการศึกษาให้เป็นวิชาการมากกว่านี้ เพราะที่ทำตอนนี้ยังไม่ใช่การศึกษาทุกแง่ทุกมุม ผมจึงยังลงนามไม่ได้ และการลงนามควรจะมีการนัดหารือและลงนามร่วมกัน ไม่ใช่ให้คนนำเอกสารมาให้เซ็นแล้วนำกลับไป" นายเจริญ คัมภีรภาพ อาจารย์ประจำคณะนิติศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย หนึ่งในกรรมการตรวจสอบสิทธิบัตรสหรัฐอเมริกากล่าว

คณะกรรมการดังกล่าวตั้งขึ้นโดยกระทรวงเกษตรและสหกรณ์เมื่อวันที่ 27 กันยายนที่ผ่านมา เพื่อให้ทำการตรวจสอบและศึกษาผลกระทบ จากกรณีที่มูลนิธิวิจัยมหาวิทยาลัยคอร์แนล สหรัฐอเมริกา ยื่นจดสิทธิบัตรไวรัสใบด่างวงแหวนสายพันธุ์ไทยที่อยู่ในกระบวนการสร้างมะละกอตัดแต่งพันธุกรรม (จีเอ็มโอ) ซึ่งจะมีผลครอบคลุมมะละกอจีเอ็มโอทุกสายพันธุ์ และทำให้ประเทศไทยไม่สามารถส่งออกมะละกอจีเอ็มโอหรือผลิตภัณฑ์ที่เกี่ยวข้องไปยังต่างประเทศได้ หากไทยมีนโยบายอนุญาตให้ปลูกพืชจีเอ็มโอเชิงพาณิชย์

โดยข้อเสนอแนะในผลการศึกษาของคณะกรรมการฯ ที่จะเสนอต่อรัฐมนตรีว่าการกระทรวงเกษตรฯ ระบุว่า กรมทรัพย์สินทางปัญญาควรจะเป็นผู้ยื่นคัดค้านการจดสิทธิบัตรดังกล่าว ด้วยเหตุผลว่า งานประดิษฐ์ชิ้นนี้ไม่ใช่เรื่องใหม่ และควรมีการทำบันทึกความเข้าใจกับมูลนิธิมหาวิทยาลัยคอร์แนล อีกทั้งควรจัดประชุมนักวิชาการ นักกฎหมายและผู้มีส่วนเกี่ยวข้องมาให้ความคิดเห็นอีกครั้ง

อย่างไรก็ตาม นายเจริญได้ทำจดหมายแจ้งการไม่ร่วมลงนามรับรองผลการศึกษาไปยังกรรมการอื่นๆ โดยจดหมายระบุว่า ผลการศึกษาควรทำในรูปของรายงานการศึกษาที่ได้มาตรฐานทางวิชาการ ที่ครอบคลุมประเด็นต่างๆ อย่างเพียงพอ รวมทั้งเสนอทางเลือกในการแก้ปัญหาแต่ละด้าน และนำไปรับฟังข้อคิดเห็นจากกลุ่มต่างๆ เพื่อไม่ให้มีปัญหาเรื่องความโปร่งใสและการมีส่วนร่วมของสาธารณะ

ด้านนายเจษฎ์ โทณะวณิกกล่าวว่า ข้อสรุปของคณะกรรมการฯ ถือเป็นข้อเสนอกลางๆ ที่เห็นว่าสิ่งที่พูดคุยกันไม่น่าจะเป็นที่สุด ควรมีการระดมความคิดเห็นต่อ แต่เมื่อนำเสนอต่อกระทรวงเกษตรฯ แล้วทางกระทรวงจะเห็นด้วยหรือไม่เป็นอีกประเด็นหนึ่ง

"ผมไม่แน่ใจว่าเขาติดประกาศมานานเท่าไร แต่ถ้าพ้นช่วงยื่นคัดค้านไปแล้ว ก็คงมีทางออกอยู่สองทางคือ ส่งข้อมูลให้ผู้ตรวจเห็นว่าสิ่งประดิษฐ์นี้ไม่ใหม่อย่างไร เคยเผยแพร่ไปแล้วเมื่อไร หรือไม่ก็ต้องฟ้องเพิกถอนต่อศาลในสหรัฐ ซึ่งคณะกรรมการเห็นว่าควรเป็นหน่วยงานอื่นจะเหมาะสมกว่า ไม่ควรเป็นกรมวิชาการเกษตร เพราะนักวิชาการของกรมเป็นหนึ่งในผู้ประดิษฐ์" นายเจษฎ์กล่าว

มุทิตา เชื้อชั่ง
ประชาไทรายงาน