16 มกราคม 2560

ไผ่ที่รัก

ในด้านหนึ่ง ผมเขียนจดหมายนี้ด้วยความละอายใจ ที่ไม่อาจอยู่สู้กับเผด็จการในประเทศไทย แต่ในอีกด้านหนึ่ง ก็เป็นความภูมิใจที่เห็นคนรุ่นหนุ่มสาวยุคหลังที่มีอุดมการณ์และความเข้มแข็งได้เช่นคุณ

นึกถึงวัยหนุ่มสาวรุ่นผมแล้วก็ให้เสียดายนิดๆ ในยามนั้นผมไม่ได้มีความมีความลุ่มลึกในทางการเมืองมากพอ การเป็นนักกิจกรรมในปลายทศวรรษ 2520 การเมืองภายใต้นโยบาย 66/23 คนรุ่นผม หรือตัวผมเอง แม้จะได้รับสมาทานอุดมการณ์เพื่อการสร้างความเท่าเทียมในสังคม แต่ผมก็โง่เขลาต่อเรื่องการเมือง หรืออีกนัยยะหนึ่งก็เป็นพลเมืองที่ชี้นำให้เห็นแต่ความฉ้อฉลของนักการเมืองและข้าราชการ และขยาดหวาดกลัวกับการมุ่งสู่รัฐสภาเพื่อใช้เป็นเวทีผลักดันเรื่องนโยบายที่แก้ปัญหาความเหลื่อมล้ำในสังคม ผมจึงทำกิจกรรมนักศึกษาด้วยความไร้เดียงสาต่อปัญหาชนชั้นในสังคม ต่อปัญหาอำนาจนำที่รวมศูนย์การจัดสรรงบประมาณแผ่นดิน ไม่ตระหนักถึงความร้ายกาจของโครงสร้างการเมืองบนลงล่าง แม้ว่าผมจะเรียนรู้เกี่ยวกับยุทธศาสตร์ "แบ่งแยกเพื่อปกครอง" ของวิถีการเมืองแบบไทย แต่ก็โง่งมจนยอมให้ตกอยู่ในกลุ่มคนที่ถูกแบ่งแยกเพื่อไม่ให้ปกครองไปโดยรู้เท่าไม่ถึงการณ์

จริงๆ ผมคุยทางความคิดถึงเรื่องที่จะเขียนถึงคุณเยอะมากนะก่อนจะลงมือพิมพ์จดหมายฉบับนี้ และจดหมายฉบับนี้ก็ใช้เวลากว่าสัปดาห์ในการเขียน เพราะต้องการเขียนถึงคนรุ่นคุณ ในฐานะของชีวิตสองช่วงวัย ที่เชื่อมต่อกันได้ในบ้างด้าน โดยเฉพาะในช่วงวัยแห่งการเป็นนักศึกษาขบถ ที่มุ่งสามารถแสวงหานิยามและความหมายของชีวิต ภายใต้สภาวะเงื่อนไขที่จิตวิญญาณถูกพันธนาการไว้ด้วยความกลัว ด้วยความฝัน และความทะเยอทะยานเพื่อการตั้งหลักฐานชีวิต จนนักศึกษาจำนวนมาก ไม่อาจคิดถึงมนุษย์ร่วมในสังคมใดได้อีก

