ศาลสูงสุดของแคนาดาตัดสินอนุญาตให้คนทำงานอูเบอร์ดำเนินคดีแบบกลุ่มที่เรียกว่า "คลาสแอ็กชัน" กับบริษัทอูเบอร์ได้ผ่านทางศาลในแคนาดาโดยตรงจากเดิมที่บริษัทระบุให้การดำเนินคดีต้องผ่านระบบอนุญาโตตุลาการต่างประเทศที่ยุ่งยากและมีค่าใช้จ่ายสูง

เมื่อวันที่ 26 มิ.ย. 2563 ที่ผ่านมา ศาลสูงสุดของแคนาดา ตัดสินด้วยมติ 8 ต่อ 1 ให้คนทำงานขับรถอูเบอร์ฟ้องร้องดำเนินคดีเกี่ยวกับข้อพิพาทแรงงานผ่านทางศาลประจำรัฐออนแทริโอ ประเทศแคนาดา ได้โดยตรง ไม่ต้องผ่านระบบอนุญาโตตุลาการต่างประเทศ เรื่องนี้เปิดทางให้คนขับรถอูเบอร์ร่วมกันฟ้องร้องกับบริษัทได้ในรูปแบบการดำเนินคดีแบบกลุ่ม (Class Action) ซึ่งก็คือคดีที่มีผู้เสียหายจำนวนมากร่วมกันฟ้องร้องภายใต้ข้อเท็จจริงหรือกฎหมายเดียวกัน

การตัดสินในครั้งนี้มีขึ้นหลังจากที่อูเบอร์ไม่ยอมรับคำตัดสินของศาลอุทธรณ์ทำให้มีการพิจารณาคดีต่อในศาลสูงสุด จากที่ก่อนหน้านี้ศาลอุทธรณ์ตัดสินว่าการใช้วิธีการอนุญาโตตุลาการไปยังเนเธอร์แลนด์เพื่อตัดสินข้อพิพาทแรงงาน 400 ล้านดอลลาร์นั้นถือเป็นวิธีการที่ "ไร้เหตุผล" และ "บังคับใช้ไม่ได้"

คดีนี้เริ่มต้นมาจากการที่เดวิด เฮลเลอร์ คนขับรถให้กับอูเบอร์อีตส์พยายามฟ้องร้องแบบคลาสแอกชันในปี 2560 เพื่อให้บริษัทยอมรับว่าคนขับรถให้กับบริษัทของพวกเขานับเป็น "ลูกจ้าง" แทนที่จะเป็นผู้รับจ้างเหมาช่วงอิสระ เฮลเลอร์เริ่มต้นฟ้องร้องในเรื่องนี้หลังจากที่เขาได้รับข้อความเรียกร้องให้ยอมรับการเปลี่ยนแปลงของบริษัทในเรื่องสภาพข้อตกลงการได้รับค่าชดเชย

ศาลสูงสุดแคนาดาระบุว่า มันเป็นเรื่องเห็นได้ชัดว่ามีความไม่เท่าเทียมกันในเรื่องการต่อรองทางอำนาจระหว่างอูเบอร์กับเฮลเลอร์ จากสัญญาจ้างของอูเบอร์ทำให้เฮลเลอร์ไร้อำนาจต่อรองข้อกำหนดของสัญญาเหล่านี้ บีบให้เขาต้องยอมรับการเปลี่ยนแปลงข้อตกลงการจ้างเพราะถ้าหากเขาปฏิเสธก็จะไม่ได้รับค่าจ้าง

ลิออร์ แซมฟิรู ทนายความของเฮลเลอร์กล่าวว่าถ้าหากศาลตกลงเข้าข้างฝ่ายอูเบอร์บริษัทก็จะบีบพนักงานคนอื่นๆ ในแบบเดียวกันได้ และนั่นหมายความว่าบริษัทจะทำอะไรก็ได้โดยที่ลอยนวลไม่ต้องรับผิด

นอกจากนี้แซมฟิรูยังชี้ว่าการที่อูเบอร์พยายามบีบให้มีการอนุญาโตตุลาการการไกล่เกลี่ยข้อพิพาทไปยังเนเธอร์แลนด์นั้น เป็นสิ่งที่ทำให้คนขับรถต้องแบกรับภาระเพราะมันเป็นกระบวนการที่ต้องใช้เงินส่วนตัวของคนขับรถรายละ 14,500 ดอลลาร์ต่อคน หมายความว่าไม่มีใครจะทำแบบนั้นได้

ก่อนหน้านี้ศาลในออนแทริโอเคยตัดสินเมื่อปี 2561 ว่าอูเบอร์ทำการจ้างแบบเหมาช่วงอย่างผิดกฎหมายเมื่ออ้างอิงตามมาตรฐานการจ้างงาน แต่อูเบอร์ก็พยายามอ้างว่าการตัดสินของศาลในแคนาดาไม่ชอบธรรม ควรให้มีการอนุญาโตตุลาการจะชอบธรรมกว่า

สำหรับกลุ่มคนขับอูเบอร์ที่ต้องการฟ้องร้องดำเนินคดีแบบกลุ่มนั้นเสนอให้อูเบอร์ควรจะมีค่าจ้างขั้นต่ำให้กับพนักงาน ให้มีวันหยุดแบบที่ยังได้รับค่าจ้าง และให้พวกเขาได้รับการคุ้มครองตามมาตรฐานการจ้างงานโดยครอบคลุมสำหรับคนที่ทำงานนี้ในออนแทริโอมาตั้งแต่ปี 2555 ซึ่งแซมฟิรูบอกว่าคำตัดสินของศาลสูงสุดที่อนุญาตให้ดำเนินคดีเรื่องนี้ได้ในศาลแคนาดาจะกลายเป็นมาตรฐานชี้นำสำหรับประเด็นเรื่อง การจ้างงานชั่วคราวแบบระยะสั้นๆ ที่เรียกว่า "กิ๊กอิโคโนมี" ด้วย

แซมฟิรู กล่าวอีกว่าไม่ควรจะทำให้มีระบบแบบที่บรรษัทคิดจะทำอะไรก็ได้โดยไม่มีการตอบโต้ วิธีการที่จะแก้ปัญหานี้คือการทำให้เกิดความเหลื่อมล้ำน้อยลงด้วยการทำให้ปัจเจกบุคคลสามารถเข้าถึงกระบวนการยุติธรรมเช่นบอร์ดแรงงานสัมพันธ์หรือเข้าถึงศาลในประเทศนั้นๆ ได้

เรียบเรียงจาก
Supreme Court sides with Uber drivers, opening door to $400M class-action lawsuit, CBC, 26-06-2020