ภาพจาก www.bangkokbiznews.com

 

 

ศูนย์ข่าวอิศรา สมาคมนักข่าวนักหนังสือพิมพ์แห่งประเทศไทย

 

ภาพผู้หญิงและเด็กรวมตัวกันปิดล้อมเจ้าหน้าที่รัฐ หรือการรวมตัวกันเป็นกำแพงมนุษย์ขวางเส้นทางเข้าสู่ชุมชน ปรากฏให้เห็นอยู่บ่อยครั้ง ท่ามกลางสถานการณ์ความรุนแรงที่ชายแดนภาคใต้ ก่อให้เกิดคำถามว่า เหตุใดผู้หญิงและเด็ก ซึ่งควรจะถูกกันให้ออกห่างจากความรุนแรง จึงต้องมายืนอยู่แนวหน้าประจันหน้ากับความสุ่มเสี่ยงรุนแรง

 

เหตุร้ายรายวัน ที่ส่งผลให้ชุมชนขาดความเชื่อมั่นต่อความปลอดภัย เป็นปัจจัยที่ผลักดันให้พวกเธอรวมตัวกันสร้างมาตรการคุ้มครองป้องกันตัวเองและคนในชุมชนหรือไม่ ?

 

ในขณะที่สังคมมุสลิมถูกมองด้วยความเข้าใจผิดว่าเป็นสังคมปิด ยิ่งมุสลิมะฮ์หรือสตรีมุสลิมด้วยแล้ว ยิ่งมองว่าตกอยู่ภายใต้ภาวะบีบคั้นกดขี่ด้วยวัฒนธรรมที่มีศาสนาเป็นสิ่งกำกับ การที่ผู้หญิงรวมตัวเป็นแนวหน้าสกัดความรุนแรงที่อาจเกิดขึ้นกับชุมชน จึงสุ่มเสี่ยงต่อความเข้าใจผิดนี้ยิ่งขึ้น

 

แต่ในมุมมองของมุสลิม สตรีคือผู้มีบทบาทสำคัญใหญ่หลวงยิ่งในการบ่มเพาะอนุชนผู้ศรัทธา สตรีมุสลิมในฐานะมารดา พี่สาว ภรรยา น้องสาว และบุตรสาว จึงได้รับการทะลุถนอมอย่างยิ่งในสังคมมุสลิม

 

การทำความเข้าใจกับบทบาทสตรีในสังคมมุสลิม จึงมีความสำคัญยิ่ง ต่อการมองเหตุปัจจัยที่เกิดขึ้น

 

________________________________

 

มุสลิมะฮ์กับการสร้างสรรค์สังคม

 

มัสลัน มาหะมะ

สาขาวิชารัฐประศาสนศาสตร์ วิทยาลัยอิสลามยะลา

 

1.อารัมภบท

 

ท่ามกลางกระแสที่มนุษยชาติกำลังถูกท้าทายด้วยลัทธิบูชาอารมณ์อันไร้ขอบเขต ศีลธรรม จริยธรรมมักเป็นคาถาที่พูดกันบนเวทีทางการ แต่ไม่สามารถปฏิบัติได้ในสัจธรรมแห่งชีวิต จนกลายเป็นเหยื่อความสูญเสียที่ต้องแลกกับคำว่า "การพัฒนา" และ "ความเจริญ" สตรีจึงเป็นตัวละครเอก ที่เพิ่มอรรถรสและสร้างสีสันความเข้มข้นของเนื้อหา ตลอดจนเป็นแม่เหล็กสำคัญ ที่สามารถดึงดูดผู้คนให้ติดตามบทละครน้ำเน่าบทหนึ่งเท่านั้น

 

ความล้มเหลวของระบบสังคมยุคดิจิตอลในการสรรค์สร้างสังคมคุณธรรม อิสลามได้มอบภารกิจหลักอันสูงส่งนี้ให้แก่สตรี ด้วยการยกย่องและให้เกียรติแก่นางในฐานะมนุษย์ร่วมโลก รวมทั้งวางมาตรการปกป้องรักษา ตลอดจนให้ความคุ้มครองอย่างครบวงจรเพื่อให้นางปฎิบัติหน้าที่ในการจรรโลงสังคมได้อย่างสมบูรณ์แบบที่สุด

 

