สุธีรา ลืนคำ กลุ่มสหภาพแรงงานย่านรังสิต

เกือบบ่ายโมง ก่อนการอ่านคำประกาศสมัชชาสังคมไทยของคณะกรรมการจัดงานจะเริ่มขึ้น บริเวณอนุสรณ์สถาน 14 ตุลา เริ่มมีคนเข้าร่วมจนลานกิจกรรมที่อนุสรณ์สถาน คับแคบไปถนัดตา

เราได้มีโอกาสคุยกับพี่สุธีรา ลืนคำ จากกลุ่มสหภาพแรงานย่านรังสิต ที่ร่วมงานสมัชชาสังคมไทยตั้งแต่เริ่มงานกระทั่งวันสุดท้ายที่มีการเดินขบวน หลังจากทำความรู้จักกันแล้ว เราเริ่มถามถึงเหตุผลที่ต้องเดินขบวนในวันนี้ พี่สุธีราบอกกับเราว่า "เดินขบวนในวันนี้เพื่อที่จะทำให้วัตถุประสงค์ของการจัดเวทีสมัชชาสังคมไทยในวันที่ 21 และ 22 ตุลาคม มาสู่สาธารณชนในวันนี้" และบอกกับเราถึงความสำคัญของการที่จะต้องเดินขบวนว่า

"สำหรับแรงงาน เราได้อะไรมาเพราะใช้ขาเดิน ทุกครั้งทุกรัฐบาลเราใช้ขาเดินตลอด ไม่มีรัฐบาลที่ไหนให้เรา เราต้องเดินเอาตลอด" พี่สุธีราย้ำอย่างหนักแน่น

โดยก่อนหน้าที่จะมีการเดินขบวนในวันที่ 23 ตุลาคม มีความเห็นที่ต่างกันระหว่างหลายเครือข่าย เช่น องค์กรชุมชนจากภาคชนบทส่วนหนึ่งที่เห็นว่าไม่ควรจะมีการเดินขบวนเพราะเกรงจะไม่ปลอดภัยเนื่องจากอยู่ในระหว่างประกาศกฎอัยการศึก ทำให้องค์กรชุมชนส่วนหนึ่งตัดสินใจไม่ร่วมเดินขบวนไปยังอนุสาวรีย์ประชาธิปไตยเพื่อประกาศเจตนารมณ์สมัชชาสังคมไทย แต่เลือกที่จะเข้าพบกับนายไพบูลย์ วัฒนศิริธรรมและ พล.อ.สุรยุทธ์ จุลานนท์ นายกรัฐมนตรี เมื่อวันที่ 24 ตุลาคม ที่ผ่านมา ที่ตึกสันติมาตรี ทำเนียบรัฐบาล โดยไพบูลย์ วัฒนศิริธรรมเป็นประธานที่ปรึกษาสถาบันพัฒนาองค์กรชุมชน (พอช.) และปัจจุบันหวานชื่นอยู่กับรัฐบาล พล.อ.สุรยุทธ์ จุลานนท์ ในบทบาทรัฐมนตรีว่าการกระทรวงการพัฒนาสังคมและความมั่นคงของมนุษย์

ซึ่งรูปการนี้สะท้อนว่าแกนนำองค์กรพัฒนาเอกชนหลายเครือข่ายหวังที่จะได้ "ต่อสายตรง" กับ "ไพบูลย์" เอ็นจีโอรุ่นพี่ที่ได้เป็นถึงรัฐมนตรี ใต้เงารัฐบาลทหาร เช่นเดียวกับที่เอ็นจีโอบางคนเคยมีความหวังกับ "สายตรง" อย่าง "พี่อ้วน" ภูมิธรรม เวชยชัย หรือ "ไอ้ก้านยาว" ประพัฒน์ ปัญญาชาติรักษ์ อดีตรัฐมนตรีสมัยรัฐบาลทักษิณ ชินวัตร

แต่กับพี่สุธีราแล้ว เรื่องการเดินขบวนไปยังอนุสาวรีย์ประชาธิปไตยนี้พี่สุธีราเห็นว่า "ใครพร้อมที่จะเดินก็เดิน ขึ้นอยู่กับสิทธิของเขา พี่เคารพการตัดสินใจของทุกคน แต่แรงงานเราเห็นพ้องต้องกันว่าเราควรเดิน"

"พี่น้องแรงงานหลายเครือข่ายและพี่น้องผู้พิการมาเดินมาแสดงพลัง เพื่อบอกประชาชนทุกคนว่าเราต้องการแสดงจุดยืน บอกวัตถุประสงค์และเผยแพร่เป้าหมายที่เราจัดงานใน 2 วันนี้ ให้กับสาธารณชนได้รับทราบ" พี่สุธีราย้ำชัดอีกครั้งถึงเป้าประสงค์ในการเดินขบวนในวันนี้

