คิม ไชยสุขประเสริฐ

โลกนี้ไม่ใช่ของใครคนใดคนหนึ่งเพียงลำพัง แต่เป็นของพวกเราทุกคน โลกจะเปลี่ยนแปลงไปในทางที่ดีขึ้นได้ก็ต่อเมื่อทุกคนช่วยกัน ไม่หนักหนาเกินไปใช่ไหมถ้าจะฝากช่วยบอกต่อๆ กันไปว่า ทุกสิ่งที่เราทำเปลี่ยนแปลงโลกเสมอ

บทสรุปจาก 156 หน้า ของหนังสือสีเขียวแสบสันต์ ที่ชื่อว่าโลกร้อน ทุกสิ่งที่เราทำเปลี่ยนแปลงโลกได้เสมอ

เกาะติดกระแสประเด็นร้อนของสังคมวันนี้ด้วยเรื่องปัญหาวิกฤตการณ์โลกที่ผู้ใหญ่ในบ้านเมือง นักธุรกิจ นักการเมืองเล็กใหญ่ ชาวบ้านร้านตลาดไปจนถึงลูกเด็กเล็กแดง ต่างพากันหันหน้าหนีความร้อนรุ่มของการเมืองไทยมาให้ความสนใจกับภาวะโลกร้อน ด้วยแคมเปญของค่ายเพลงยักษ์ใหญ่ และผลิตภัณฑ์นวัตกรรมใหม่ๆ เพื่อช่วยโลก ด้วยความมุ่งหวังว่าเราคงจะร่วมมือร่วมใจกันดับร้อนได้ง่ายกว่า...หรือเปล่า?

อันนี้ไม่แน่ใจ...

จากข้อถกเถียงที่ว่า "โลกกำลังร้อนขึ้นจริงหรือ" เมื่อหลายปีก่อนเปลี่ยนมาเป็นคำถาม "ผลกระทบจากการที่โลกร้อนขึ้นจะส่งผลร้ายแรง และต่อเนื่องต่อสิ่งที่มีชีวิตในโลกอย่างไร" ซึ่งก็ได้พบคำตอบกันแล้วกับวิกฤตการณ์ต่างๆ ไม่ว่าจะเป็นความแปรปรวนของสภาวะอากาศ ฤดูร้อนที่ทั้งร้อนและยาวนานขึ้น ปรากฏการณ์ภัยธรรมชาติที่หนักหนาสาหัสอย่างไม่เคยเป็นมาก่อน รวมถึงความหวั่นเกรงถึงการละลายของน้ำแข็งขั้วโลก ที่จะทำให้น้ำท่วมโลก...เหมือนดังเช่นเรื่องราวของเรือโนอาห์ในคัมภีร์ไบเบิล

ทุกๆ 1 องศาเซลเซียสที่อุณหภูมิเฉลี่ยของโลกสูงขึ้น ได้ส่งผลกระทบต่อชีวิตความเป็นอยู่ของคนและสัตว์ รวมถึงระบบนิเวศของโลก ข้อมูลของศูนย์ภูมิอากาศแห่งชาติ กรมอุตุนิยมวิทยา พบว่าจากการเฝ้าติดตามความผันแปรของอุณหภูมิโลก ในระยะ 10 ปีที่ผ่านมา (พ.ศ. 2539 - 2548) เป็นช่วงที่อุณหภูมิเฉลี่ยของโลกร้อนที่สุด หากไม่มีมาตรการใดๆ ที่จะยับยั้งการปล่อยออกก๊าซเรือนกระจก คาดว่า อุณหภูมิเฉลี่ยของโลกจะเพิ่มสูงขึ้น 1.5-4.5 องศาเซลเซียส ภายในปี ค.ศ. 2100 (พ.ศ.2643)

หรือนี่จะเป็นลางบอกเหตุ วาระสุดท้ายแห่งการสิ้นสูญกำลังจะมาถึง...

เมื่อทุกอย่างดูเหมือนจะก้าวย่างสู่ภาวการณ์อันเลวร้าย ความพยายามในการแก้ไขจึงเกิดขึ้น ด้วยสองมือหนึ่งแรงของคนทุกคน ทุกสิ่งที่เราทำเปลี่ยนแปลงโลกได้เสมอไม่ว่าจะในทางเลวร้ายหรือสร้างสรรค์...