อิสลามเชื่อว่าภายใต้อ้อมแขนของนางเท่านั้นที่สามารถสร้างความอบอุ่นและสร้างความเชื่อมั่นให้แก่ทารกน้อยในการปกป้องภัยตราย ด้วยความอ่อนโยนและความเมตตาของนางเท่านั้นที่สามารถรับภาระให้การอบรมเลี้ยงดูลูก ๆ ในความนุ่มนวลของนางจึงเปรียบเสมือนกำแพงอันแข็งแกร่งที่คอยปกป้องภัยคุกคามภายนอกที่มีประสิทธิภาพสูงสุด

 

หากเปรียบเทียบโลกนี้คือตึกหลังหนึ่ง หน้าที่ของผู้ชายคือการเป็นวิศวกรสังคมที่คอยวางระบบโครงสร้างตลอดจนควบคุมการดำเนินการก่อสร้างให้เป็นไปตามมาตรฐานที่ได้กำหนดไว้ แต่การที่จะมีอาคารเด่นสง่าสักอาคารหนึ่ง เป็นไม่ได้ที่จะอาศัยความชำนาญของวิศวกร เพียงผู้เดียว มัณฑนากรต่างหากที่คอยจัดวางและตกแต่งอุปกรณ์ ครุภัณฑ์ เพื่อความสง่างามและความสมบูรณ์ของอาคารหลังนั้น

 

บทความชิ้นนี้ มิได้มีวัตถุประสงค์อื่นใด นอกจากต้องการสร้างทัศนคติที่ควรจะเป็นแก่สตรี สู่การจรรโลงสังคมที่มีความสุขอันถาวรและยั่งยืน

 

สตรีอิสลามจะได้รับเกียรติอันสูงส่งไม่ว่าจะอยู่ในฐานะใดก็ตาม มารดาจะได้รับการดูแลเป็นพิเศษจากลูกๆ บุตรสาว พี่สาว หรือน้องสาว จะได้รับการคุ้มครองจากผู้ปกครองอย่างใกล้ชิด และหากเป็นผู้สูงอายุเธอก็จะได้รับการปรนนิบัติจากลูกหลานอย่างดีเช่นเดียวกัน

 

อัลลอฮฺได้ทรงสร้างมนุษย์ทั้งชายและหญิงโดยมีวัตถุประสงค์หลักคือให้ทำหน้าที่เป็นบ่าวที่ดี ดังนั้นทั้งสองจะต้องเกื้อกูลและอุดหนุนระหว่างกันเพื่อทำหน้าที่อันทรงเกียรตินี้ให้สมบูรณ์ที่สุด หากปราศจากหรือปฏิเสธเพศใดเพศหนึ่ง มนุษย์ไม่สามารถปฏิบัติหน้าที่ในฐานะบ่าวของอัลลอฮฺได้อย่างครบถ้วนสมบูรณ์

 

อัลลอฮฺทรงตรัสไว้ ความว่า :

 " และหนึ่งในสัญญาณแห่งเดชานุภาพของพระองค์ คือ ทรงสร้างคู่ครองให้แก่พวกเจ้าจากตัวของพวกเจ้าเอง เพื่อพวกเจ้าจะได้มีความสุขอยู่กับนาง และทรงให้มีความรักใคร่ และความเมตตาระหว่างกัน แท้จริงสิ่งดังกล่าวย่อมเป็นสิ่งเตือนใจสำหรับผู้ใคร่ครวญ" ( อัรรูม : 21 )

 

อัลลอฮฺทรงตรัสไว้ ความว่า :

 " ขอสาบานด้วยเวลากลางคืน เมื่อมันปกคลุม และด้วยเวลากลางวันเมื่อมันประกายแสง และด้วยผู้ทรงบังเกิดเพศชายและเพศหญิง แท้จริงการงานของพวกเจ้านั้นย่อมแตกต่างกันอย่างแน่นอน " ( อัลลัยล์ : 1-4 )

 

อัลลอฮฺทรงตรัสไว้ ความว่า :

 " พวกนางเป็นอาภรณ์สำหรับพวกท่านทั้งหลาย และพวกท่านทั้งหลายก็เป็นอาภรณ์สำหรับนาง" ( อัลบะเกาะรอฮฺ : 187 )

 