กันยา แซ่อึ้ง ล่ามแปลภาษามือ สมาคมคนหูหนวกแห่งประเทศไทย

เนื่องจากเวทีสมัชชาสังคมไทย เป็นเวทีที่เปิดกว้างให้กับคนทุกชนชั้น ทุกเพศ ทุกวัย ทุกภาษา ทุกข้อจำกัดทางกายได้เข้าร่วมแล้ว

ดังนั้น ในเวทีสมัชชาสังคมไทย นอกจากเราจะพบล่ามภาษาต่างประเทศ ยังมีล่ามแปลภาษามือ เพื่อแปลภาษาพูดให้กับคนหูหนวกในบางห้องประชุม

เหล่านี้ย่อมสะท้อนภาพสังคมใหม่ที่หลายคนเฝ้าวาดหวังว่าทุกคนจะมีที่ยืนอย่างเท่าเทียมกันในสังคม

เช่นเดียวกับวันนี้ 23 ตุลาคม ในการประกาศสมัชชาสังคมไทย ทั้งรอบสื่อมวลชนที่อนุสรณ์สถาน 14 ตุลา สี่แยกคอกวัว และรอบสาธารณชนที่อนุสาวรีย์ประชาธิปไตย ก็ปรากฏล่ามแปลน้ำเสียงจากการอ่านแถลงการณ์ของคณะกรรมการจัดงาน ถ่ายทอดเป็นภาษามือให้กับคนหูหนวกได้ยิน เช่นกัน

ประโยคแรกที่ "พี่กันยา" หรือกันยา แซ่อึ้ง ล่ามแปลภาษามือบอกกับผู้สื่อข่าว "ประชาไท" คือ "วันนี้ไม่เหนื่อยหรอกค่ะ การแปลมันขึ้นอยู่กับคำพูดที่เขาพูด อย่างเช่นแบบนี้เขาใช้ภาษาการเมืองเยอะ" โดยวันนี้มีการใช้ล่ามแปลภาษามือระหว่างอ่านแถลงการณ์ 3 คน (กันยา แซ่อึ้ง, กนิษฐา รัตนสินธุ์, จุฑามาศ สุธนวัฒนาเจริญ) เมื่อถามว่าไปทุกเวทีของงานไหม พี่กันยาบอกว่าถ้ามีคนหูหนวกเข้าฟังเราก็จะเข้าไปแปลให้เขาฟัง "ถ้าไม่มีคนหูหนวกฟังก็ไม่รู้จะแปลให้ใคร"

เกี่ยวกับความคาดหวังของงานสมัชชาสังคมไทย พี่กันยาตอบว่า "จริงๆ แล้วพวกเรา (ล่ามแปลภาษามือ) อยู่ในเครือข่ายองค์กรคนพิการ เพราะฉะนั้น ถ้าคนพิการมีอะไรเราก็ต้องเข้ามาช่วยเขาเรียกร้องสิทธิที่เขายังไม่มี ซึ่งไม่ใช่สิทธิขั้นพื้นฐานนะแต่เป็นการเรียกร้องสิทธิที่เขาต้องจัดให้สำหรับคนพิการ" พี่กันยาทิ้งท้ายก่อนที่จะลาไปตั้งขบวนเตรียมเดินรณรงค์ไปยังอนุสาวรีย์ประชาธิปไตย

ถึงตรงนี้ คงต้องบันทึกสักหน่อยว่า เมื่อ "ประชาไท" ตามขบวนคนพิการไปยังอนุสาวรีย์ประชาธิปไตย ก็เพิ่งได้ตระหนักว่าฐานของอนุสาวรีย์ประชาธิปไตยไม่มีทางลาดสำหรับรถเข็น ดังนั้นเมื่อไปถึงอาสาสมัครทั้งหลายต้องช่วยกันยกรถเข็นวีลแชร์ขึ้นไปยังอนุสาวรีย์อย่างทุลักทุเล คล้ายกับจะเป็นภาพสะท้อนที่ทางของคนพิการในสังคมประชาธิปไตยไปด้วยในเวลาเดียวกัน

ก็ได้แต่หวังว่า หลังงานสมัชชาสังคมไทย คงจะมีการผลักดันสิทธิเพื่อผู้พิการเข้าไปอยู่ในทิศทางแห่งการปฏิรูปการเมืองด้วยอีกโสตหนึ่ง

จรรยา ยิ้มประเสริฐ

โครงการรณรงค์เพื่อแรงงานไทย

ในช่วงของการจัดรูปขบวนจากอนุสรณ์สถาน 14 ตุลา สี่แยกคอกวัว ไปยังอนุสาวรีย์ประชาธิปไตย เราได้มีโอกาสพูดคุยกับ "พี่เล็ก" หรือจรรยา ยิ้มประเสริฐ จากโครงการรณรงค์เพื่อแรงงานไทย พี่เล็กเล่าให้เราฟังว่า วันนี้มีแรงงานหลายส่วนออกมาเดินขบวนเท่าที่จะมาได้ เช่น คนงานย่านรังสิต โรงงานสมานฉันท์ กลุ่มเยาวชนคนงาน โครงการรณรงค์เพื่อแรงงานไทย และองค์กรพัฒนาเอกชนที่เกี่ยวข้องกับประเด็นแรงงานอื่นๆ

