การเปลี่ยนผ่านที่เป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อม: ตัวอย่างคนขับรถบรรทุกถ่านหินสู่ผู้ฟื้นฟูเหมืองในสเปน

18 มิ.ย. 2566 LO Voices แพลตฟอร์มการเล่าเรื่องแบบมัลติมีเดียขององค์การแรงงานระหว่างประเทศ (ILO) ได้นำเสนอเรื่องราวของ 'คริสตินา คาร์โร' (Cristina Carro) คนขับรถบรรทุกถ่านหินที่อาศัยอยู่ในแคว้นกัสติยาและเลออน (Castilla y León) ทางตอนเหนือของสเปน

'คริสตินา คาร์โร' (Cristina Carro) คนขับรถบรรทุกถ่านหินที่อาศัยอยู่ใน Castile และ León ทางตอนเหนือของสเปน | ที่มาภาพ: Photo: ILO/OIT Victoria García-Madrid

เลือดของฉันมีสีดำเหมือนถ่านหิน ในครอบครัวของฉันเราทุกคนเป็นคนงานเหมือง แม้ฉันไม่ได้เกิดมาพร้อมกับก้อนถ่านหินในมือ แต่ก็เกือบจะเหมือนกับคนอื่นๆ แต่เมื่อเหมืองถ่านหินปิดตัวลง มันเป็นหายนะสำหรับพวกเรา ไม่มีงานให้ทำ คนหนุ่มสาวเริ่มออกจากเมืองไป หมู่บ้านรกร้าง ธุรกิจปิดตัวลง

มันหยั่งรากลึกลงไปในตัวคุณ เราล้วนแตกต่างกัน เราเห็นสิ่งต่างๆ จากมุมมองที่แตกต่างกัน หากคุณเคยชินกับการอยู่กับความกลัว มันก็จะเป็นเพื่อนของคุณ

เมื่อฉันยังเด็ก ฉันเห็นว่าแม่ของฉันประหม่าแค่ไหนสำหรับงานที่พ่อของฉันต้องทำในเหมือง ต่อมาฉันก็เป็นเหมือนกันเมื่อสามีและลูกชายของฉันลงไปที่เหมืองด้วย คุณแค่อยากให้พวกเขากลับบ้านใช่ไหม

เมื่อฉันยังเด็ก ห้องครัวของเรามองข้ามโรงพยาบาลเล็กๆ ที่พวกเขาเคยรักษาคนงานเหมืองเมื่อพวกเขาประสบอุบัติเหตุ ทันทีที่รถพยาบาลมาถึง เพื่อนบ้านทั้งเมืองก็จะอยู่ที่นั่นเพื่อค้นหาว่าเกิดอะไรขึ้น

เมื่อฉันยังเด็ก ครัวของเรามองเห็นโรงพยาบาลที่ใช้รักษาคนทำงานเหมืองเมื่อพวกเขาเกิดอุบัติเหตุ ทันทีที่รถพยาบาลมาถึง เพื่อนบ้านหรือทั้งเมืองจะมาหาข้อมูลเพื่อทราบว่าเกิดอะไรขึ้น

ชีวิตของฉันซับซ้อนมาก มันมากเกินไป ทั้งพ่อและแม่ของฉันเป็นโรคร้ายแรงที่รักษาไม่หาย ฉันเสียแม่ไปเมื่อฉันอายุ 15 ปี พออายุ 16 ปี ฉันก็เสียพ่อไป ฉันไม่รู้ว่าจะทำงานอย่างไร ฉันไม่รู้ว่าจะทำอะไรได้บ้าง