เสื้อผ้าอาภรณ์นอกเหนือจะสามารถปกปิดอวัยวะ และสร้างความอบอุ่นให้กับร่างกายแล้ว การสวมใส่เสื้อผ้าจะสะท้อนถึงรสนิยม บุคลิกอุปนิสัยใจคอตลอดจนเป็นการเสริมสร้างบารมี และการมีสง่าราศีของผู้สวมใส่อีกด้วย

 

อัลลอฮฺผู้ทรงสร้างมนุษย์ทั้งเพศชายและเพศหญิง และพระองค์เป็นผู้กำหนดแนวทาง และศาสนบัญญัติแก่มนุษย์ คำสอนทุกคำสอนที่ปรากฏในศาสนาของอัลลอฮฺ จึงเป็นคำสอนที่มาจากผู้ทรงรอบรู้ ผู้ทรงปรีชาสามารถ เป็นคำสอนที่สอดคล้องกับสัญชาตญาณของมนุษย์ และเป็นคำสอนที่สามารถปฏิบัติได้โดยไม่ต้องฝืน หรือขัดกับสามัญสำนึกของปุถุชนทั่วไป

 

อิสลามจึงมอบภารกิจหลักแก่สตรีโดยคำนึงถึง ความแตกต่างจากเพศชายด้านต่างๆ ไม่ว่าทางด้านสรีระ ร่างกาย อารมณ์ จิตใจ หรือแม้กระทั่งต้นกำเนิดช่วงปฏิสนธิระหว่างไข่กับอสุจิ

 

ดังนั้นอิสลามจึงกำหนดบทบาทของสตรีที่สอดคล้องกับธรรมชาติของนางที่สุด คือ การให้การอบรมและเลี้ยงดูลูกในบ้าน

 

อาจจะมีคำถามว่า การให้สตรีมีภาระเลี้ยงดูลูกที่จำกัดแต่ในบ้านเป็นการลิดรอนศักดิ์ศรีของสตรี

 

ขอตอบว่า "การที่อารยประเทศได้คัดเลือกผู้เชี่ยวชาญเฉพาะด้านโดยเฉพาะนักวิจัยด้านต่างๆ เพื่อค้นคว้าวิทยาการใหม่ๆ ในห้องทดลอง โดยที่รัฐบาลพร้อมอำนวยความสะดวก และให้สวัสดิการที่เพียบพร้อมให้แก่เขาอย่างเต็มที่ หรือแม้แต่ตามมหาวิทยาลัยต่างๆ ที่กำหนดภาระหน้าที่สอน และทำศึกษาวิจัยให้แก่เหล่าคณาจารย์โดยที่มหาวิทยาลัยพร้อมให้ค่าตอบแทน และสวัสดิการเพื่อให้คณาจารย์สามารถปฏิบัติหน้าที่อย่างเต็มที่ เราไม่สามารถสรุปได้ว่าประเทศหรือมหาวิทยาลัยไม่ให้เกียรติแก่นักวิชาการเหล่านั้น ในทางตรงกันข้ามนั่น คือ การให้เกียรติสูงสุด ที่นักวิชาการได้รับต่างหาก"

 

เช่นเดียวกันกับอิสลาม การกำหนดให้สตรีอยู่ในบ้านและมอบภารกิจสำคัญในการอบรมเลี้ยงดูบุตรและปรนนิบัติสามี โดยที่สามีเป็นฝ่ายให้สวัสดิการและให้ประกันยังชีพ นับเป็น การจัดสรรภาระหน้าที่ที่ถูกต้องและยุติธรรมที่สุด

 

สตรีกับฮีญาบ

ฮีญาบ คือ กำแพงที่สร้างความปลอดภัยของสตรี เป็นสัญลักษณ์แห่งศักดิ์ศรีและความมีคุณค่าของสตรี ฮีญาบ คือ ปัจจัยความสงบสุขของสังคม ความสูงส่งของอิสลาม สังคมมุสลิมถูกรุมเร้าจากอารยธรรมไร้ศีลธรรมถ้าหากแผนการ " ปิดอัลกุรอาน เปิดฮีญาบ " ประสบผลสำเร็จฮีญาบ คือ บทบัญญัติแห่งพระผู้เป็นเจ้า และมาตรการป้องกันโดยวิถีอิสลามในการแก้วิกฤติสังคม

 

