ศาลสูงแอฟริกาตัดสินให้การเสพกัญชาแบบเป็นส่วนตัวไม่ผิดกฎหมาย แต่ไม่ได้ระบุชัดเจนว่าครอบครองไว้ในปริมาณเท่าใดถึงจะนับว่าเป็นการใช้อย่างส่วนตัว ทั้งนี้ ยังมีข้อถกเถียงว่าการใช้กัญชาในฐานะสารเสพติดจะเป็นภัย เสี่ยงต่อการเป็นโรคจิตเภท แต่ก็มีแพทย์บางส่วนที่นำสารสกัดจากกัญชาไปใช้รักษาอาการบางอย่างได้เช่นอาการเจ็บคอและโรคโคลิคในเด็ก

ต้นกัญชา (ที่มา: Pixabay)

เมื่อ 18 ก.ย. 2561 อัลจาซีรารายงานว่า ศาลสูงสุดของแอฟริกาใต้ตัดสินให้การใช้กัญชาในทางส่วนตัวไม่ผิดกฎหมาย ซึ่งเป็นการคงไว้ซึ่งคำตัดสินเดิมจากศาลชั้นต้นที่ตัดสินว่าการทำให้กัญชาผิดกฎหมายนั้นไม่เป็นไปตามหลักการรัฐธรรมนูญ

หลังจากที่มีการตัดสินอย่างเป็นเอกฉันท์ รองประธานศาลสูงสุด เรย์มอนด์ ซอนโด ลงคำวินิจฉัยเมื่อวันที่ 18 ก.ย. 2561 ว่ากฎหมายที่สั่งห้ามการใช้กัญชาเป็นการส่วนตัวในผู้ใหญ่นั้น "ขัดต่อหลักการรัฐธรรมนูญ ดังนั้นจึงถือเป็นโมฆะ" ซอนโดกล่าวอีกว่า "มันไม่ถือเป็นอาชญากรรมสำหรับผู้ใหญ่ที่ใช้หรือครอบครองกัญชาเอาไว้เพื่อให้ตัวเองใช้เสพย์เป็นการส่วนตัว"

ศาลแอฟริกาใต้ยังสั่งให้รัฐสภาร่างกฎหมายใหม่ที่สะท้อนแนวทางคำตัดสินนี้ภายในเวลา 24 เดือน อย่างไรก็ตาม คำตัดสินไม่ได้ระบุชัดเจนว่ากัญชาในปริมาณเท่าใดถึงจะนับว่าเป็นการใช้อย่างเป็นส่วนตัวสำหรับคนที่เป็นผู้ใหญ่แล้ว

กลุ่มนักกิจกรรมที่สนับสนุนการใช้กัญชาไม่ว่าจะเป็นขบวนการราสตาฟาเรียน หรือกลุ่มแพทย์แผนโบราณต่างแสดงความยินดีกับคำตัดสินนี้ด้วยการปรบมือเกรียวกราว มีบางคนจุดกัญชาสูบนอกศาลเพื่อแสดงความยินดีหลังจากได้ทราบข่าว ปล่อยให้มีกลิ่นควันกัญชาตลบอบอวล รวน วิลสัน บอกว่าเขารู้สึกดีที่จะไม่ต้องมีประวัติอาชญากรรมเพียงเพราะมีกัญชาในครอบครอง และบอกอีกว่านับจากนี้ไปตำรวจจะได้เน้นเรื่องปัญหา "ยาเสพติดของจริง" กับ ปัญหา "พวกอันธพาล" เสียที

ก่อนหน้านี้ในเดือน มี.ค. 2560 ศาลในเวสเทิร์นเคปเคยตัดสินว่าการสั่งห้ามคนวัยผู้ใหญ่การใช้กัญชาในบ้านตัวเองถือเป็นเรื่องขัดต่อหลักรัฐธรรมนูญ ซึ่งคำตัดสินนี้มีผลทำให้การใช้กัญชาส่วนตัวไม่เป็นอาชญากรรมอีกต่อไปในภูมิภาคเวสเทิร์นเคป รวมถึงเมืองเคปทาวน์ จากเดิมที่กฎหมายแอฟริกาใต้ระบุว่าการมีกัญชาในครอบครองหรือเพาะปลูกแม้จะเอาไว้เสพส่วนตัวในปริมาณเล็กน้อยก็อาจจะถูกลงโทษจำคุกหรือสั่งปรับได้ ซึ่งผู้ขายจะต้องโทษหนักกว่านี้

อย่างไรก็ตาม รัฐมนตรีกระทรวงยุติธรรม กรมตำรวจ กระทรวงสาธารณสุข และกระทรวงพาณิชย์ ก็โต้แย้งว่ามีข้อพิสูจน์ในทางวัตถุวิสัยที่แสดงให้เห็นว่ากัญชามีผลเสีย

มีการเดินขบวนเรียกร้องให้กัญชาในแอฟริกาใต้เสพได้อย่างถูกกฎหมายมาเป็นเวลาหลายปีแล้ว แต่ก็มีคนที่ต่อต้านในเรื่องนี้ด้วยเหตุผลที่ว่าอาจจะเกิดอาชญากรรมจากการใช้ยาเสพติดเกินขนาดและทำให้ผู้เสพหันไปเสพยาเสพติดที่แรงขึ้นนอกเหนือจากกัญชาได้ นอกจากนี้ยังมีการอ้างอิงผลการวิจัยทางการแพทย์ที่ระบุว่าการใช้กัญชามากเกินไปจะส่งผลให้เป็นโรคจิตเช่นโรคจิตเภท (schizophrenia)

อย่างไรก็ตามสื่อในแอฟริกาใต้รายงานว่าสภาวิจัยทางการแพทย์ของแอฟริกาใต้เคยทำการทดสอบเพื่อประกันคุณภาพ ความคงเส้นคงวา และวางมาตรฐานให้กับกัญชา โดยระบุว่าพวกเขาสามารถใช้สารสกัดจากกัญชาให้สามารถรักษาโรคโคลิคในเด็กได้และใช้เป็นยารักษาอาการเจ็บคอมาอย่างลับๆ เป็นเวลาหลายปีแล้ว เมื่อมีการทำให้ถูกกฎหมายเช่นนี้ก็จะทำให้สามารถพัฒนาต่อยอดพืชชนิดนี้ต่อไปได้

เรียบเรียงจาก
South Africa's top court legalises private use of cannabis, Aljazeera, Sep. 18, 2018