เมื่อฉันอายุ 18 ปี ฉันทำงานในบาร์ ต่อมาฉันได้ไปแสวงโชคที่เตเนริเฟ จากนั้นก็ไปที่มาดริด วันหนึ่งเพื่อนคนหนึ่งในหมู่บ้านของฉันบอกว่าที่เหมืองในท้องถิ่นของเรากำลังจะเปิดรับผู้หญิงเข้าทำงาน ไม่จำเป็นต้องมีประสบการณ์ในการทำงาน พวกเขาต้องการเพียงแค่ใบขับขี่ธรรมดาเท่านั้น ฉันจึงกลับมาสมัครที่เหมืองในบ้านเกิด ฉันเริ่มทำงานที่เหมืองในปี 2550 เมื่ออายุ 33 ปี

ในตอนเริ่มต้นนั้นมันยากที่จะเรียนขับรถบรรทุกในเหมืองถ่านหิน จนกว่าคุณจะคุ้นชินกับขนาดของมัน | ที่มาภาพ: ILO/OIT Victoria García-Madrid

ตอนเริ่มต้นนั้นฉันรู้สึกเวียนหัวเมื่อต้องขับรถบรรทุกในเหมืองถ่านหิน พวกมันเป็นยานพาหนะที่หนักและใหญ่มาก ฉันใช้เวลา 3-4 เดือนกับเพื่อนร่วมงานที่มีประสบการณ์นั่งข้างๆ ฉัน และเริ่มเรียนรู้วิธีการปรับตัวทีละน้อยๆ จนฉันเริ่มเข้าที่

ในระยะเวลาหลายปี ฉันได้รับการฝึกอบรมเกี่ยวกับการเคลื่อนย้ายดินและการป้องกันอุบัติเหตุในที่ทำงาน ฉันรักการทำงานกับเครื่องจักรหนักและสภาพแวดล้อมในที่ทำงาน

รถบรรทุกกลายเป็นคู่ชีวิตของคุณ คุณใช้เวลาอยู่กับมันมากกว่าที่บ้าน คุณต้องดูแลมัน เช่นเดียวกับที่มันต้องดูแลคุณ | ที่มา: ILO/OIT Victoria García-Madrid

ปัญหาที่เหมืองเริ่มต้นในปี 2553 ต่อมาในปี 2565 เหมืองของเราก็ปิดตัวลง ส่วนเหมืองแห่งสุดท้ายในสเปนถูกปิดในปี 2561

มันเหมือนการทำลายล้าง จู่ๆ เราก็พบว่าเราไม่มีงานทำ และบริษัทเหมืองถ่านหินก็ใช้เวลานานมากในการจ่ายเงินที่เป็นหนี้

คนงานเหมืองที่มีอายุมากหลายคนโชคดีที่สามารถเกษียณอายุก่อนกำหนดได้ แต่คนอื่นๆ ก้ต้องเผชิญชะตากรรมที่ต่างกันไป

ในภูมิภาคของเราแทบจะไม่มีอุตสาหกรรมอื่นเลย คนส่วนใหญ่ไม่รู้วิธีที่จะทำอย่างอื่นเช่นกัน มันเป็นช่วงเวลาที่ยากลำบากมาก

ทุกคนได้รับผลกระทบทั้งทางตรงและทางอ้อม มันถึงจุดที่เลวร้ายจนผู้คนต้องเริ่มปิดกิจการและเปลี่ยนแปลงตัวเองไม่ทางใดก็ทางหนึ่ง

หลายคนตัดสินใจทิ้งทุกอย่างไว้เบื้องหลัง ออกจากที่นี่และไปหางานที่อื่นทำ

มันแย่มากที่เห็นถนนในเมืองว่างเปล่า ตั้งแต่เหมืองปิดตัวลง ธุรกิจหลายแห่งก็ทยอยปิดกิจการตาม ถนนจึงว่างเปล่า | ที่มาภาพ: ILO/OIT Victoria García-Madrid

หลังจากฉันหยุดทำงานได้ไม่นาน ฉันได้รับการวินิจฉัยว่าเป็นมะเร็งเต้านม มันแทบทำให้ชีวิตฉันต้องหยุดชงัก

ฉันเป็นคนคิดบวกมาโดยตลอด ดังนั้นฉันจึงตัดสินใจว่าจะไม่ยอมแพ้ ฉันกำลังจะต่อสู้กับมัน ชีวิตฉันยังมีสิ่งต่างๆ มากมาย ฉันมีหลานชายน่ารักที่ฉันอยากเจอทุกวัน กอด จูบ และได้ยินเขาพูดว่าคุณย่าของเขาเจ๋งมาก!

