ที่มาภาพประกอบ: สำนักข่าวไทย

13 ก.ค. 2562 ศ.ดร.อมร พิมานมาศ นายกสมาคมวิศวกรโครงสร้างไทย เปิดเผยว่าจากเมื่อสองสามวันนี้ เกิดเหตุการณ์แผ่นปูนร่วงลงมาจากสถานีรถไฟฟ้าแห่งหนึ่ง เป็นอันตรายต่อประชาชนและผู้ขับขี่ยานพาหนะ สำหรับสาเหตุที่ทำให้เกิดสนิมและแผ่นปูนร่วงลงมานั้น ตามข่าวบอกว่าเกิดจากสนิมเหล็ก ซึ่งก็เป็นไปได้สูง แต่ต้องวิเคราะห์ว่าเป็นสนิมของเหล็กเสริมด้านในหรือเหล็กเสริมที่บริเวณจุดเชื่อมต่อระหว่างแผ่นปูน 

เมื่อพูดถึงสนิมเหล็กกับโครงสร้างคอนกรีตพบว่าเป็นปัญหาใหญ่ทีเดียว เนื่องจากปัจจัยหลายอย่าง เช่น 1.สภาพสิ่งแวดล้อมในเขตเมืองซึ่งมีก๊าซคาร์บอนไดออกไซด์ โดยเฉพาะอย่างยิ่งริมถนนที่มีการจราจรมาก ทำให้เกิดปฏิกริยาคาร์บอเนชั่น และลดความเป็นด่างในคอนกรีตลงซึ่งทำให้เหล็กเสริมเป็นสนิมได้ง่ายขึ้น และ 2.ระยะหุ้มคอนกรีต หากคอนกรีตมีระยะหุ้มเหล็กน้อยไป จะส่งผลให้สารเคมีแพร่เข้าไปทำปฏิกริยากับเหล็กเสริมด้านใน เกิดเป็นสนิมได้ง่ายขึ้น

ในกรณีที่เป็นการวิบัติที่จุดยึดต่อยึดแผ่นปูนกับเข้ากับโครงสร้างหลัก ต้องตรวจสอบว่าการยึดแผ่นปูนนั้นใช้วัสดุอะไร เหล็กฉาก หรือ เหล็กเส้น ตลอดจนวิธีการเชื่อมต่อ หากทำไม่ถูกวิธี แผ่นปูนก็อาจร่วงหล่นได้ รวมทั้งความชื้นที่เกิดจากการระบายน้ำ และ น้ำฝนก็เป็นสาเหตุหนึ่งที่ทำให้เกิดสนิม

แนวทางป้องกันปัญหาแผ่นปูนร่วงเบื้องต้นนั้น ต้องมีการตรวจสอบโดยวิศวกรที่มีความชำนาญ ซึ่งทำได้หลายวิธีคือ 1. การตรวจสอบเชิงพินิจ ซึ่งเป็นการดูด้วยสายตา แต่วิธีการนี้ก็อาจตรวจไม่พบสนิมที่เกิดขึ้นด้านใน และ 2. การตรวจสอบโดยใช้เครื่องมือเบื้องต้น เช่น Half Cell Potential ซึ่งจะวัดความต่างศักย์ของกระแสไฟฟ้าภายในเหล็กเสริมและสามารถบ่งชี้โอกาสการเกิดสนิมเหล็กได้ และ 3. การตรวจสอบด้วยวิธีทำลาย (Destructive testing) 

ถ้าเป็นเหล็กเสริมด้านใน การตรวจเชิงพินิจอาจไม่เห็นสนิม อาจต้องใช้ทั้งเครื่องมือและการตรวจสอบแบบทำลายร่วมด้วย แต่ถ้าเป็นจุดยึดที่เกิดสนิม ก็อาจมองเห็นด้วยตาเปล่าได้ ทั้งนี้ควรตรวจสอบเป็นระยะๆ เพื่อความปลอดภัย