“เมื่อวันพฤหัสบดีที่ 1 ตุลาคม 2563 เป็นวันที่น่าปีติของปวงนิสิตที่ได้รับพระราชทานปริญญาบัตรสำเร็จการศึกษา ปีนี้จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัยปฏิบัติตามนโยบายรักษาระยะห่าง (Social Distancing) ที่เคร่งครัดเอาการตั้งแต่ขั้นตอนการคัดกรองผู้ป่วย ไปจนถึงตอนรับพระราชทานปริญญาบัตร ใน LINE ของบัณฑิตได้มีการลงข้อความในกลุ่มว่า ...

จากการสอบถามเรื่องมาตรการโควิด ในประเด็นการใส่หน้ากากอนามัยในพิธีพระราชทานปริญญาบัตร
Q : จะต้องถอดหรือต้องใส่ในขณะรับปริญญาบัตร?
A : จะต้องใส่ขึ้นรับพระราชทานปริญญาบัตรด้วย ไม่มีการถอดใดๆ ทั้งสิ้น
(ประกาศอย่างไม่เป็นทางการ จากอาจารย์และเจ้าหน้าที่ฝ่ายฝึกซ้อม)

จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัยยังดำเนินการอย่างเคร่งครัด ในระหว่างพิธีการ นิสิตใส่หน้ากากอนามัยมาจากบ้าน แล้วมารับจากที่มหาวิทยาลัยอีกต่อหนึ่ง นิสิตที่เข้ารับพระราชทานปริญญาบัตรทุกคน ได้ปฏิบัติการตามมาตรการอย่างเคร่งครัด ถึงพวกเขาจะได้ภาพถ่ายที่ตัวเองใส่หน้ากากอนามัย ไม่ใบเห็นหน้าเต็มก็ยอม เพราะทำตามมาตรฐานทางสังคมในฐานะพลเมืองที่ดี

อย่างไรก็ดี ในช่วงบ่ายวันดังกล่าว มีพิธีพระราชทานดุษฎีบัณฑิตกิตติมศักดิ์ หนึ่งในผู้ได้รับพระราชทานปริญญาบัตรคือ สมเด็จพระเจ้าลูกเธอ เจ้าฟ้าสิริวัณณวรี นารีรัตนราชกัญญา กลับปรากฏภาพต่อสาธารณชนว่าพระองค์ไม่ได้ทรงสวมหน้ากากอนามัยขณะรับพระราชทานปริญญาบัตรจากสมเด็จพระกนิษฐาธิราชเจ้า กรมสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดา สยามบรมราชกุมารี ทั้งที่นิสิตและผู้ได้รับพระราชทานปริญญาดุษฎีบัณฑิตกิตติมศักดิ์ท่านอื่น ๆ ต่างสวมหน้ากากอนามัยทุกคน มิพักต้องกล่าวถึงสมเด็จพระกนิษฐาธิราชเจ้าฯ ที่ทรงสวมหน้ากากอนามัยแม้ขณะพระราชทานพระราโชวาทแก่บัณฑิต จนถึงอธิการบดีที่ขานพระนามสมเด็จพระเจ้าลูกเธอ เจ้าฟ้าหญิงสิริวัณณวรี ก็ยังใส่หน้ากากอยู่ด้วย ประเด็นนี้สร้างข้อกังขาให้แก่นิสิตและประชาชนโดยทั่วไปว่าเหตุใดการณ์จึงเป็นไปเช่นนี้ มีผู้สงสัยว่าเป็นการตัดต่อภาพของพระองค์หรือไม่ จนถึงตั้งคำถามว่ามีการเลือกปฏิบัติเกิดขึ้นระหว่างพิธีพระราชทานปริญญาบัตร

ข้าพเจ้าก็มีความสงสัยเช่นกัน แม้ว่าสมเด็จพระเจ้าลูกเธอพระองค์นั้นจะทรงสวมหน้ากากอนามัยตลอดยกเว้นตอนรับพระราชทานปริญญา แต่ก็รู้สึกว่าไม่ถูกต้องเลยหากจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัยอนุญาตให้เฉพาะพระองค์เป็นกรณียกเว้น หากจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัยละเลยดังว่าย่อมเป็นการสองมาตรฐาน และทำให้มาตรการต่าง ๆ ของจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัยเป็นแค่เรื่องขึ้นอยู่กับสถานะบุคคล ไม่สามารถสร้างความเชื่อมั่นเรืองความเสมอภาคให้แก่นิสิตและประชาชนได้ อธิการบดีก็ควรออกมาขอโทษ และพวกเราในฐานะสโมสรนิสิตก็ควรจะกดดันให้อธิการบดีทำเช่นนั้น

ถ้าหากสมเด็จพระเจ้าลูกเธอ เจ้าฟ้าสิริวัณณวรีทรงทราบคำตักเตือนแล้ว แต่ไม่ทรงปฏิบัติตาม ในฐานะสาธารณบุคคลและบุคคลสำคัญของชาติ ถือว่าพระองค์ทรงทำไม่ถูกต้องเพราะทรงมีความรับผิดชอบอย่างใหญ่หลวงต่อประเทศชาติและประชาชน ทรงต้องเป็นตัวอย่างที่ดีของสังคม ยิ่งเรื่องการปฏิบัติตนระหว่างวิกฤติโรคระบาดด้วยแล้ว ถือเป็นความรับผิดชอบสำคัญอย่างยิ่ง ในฐานะพวกเราสโมสรนิสิตย่อมไม่ต้องการให้เกิดภาวะหย่อนยานและเลือกปฏิบัติ เป็นการสมควรยิ่งที่พวกเราจะถวายหนังสือกราบบังคมทูลด้วยความเคารพถึงสมเด็จพระเจ้าลูกเธอพระองค์นั้นว่าพระองค์ได้ประพฤติสิ่งอันมิบังควร และขอให้ทรงปรับปรุงพระองค์เพื่อเป็นตัวอย่างที่ดีแก่สังคมสืบไป