สตรีในฐานะภรรยา

สตรีในฐานะภรรยา มีภาระหน้าที่ในการปรนนิบัติ และเชื่อฟังสามีในสิ่งที่ดี อิสลามได้เน้นหนักในเรื่องนี้เป็นอย่างมาก

 

มีสตรีนางหนึ่งเข้าพบท่านนบี และกล่าวว่า "บรรดาผู้ชายสามารถออกญิฮาดได้ หากพวกเขาประสบชัยชนะ พวกเขาจะได้รับการตอบแทนอันมากมาย หากเขาพ่ายแพ้หรือเสียชีวิต (ในสมรภูมิ) พวกเขาจะได้เข้าสวรรค์ด้วยผลบุญอันล้นพ้น ในขณะที่พวกเราไม่ได้รับผลบุญอันใดเลย" ท่านนบีตอบว่า "จงบอกแก่สตรีทั้งหลายว่า การเชื่อฟังและปฏิบัติตามสามี และการยอมรับสิทธิที่สามีพึงได้จากภรรยา สามารถทดแทนผลบุญของการญิฮาดได้ แต่น้อยคนนักในหมู่ของพวกนางจะสามารถปฏิบัติได้" (บันทึกโดยบัซซาร และเฏาะบารอนี)

 

สตรีในฐานะมารดา

คืออนุบาลแห่งแรกของลูก เป็นผู้สร้างและดูแลอนุชนผู้ศรัทธา เป็นผู้จัดระเบียบในบ้าน

 

ที่สำคัญอิสลามถือว่าสวรรค์อยู่ใต้ฝ่าเท้าของมารดา

 

สตรีในฐานะลูกสาวหรือสมาชิกในครอบครัว

นางจะต้องได้รับการดูแลและอบรมเป็นอย่างดีจากผู้ปกครอง ผู้ปกครองของนางจะต้องเป็นผู้วางแผนให้นางประสบผลสำเร็จในชีวิตด้วยการแสวงหาสามีที่ดีและคุณธรรม ตามหะดีษความว่า :

 

- หากมีผู้ที่ท่านพอใจในมารยาทและศาสนาของเขามาหาท่าน(เพื่อขอแต่งงานลูกสาวท่าน) ท่านจงแต่งงานให้เขาเถิด หากพวกท่านไม่กระทำ ก็จะเกิดความเสียหายบนหน้าแผ่นดิน และความระส่ำระสายอย่างใหญ่หลวง (บันทึกโดยอิบนุมาญะฮ์)

 

ในฐานะสตรีเป็นสมาชิกหนึ่งในสังคม นางจึงเป็นส่วนสำคัญยิ่งต่อการพัฒนาสังคม การที่อิสลามให้ความสำคัญและเน้นหนักให้นางมีหน้าที่ดูแลอบรมลูกและปรนนิบัติสามีเพียงแต่ในบ้านนั้น ไม่ได้มีความหมายว่านางจะถูกสกัดกั้นมิให้ออกจากบ้าน และไม่มีบทบาทในการมีส่วนร่วมในกระบวนการพัฒนา โดยเฉพาะอย่างยิ่งกับกระแสความเปลี่ยนแปลงโลกปัจจุบันที่สังคมกำลังต้องการสตรีที่เป็นหัวเรี่ยวหัวแรงในการดำเนินกิจการด้านต่างๆ โดยเฉพาะอย่างยิ่งด้านสังคมสงเคราะห์และกิจกรรมบำเพ็ญประโยชน์ต่างๆที่เหมาะสมกับนาง แต่ทั้งนี้นางจะต้องให้ความสำคัญกับบทบาทและหน้าที่หลักของนางมิให้เกิดบกพร่องหรือถูกละเลยไป

 

อิสลามได้ให้ความสำคัญแก่สตรีมิได้ยิ่งหย่อนเหนือกว่าบุรุษแต่อย่างใด เพราะสตรี คือ ส่วนหนึ่งที่สำคัญของสังคม สตรีเป็นผู้ให้กำเนิดนักวิชาการที่ปราชญ์เปรื่อง ผู้นำที่อาจหาญ และบุคคลสำคัญในสาขาต่างๆ มากมาย และด้วยสองมือของนางนี่เอง ที่จะต้องให้การเลี้ยงดู อบรมเยาวชนในรุ่นต่อไป และจะมาเป็นกำลังสำคัญของสังคมในอนาคต