ฉันเข้ารับการรักษาอย่างเข้มงวด ทั้งเคมีบำบัดและฉายรังสีรักษา จากนั้นฉันได้รับการผ่าตัด เป็นเวลา 3 ปีมาแล้วที่ทุกอย่างเรียบร้อยดี

หลังจากปิดเหมือง พวกเขาได้เปิดโครงการธนาคารตำแหน่งงาน ซึ่งมีหลักสูตรฝึกอบรมแก่เราและหาลู่ทางสำหรับงานที่เป็นไปได้แก่พวกเรา พวกเขาสร้างกลุ่ม Whatsapp ซึ่งจะส่งข้อเสนองานใหม่ๆ ให้เราในกลุ่ม

ในปี 2565 เราทราบจากศูนย์จัดหางานว่ามีแผนฟื้นฟูเหมืองถ่านหินที่ถูกปิดไปแล้วให้กลับคืนสู่สภาพธรรมชาติ พวกเขาได้บูรณะส่วนหนึ่งของเหมืองเก่าแห่งหนึ่งแล้ว และมีการพูดคุยกันว่าพวกเขากำลังจะบูรณะพื้นที่ของเหมืองเปิดขนาดใหญ่ La Gran Corta ในเมือง Fabero แคว้น León

ศูนย์จัดหางานส่งประวัติย่อของพวกเราให้โครงการนี้ วันหนึ่ง ฉันได้รับโทรศัพท์แจ้งว่าฉันได้รับเลือกให้ขับรถบรรทุกในโครงการฟื้นฟูเหมืองนี้

โครงการคืนสภาพเหมืองสู่ธรรมชาตินี้ เกี่ยวข้องกับการขนย้ายดินเป็นจำนวนมาก | ที่มาภาพ: ILO/OIT Victoria García-Madrid

ความหวังของฉันคือสิ่งนี้จะช่วยให้ภูมิภาคของเราเริ่มเจริญอีกครั้ง เพราะความจริงก็คือการออกไปตามท้องถนนในเมืองแถวๆ นี้มันแย่มาก คุณอาจเห็นเพียงไม่กี่คนที่จะทักทายด้วย

เพื่อนร่วมงานของฉันดีมาก บางครั้งพวกเขาก็จะเล่นมุขตลกใส่ฉัน แต่ฉันก็เล่นมุขคืนให้พวกเขาเช่นกัน ถึงแม้ฉันจะเป็นผู้หญิงคนเดียว แต่ฉันไม่เคยมีปัญหาใดๆ กับพวกเขา | ที่มาภาพ: LO/OIT Victoria García-Madrid

ฉันทำงานนี้มา 5 เดือนแล้ว แม้ว่าฉันจะเป็นผู้หญิงคนเดียว แต่ฉันก็ไม่เคยมีปัญหากับเพื่อนร่วมงานเลย ตรงกันข้าม พวกเขาคอยช่วยเหลือฉันตลอดเวลาเท่าที่จะทำได้ ตัวอย่างเช่น หากมีปัญหาในรถบรรทุก และฉันไม่รู้ว่ามันมาจากไหน เพื่อนร่วมงานจะรีบมา และเราจะช่วยกันแก้ปัญหานั้น

เป็นโอกาสที่ดีมาก บริษัทปฏิบัติต่อเราเป็นอย่างดี ฉันรู้สึกยินดี ฉันต้องการอะไรอีก ฉันมีเจ้านายที่ดี เพื่อนร่วมงานที่ดี และฉันชอบสิ่งที่ฉันทำ ฉันไม่สามารถขออะไรไปมากกว่านี้ได้ในตอนนี้ และหวังว่าจะเป็นเช่นนี้ไปอีกหลายปี