วัยนักศึกษาของผม น่าจะเช่นเดียวกับนักศึกษาหลายคนในยุคผมและยุคหลังๆ จำนวนไม่น้อย ที่ได้ตื่นตะลึงกับปรัชญาชีวิตของคาริล ยิบราน ความรักของกฤษณะมูรติ สิทธารัตถะของแฮร์มันน์ เฮสเส ตั้งคำถามกับความหมายชีวิตจากลี้คิมฮวง เรื่องแม่ของแม็กซิม กอร์กี้ ปลุกวิญญาณขบถของผมและแนะนำให้ผมทำความรู้จักกับจิตร ภูมิศักดิ์ อยู่อย่างเซนและปาฏิหาริย์แห่งการตื่นเสมอช่วยให้ผมตระหนักในปรัชญาพุทธะแห่งการเข้าใจชีวิต ที่ไม่ใช่ศาสนาพุทธผีที่บ่มเพาะความกลัวให้ผู้คนโดยโลกนี้-โลกหน้า หรือนรกสวรรค์ ผมจำได้ว่าอ่านพุทธประวัติจากพระโอษฐ์ด้วยความตื่นตลึง แต่หนังสือเตรียมตัวตายอย่างมีสติ ที่แปลโดยพระไพศาล วิสาโล ช่วยทำให้ผมตระหนักถึงความหมายแห่งการอยู่เพื่อใช้ชีวิตโดยลดภาวะเงื่อนไขแห่งความกลัวไปให้ได้มากที่สุด ในวัย 30 กว่าๆ ผมก็ถอดสร้อยพระองค์เล็กที่แม่ให้ และตระหนักว่าชีวิตที่สื่อตรงกับจิตวิญญาณไม่จำเป็นต้องสร้างความมั่นใจจากพระปลุกเสกหรือจากสิ่งใด

กระนั้นก็เถอะ ความคิดความฝันและอุดมการณ์และพลังศรัทธาต่ออุดมการณ์ก็ถูกทดสอบอยู่เสมอ เพราะการเสพสุขเป็นสิ่งสวยงามที่ผู้คนยอมเหยียบย่ำผู้อื่นเพื่อให้ได้มา การอยู่นิ่งเฉยไม่สนใจความเป็นธรรมในสังคมคือหลักการเอาตัวรอดที่ประเทศนี้เปิดช่องให้กับผู้คนที่ต้องการใช้ชีวิตเสพสุข การประจบประแจงเอาใจผู้มีอำนาจคือภาระหน้าที่ของผู้อยู่กินกับภาษีที่ขูดรีดมาจากประชาชน ดังนั้นการทนเห็นความอยุติธรรมต่อหน้าต่อตาไม่ได้ จึงได้กลายเป็นภาระหน้าที่ของผู้ที่อ่อนไหวต่อเรื่องสิทธิเสรีภาพ ไม่ว่าจะในบ้านเกิดหรือต่างเมือง มันไม่มีที่ใดจริงๆ ที่สังคมไร้การกดขี่ แต่ความแตกต่างมันก็อาจจะมีอยู่บ้างตรงที่การพยายามควบคุมและกำกับให้สังคมนั้นอยู่ในกฎกติกาได้สำเร็จในระดับไหนเท่านั้นเอง

จดหมายฉบับนี้เขียนถึงคุณ เพื่อสนับสนุนให้คุณมุ่งมั่นและซื่อสัตย์ต่อความคิดความรู้สึก คุณเข้มแข็งมากกว่าผมมากนัก และคุณได้ต่อสู้ยืนหยัดจนสามารถประกาศได้อย่างเต็มภาคภูมิว่า "คนยังคงยืนเด่นโดยท้าทาย"

สุดท้ายนี้ ผมเสียใจและต้องขอโทษคนรุ่นคุณ ที่คนรุ่นผมหลายคน ได้กลายเป็นคนที่ทำลายเส้นทางประชาธิปไตย จนให้คนรุ่นคุณต้องร่วมสร้างมันขึ้นมาใหม่ แต่ขอยืนยันว่าผมจะร่วมสร้างเส้นทางนี้ขึ้นใหม่โดยไม่ทิ้งให้คนรุ่นคุณต้องก่อสร้างมันโดยลำพัง

                                                                                             สดุดีและเป็นกำลังใจให้ครับ … สู้ สู้ … จรรยา ยิ้มประเสริฐ
 

หมายเหตุ จรรยา ยิ้มประเสริฐ เป็นนักกิจกรรมด้านแรงานและด้านการเมือง ปัจจุบันเป็นผู้ลี้ภัยทางการเมือง มีชีวิตอยู่ในต่างประเทศสืบเนื่องจากคดีตามมาตรา 112