ย้อนไปเมื่อ พ.ศ. 2444 หมู่บ้านสะพือ อำเภอตระการพืชผล จังหวัดอุบลราชธานี เคยเป็นพื้นที่ปราบปรามประชาชนซึ่งเรียกตัวเองว่า ‘ผู้มีบุญ’ ’ที่ได้ลุกฮือต้านอำนาจรัฐสยามใน ‘ศึกโนนโพธิ์’
เหตุการณ์ครั้งนั้น มีผู้เสียชีวิตอย่างน้อย 200 คน และมีผู้บาดเจ็บอีกจำนวนมาก ผู้แพ้ที่รอดชีวิถูกจับตัวไปลงโทษที่ทุ่งศรีเมือง บ้างถูกตัดหัวเสียบประจาน ร่างถูกทิ้งกองรวมในบ่อดิน และถูกรัฐสยามประณามว่าเป็น ‘กบฏผีบุญ’
ในวันที่ 4 เมษายน 2565 ‘กลุ่มราษฎร์ดรัมส์’ ได้ทำกิจกรรม Performance Art รำลึกการปราบปรามผู้มีบุญเมื่อ 121 ปีก่อน นักแสดงแต่งกายคล้ายกบฏผู้มีบุญ โดยมีการตีกลองประกอบการเดินของขบวน เพื่อสื่อถึงความรู้สึกโกรธ และความโศกเศร้า
ทั้งนี้กลุ่มศิลปิน นักวิชาการ และชาวบ้านสะพือได้ร่วมทำบุญแจกข้าวแด่ผู้ล่วงลับในศึกโนนโพธิ์ และถวายปัจจัยธรรมทานสำหรับก่อสร้าง ‘อนุสรณ์สถานโนนโพธิ์-บ้านสะพือ’ ถือเป็นครั้งแรกที่มีการทำบุญเพื่ออุทิศส่วนกุศลนับตั้งแต่เกิดเหตุการณ์ปะทะเมื่อปี 2444
ร่วมบริจาคเงิน สนับสนุน ประชาไท โอนเงิน กรุงไทย 091-0-10432-8 "มูลนิธิสื่อเพื่อการศึกษาของชุมชน FCEM" หรือ โอนผ่าน PayPal / บัตรเครดิต (รายงานยอดบริจาคสนับสนุน)