การหายจากอาการป่วยเช่นมะเร็ง มันเหมือนได้รับโอกาสครั้งที่สอง ฉันต้องการชีวิตนี้และฉันจะไม่ถูกขัดขวางโดยอะไรหรือใคร ชีวิตฉันต้องดำเนินต่อไปเพื่อสิ่งที่ดีกว่า

งานนี้เป็นโอกาสที่ยอดเยี่ยม ฉันหวังว่าสิ่งนี้จะดำเนินต่อไปเป็นเวลาหลายปี | ที่มา: ILO/OIT Victoria García-Madrid

Fast facts

ประเทศสเปนปิดเหมืองถ่านหินของตนเองในปี 2018 เป็นส่วนหนึ่งของการมุ่งมั่นในการสู้สมการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ กระทรวงเพื่อการเปลี่ยนแปลงทางสิ่งแวดล้อมของสเปนได้เสนอยุทธศาสตร์ "การเปลี่ยนผ่านที่เป็นธรรม" (Just transition) ภายใต้การเจรจากระหว่างสหภาพแรงงานกับนายจ้าง
ให้การสนับสนุนแก่ชุมชนชาวเหมืองที่ได้รับผลกระทบผ่านดครงการสวัสดิการเกษียณอายุก่อนกำหนด โอกาสในการฝึกอบรมอาชีพใหม่และหาตำแหน่งงานใหม่ให้ ซึ่งรวมถึงงานด้านการฟื้นฟูสิ่งแวดล้อมของเหมืองร้าง
การประชุมครั้งที่ 111 ของการประชุมแห่งคณะกรรมการแรงงานระหว่างประเทศ (ILC) เมื่อวันที่ 5-16 มิ.ย. 2566 มีการอภิปรายเกี่ยวกับการสร้างการเปลี่ยนผ่านที่เป็นธรรม เพื่อนำไปสู่เศรษฐกิจและสังคมที่ยั่งยืนทางด้านสิ่งแวดล้อมสำหรับทุกคน นอกจากนี้ยังมีการพิจารณานโยบายอุตสาหกรรมและเทคโนโลยี และความเร่งด่วนในการรักษาความยั่งยืนทางด้านสิ่งแวดล้อมในโลกแห่งการทำงาน
การเปลี่ยนผ่านที่เป็นธรรมหมายถึงการส่งเสริมเศรษฐกิจสีเขียวที่เป็นธรรมและครอบคลุม สร้างโอกาสในการทำงานที่เหมาะสม เพิ่มประโยชน์สูงสุดจากการดำเนินการด้านสภาพอากาศ และจัดการความท้าทายผ่านการเจรจาทางสังคม การมีส่วนร่วมของผู้มีส่วนได้ส่วนเสีย และการเคารพหลักการพื้นฐานและสิทธิในการทำงาน
แนวปฏิบัติขององค์การแรงงานระหว่างประเทศต่อการเปลี่ยนผ่านที่เป็นธรรม (The ILO’s Guidelines for A Just Transition) มีสำคัญต่อการดำเนินการนี้ มันนำเสนอชุดมาตรการที่ครอบคลุมทั้งหมดที่แต่ละประเทศสามารถดำเนินการตามข้อผูกพันด้านการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศได้
ในการประชุมสุดยอด 2019 UN Climate Action Summit เลขาธิการ UN ได้เปิดตัว Climate Action for Jobs Initiative เป็นการรวบรวมผู้มีส่วนได้ส่วนเสียต่างๆ เข้าด้วยกันเพื่อส่งเสริมการดำเนินการด้านสภาพอากาศ งานที่มีคุณค่า และความยุติธรรมทางสังคม เพื่ออำนวยความสะดวกในการเปลี่ยนผ่านสู่อนาคตที่ยั่งยืน

ที่มา:
A just transition to a new, greener life (ILO Voices, 5 June 2023)

รายงานพิเศษ