โลกร้อน ทุกสิ่งที่เราทำเปลี่ยนแปลงโลกได้เสมอ หนังสือชื่อยาวๆ กับสาระดีๆ สำหรับประชาชนคนธรรมดาทั่วไปที่อยากร่วมมือร่วมใจกันช่วยเหลือโลก ช่วยเหลืออนาคตของตัวเองและลูกหลานด้วยวิธีง่ายๆ กับการปรับเปลี่ยนความเคยชินที่ฟุ่มเฟือยในชีวิตประจำวันให้ลดน้อยลง

แม้หลายๆ วิธีการจะเป็นสิ่งที่เรารู้และคุ้นเคยกันดีไม่ว่าจะเป็นการลดปริมาณคาร์บอนไดออกไซด์ในอากาศจากการใช้ยวดยานต่างๆ การแยกขยะเพื่อลดการเผาไหม้ การปลูกต้นไม้ หรือการลดปริมาณการใช้พลังงานไฟฟ้า แต่ใครจะรู้บ้างว่าแค่การคิดก่อนกินอาหารแต่ละคำก็สามารถช่วยวิกฤติโลกร้อนได้

นอกจากข้อมูลที่เต็มอิ่มแล้วหนังสือสีเขียวเล่มเล็กๆ นี้ยังนำเสนอจุดเชื่อมต่อเพื่อการลงมือทำอย่างจริงจัง ไม่ว่าจะเป็นแบบบ้านประหยัดพลังงานสามารถขอรับได้ที่ไหน อยากให้กระดาษกลับชาติมาเกิดใหม่เพื่อลดการตัดต้นไม้ควรติดต่อใคร อยากส่งชิ้นส่วนอลูมิเนียมไปหลอมรวมที่มูลนิธิขาเทียมจะติดต่อได้อย่างไร หรือเสื้อผ้าของเหลือใช้เก่าๆ จะส่งต่อให้ใครเพื่อการใช้ประโยชน์อย่างคุ้มค่าจะติดต่อใครได้บ้าง

ด้วยวิธีการแปลงสารที่เป็นสาระเชิงวิชาการเข้าใจยากให้น่าอ่านด้วยภาษาเข้าใจง่าย บวกกับภาพประกอบลายเส้นดูสนุก ทำให้หนังสือของฐิตินันท์ ศรีสถิต นักเขียนสาวฝีมือดีจากนิตยสารโลกสีเขียวเล่มนี้ง่ายต่อการทำความเข้าใจ และเหมาะสำหรับเป็นหนังสือประจำบ้านในโลกยุคเทคโนโลยีกำลังกลืนกินวิถีชีวิตอย่างเช่นทุกวันนี้

หากใครยังสงสัยว่าเราเกี่ยวข้องกับวิกฤติโลกร้อนอย่างไร และคนตัวเล็กๆ อย่างเราเปลี่ยนแปลงโลกได้จริงๆ หรือ หนังสือเล่มนี้คงตอบคำถามได้ดีทีเดียว

อาจไม่ต้องพูดถึงเรื่องใหญ่โตอย่างการปรับเปลี่ยนนโยบายการพัฒนาที่ล้างพลาญทรัพยากรและผลิตมลพิษเพื่อคร่าชีวิตผู้คน หรือการค้นคิดวิถีทางหยุดยังสงครามการต่อสู้ของมนุษยชาติ อีกทั้งการต่อสู้เรียกร้องให้ทรัพยากรธรรมชาติกลับคืนมาดังเดิม หากเรายังไม่ได้ริเริ่มที่จะเปลี่ยนแปลงจากจุดเล็กๆ คือตัวเราความคาดหวังที่จะแก้ไขปัญหาใหญ่ๆ เหล่านี้คงเป็นไปได้ยากยิ่ง

เรามักจะได้ยินคำพูดที่นิยมพูดกันอย่างกว้างขวางที่ว่า "เด็ดดอกไม้สะเทือนถึงดวงดาว" หรือ "ผีเสื้อขยับปีกทำให้เกิดพายุ" (Butterfly Effect) ของทฤษฎีแห่งความไร้ระเบียบ ได้ว่าไว้ในความสับสนวุ่นวายของระบบที่ไม่เป็นเชิงเส้นทุกสิ่งย่อมส่งผลกระทบแก่กัน หากเราเชื่อในสิ่งที่เราทำเราก็ต้องเชื่อในผลของมัน ในเมื่อทุกสิ่งที่เราทำเปลี่ยนแปลงโลกได้เสมอ...

"การกระทำของเธออาจไม่ใช่เรื่องยิ่งใหญ่ อยู่ที่เธอได้ทำมันแล้วต่างหาก"

มหาตมะ คานธี