พี่เล็กกล่าวถึงข้อเสนอของขบวนการแรงงานในเวทีสมัชชาสังคมไทยว่า "ประเด็นปัญหาแรงงานไม่ว่าการเมืองรูปแบบใดก็ตามยังไม่ได้สะท้อนความเป็นจริงของปัญหาแรงงาน อย่างที่เราเห็นปัญหาแรงงานข้ามยุคทั้งเผด็จการและประชาธิปไตย เราก็ยืนยันว่าต้องสู้ตลอด โดยเน้นเรื่องของปัญหาแรงงาน เรื่องสิทธิเสรีภาพของประชาชน ความปลอดภัยของอนุสัญญาต่างๆ ของสภาพการจ้างงานที่เป็นมาตรฐานสากล กลไกรัฐบาลต้องให้ความใส่ใจเรื่องนี้อย่างจริงจัง" พี่เล็กกล่าว

เราถามถึงพี่เล็กว่าสภาพการเมืองแบบนี้ คิดอย่างไร พี่เล็กกล่าวว่า "หลายคนไม่ยอมรับรัฐบาลทหาร พี่เองก็ไม่ยอมรับรัฐบาลทหาร แต่ที่วันนี้เรานำเสนอวันนี้คือข้อเรียกร้องของขบวนการแรงงานทุกยุคทุกสมัย" พี่เล็ก จรรยา ยิ้มประเสริฐกล่าวในที่สุด

รัชพงษ์ โอชานนท์

นักศึกษา ม.รามคำแหง, พรรคแนวร่วมภาคประชาชน

คนสุดท้ายที่เราได้มีโอกาสคุยคือ "เฉื่อย" หรือรัชพงษ์ โอชานนท์ คนหนุ่มอายุอานามราว 20 ต้นๆ ซึ่งในวันเดินขบวน เฉื่อยปรากฏตัวอยู่บนรถนำขบวนคันใหญ่ในฐานะคนนำขบวน และอาจเป็นเหมือนตัวแทนคนหนุ่มสาวหลายร้อยชีวิตที่มาร่วมงานสมัชชาสังคมไทย เพราะมีความฝันที่จะเห็นสังคมใหม่ที่เท่าเทียม เขาพูดผ่านไมโครโฟนเพื่อปลุกเร้าและให้กำลังใจผู้ร่วมชุมนุม ตลอดจนสื่อสารกับรถราและผู้คนที่สัญจรบริเวณถนนราชดำเนินให้เข้าใจว่าผู้คนหลายร้อยคนมุ่งหน้าไปที่อนุสาวรีย์ประชาธิปไตยเพื่อสิ่งใด

เมื่อเริ่มต้นการสนทนา เฉื่อยบอกกับเราว่า "รู้สึกเหนื่อย" พร้อมเสียงหัวเราะแหะๆ อย่างอารมณ์ดี ก่อนที่จะบอกถึงความมุ่งหวังของการเดินขบวนในวันนี้ว่า ประเด็นที่จะเรียกร้องหลักๆ ในวันนี้เกิดจากการประชุมกันที่เวทีสมัชชาสังคมไทย ซึ่งเสนอให้มีการปฏิรูปการเมืองและสังคม ตลอดจนเรียกร้องรัฐสวัสดิการ

"เราพูดเพื่อที่จะบอกว่าเราไม่ได้ขอให้เบื้องบนช่วยเหลือเรา แต่การเดินขบวนวันนี้เป็นการพูดกับคนข้างนอกว่าเรามีข้อเสนอแบบนี้ ถ้าคุณเห็นด้วยเชิญมาร่วมกับเรา ถ้าการก่อตัวนี้มีการขยาย คนข้างบนต้องปฏิบัติตามเราเอง" เฉื่อยบอก

ต่อความคาดหวังหลังจากสมัชชาสังคมไทย เฉื่อยบอกกับเราว่า "ผมมองว่าจากการที่ภาคประชาชนในสายแรงงานกับสายเกษตรต่อสู้กันมาเรื่อยๆ ตั้งแต่หลายปีก่อนหน้านี้จนกระทั่งในปีที่ไล่ทักษิณ และก็มีการคุยกันและรู้สึกว่าเรามีปมอย่างหนึ่งร่วมกันคือถ้าเรามีรัฐสวัสดิการและเรียกร้องการปฏิรูปการเมืองในแบบของเราได้ ปัญหาหลายอย่างที่เราประสบอยู่จะหายไป คือเขาเจอปมนี้แล้ว และการต่อสู้เพื่อมุ่งแก้ปมนี้จะทำให้เขาไปสู่ชัยชนะได้"