ข้าพเจ้าขอเสนอให้ องค์การบริหารสโมสรนิสิตจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย (อบจ.) ตรวจสอบว่า เหตุการณ์ที่เกิดขึ้นนี้เป็นผลมาจากมาตรการละเว้นของทางมหาวิทยาลัยหรือไม่ ถ้าใช่ ขอให้พวกเราทำหนังสือขอให้อธิการบดีจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัยขอโทษประชาคมและสังคม ถ้าหากไม่ใช่มาตรการละเว้นแล้ว ขอให้ทูลเกล้าทูลกระหม่อมถวายหนังสือกราบบังคมทูลให้ทรงปรับปรุงพระองค์เพื่อเป็นตัวอย่างที่ดีแก่สังคม โดยเฉพาะในช่วงโรคระบาดโควิด-19 นี้ เพื่อที่พวกเราเหล่านิสิตทั้งหลายจะได้สืบสาน รักษา และต่อยอดพระราชจริยวัตรได้อย่างสนิทใจสืบไป”

“นอกจากกรณีเรื่องหน้ากากอนามัยของสมเด็จพระเจ้าลูกเธอ เจ้าฟ้าสิริวัณณวรีฯ แล้ว ก็มีผู้ตั้งข้อสังเกตเรื่องฉลองพระองค์ของพระองค์ด้วย

ประกาศจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย เรื่อง การแต่งกายของบัณฑิตในงานพิธีพระราชทานปริญญาบัตรของจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย พ.ศ. 2562 กำหนดให้ผู้ได้รับพระราชทานดุษฎีบัณฑิตต้องแต่งกายอย่างไร แต่เมื่อทรงได้รับพระราชทานปริญญาบัตรดุษฎีบัณฑิตกิตติมศักดิ์ ก็อาจจะตรงกับ ข้อ 8 ที่ให้ดุลพินิจแก่ประธานพิจารณา

กระนั้นก็ดีเรื่องนี้แตกต่างกับหน้ากากอนามัยที่เป็นมาตรการทางสังคม เสื้อผ้ามิได้เกี่ยวข้องกับประเด็นดังกล่าว
พวกเราเห็นด้วยหรือไม่ว่า พระองค์ผู้ทรงได้รับดุษฎีบัณฑิตกิตติมศักดิ์ทางศิลปกรรมศาสตร์ของจุฬาฯ ทรงแต่งพระองค์ได้อย่างเฉิดฉาย โดดเด่น งดงาม สมกับที่มหาวิทยาลัยได้ประกาศว่า สมเด็จพระเจ้าลูกเธอ เจ้าฟ้าสิริวัณณวรี นารีรัตนราชกัญญา “มีพระอัฉจริยะภาพด้านศิลปกรรมศาสตร์ …... ทรงพระปรีชาสามารถในการประยุกต์ความรู้ด้านศิลปกรรมศาสตร์และบูรณาการกับศาสตร์อื่นๆ ในลักษณะสหสาขาวิชา …... และยังทรงมีพระปรีชาสามารถโดดเด่นและเป็นที่ยอมรับในระดับนานาชาติ ในด้านการออกแบบเครื่องแฟชั่นและเครื่องประดับ”

ข้าพเจ้าขอเรียนถามในที่นี้ว่า ในเมื่อมหาวิทยาลัยสนับสนุนความคิดสร้างสรรค์ และทูลเกล้าฯ ถวายดุษฎีบัณฑิตให้พระองค์ทำไมนิสิตจุฬาฯ คนอื่นๆ จึงไม่อาจแต่งกายได้ไม่เฉิดฉาย โดดเด่น งดงาม ทั้งที่ในวันดังกล่าวควรจะเป็นวันที่พวกเขาได้เฉิดฉายมากที่สุดหลังจากพิริยะอุตสาหะมานานนับปี ระเบียบของจุฬาฯ เก่าไปแล้วหรือไม่ ในเมื่อยกย่องพระอัจฉริยภาพของพระองค์ ก็สมควรที่จะสืบสาน รักษา ต่อยอด ให้นิสิตจุฬาฯ ได้แต่งตัวอย่างงดงามกันถ้วนหน้า

อนึ่ง เรื่องนี้น่าจะยังความยินดีให้สมเด็จพระกนิษฐาธิราชเจ้าด้วย เพราะพระองค์จะได้ทอดพระเนตรเห็นบัณฑิตจุฬาฯ มีความภาคภูมิใจ แต่งกายอย่างมีความคิดสร้างสรรค์ และไม่ทรงหน่ายพระราชหฤทัยที่จะต้องพระราชทานปริญญาบัตรแก่นิสิตนับพันๆ คน

ข้าพเจ้าจึงขอให้องค์การบริหารสโมสรนิสิตจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย (อบจ.) มีมติเสนอเรื่องให้ มหาวิทยาลัยทบทวนระเบียบการแต่งกายของผู้ได้รับปริญญาบัตรด้วย ให้สมกับที่ถวายดุษฎีบัณฑิตกิตติมศักดิ์สาขาศิลปกรรมศาสตร์แก่สมเด็จพระเจ้าลูกเธอ เจ้าฟ้าสิริวัณณวรี นารีรัตนราชกัญญา”