นครศรีฯ : ชาววังหีบจับมือศิลปินค้านโครงการ 'เขื่อน' วังหีบอันเนื่องมาจากพระราชดำริ หวั่นผลกระทบชุมชน

นครศรีฯ : ชาววังหีบจับมือศิลปินค้านเขื่อนโครงการวังหีบอันเนื่องมาจากพระราชดำริ หวั่นผลผลกระทบต่อชุมชนและทรัพยากรธรรมชาติ ชี้ปัจจุบันไม่มีความจำเป็น คาด ‘สร้างเขื่อนวังหีบเพื่อนิคมอุตสาหกรรม’ พร้อมเล็งไปทำเนียบหลังตั้งรัฐบาลใหม่

21 มิ.ย.2566 ศูนย์สร้างจิตสำนึกนิเวศวิทยา (สจน.) รายงานว่า เมื่อวันที่ 19 มิ.ย.ที่ผ่านมา ประชาชนในพื้นที่ชุมชนวังหีบและเครือข่ายศิลปินปกป้องป่าวังหีบ ได้จัดกิจกรรมงานดนตรีกล่อมไพร "หัวใจรักษ์ป่า ครั้งที่ 2" ที่ชุมชนวังหีบ ต.นาหลวงเสน อ.ทุ่งสง จ.นครศรีธรรมราช ตั้งแต่เวลาเที่ยงวันจนถึงเที่ยงคืน กิจกรรมในงานมีการแสดงดนตรี อ่านบทกวี งานศิลปะ เสวนา อ่านแถลงการณ์แสดงจุดยืนคัดค้านเขื่อน รวมถึงการแสดงออกเชิงสัญลักษณ์ปักหมุดคัดค้านเขื่อน และการนำจีวรมาห่มก้อนหิน มีผู้เข้าร่วมในชุมชน และเครือข่ายศิลปินในพื้นที่หลายอำเภอของจังหวัดนครศรีธรรมราช รวมถึงศิลปินจากจังหวัดตรัง พัทลุง และสงขลา กว่า 150 คน

ทั้งนี้ชุมชนวังหีบเป็นพื้นที่เป้าหมาย ‘โครงการวังหีบอันเนื่องมาจากพระราชดำริ’ ซึ่งมีการก่อสร้างเขื่อนเก็บน้ำขนาดกลางปิดกั้นคลองวังหีบ มีความสูง 71 เมตร ยาว 350 เมตร ประชาชนในพื้นที่วังหีบคัดค้านโครงการเพราะเห็นว่าโครงการนี้ส่งผลกระทบต่อชุมชนและทรัพยากรธรรมชาติ อีกทั้งในปัจจุบันไม่มีความจำเป็นต้องสร้างเขื่อนเนื่องจากสภาพชุมชนเปลี่ยนไปจากเดิม สถานการณ์ล่าสุดตั้งแต่วันที่ 12 มิ.ย. ที่ผ่านมา ประชาชนในพื้นที่วังหีบได้เฝ้าระวังไม่ให้เจ้าหน้าที่เข้ามาปักหมุดแนวเขตโครงการและสำรวจผลอาสินของประชาชนในพื้นที่

อมรเทพ เอี่ยมวงศ์ เครือข่ายศิลปินปกป้องป่าวังหีบ กล่าวว่า กิจกรรมในวันนี้นอกจากมีการแสดงดนตรี การอ่านบทกวีแล้ว มีงานศิลปะโดยเด็กๆ ที่วังหีบร่วมกันวาดภาพและเขียนข้อความบนป้ายผ้าภาษาไทย และภาษาอังกฤษ โดยระบุข้อความว่า “ร่วมสามัคคี ลดความขัดแย้ง ขอความรัก และเคารพต่อธรรมชาติป่าต้นน้ำขุมชนบ้านวังหีบ” น้อง ๆ เขาเขียนเขาวาดรูปกันน่ารัก สวยงามมาก ถ้าไม่มีความขัดแย้งที่นี่จะสามารถเดินหน้าการท่องเที่ยวได้ อยากให้มีความเคารพต่อความเป็นคนเหมือนกัน มีสิทธิมีเสียงเหมือนกัน

‘ชี้สร้างเขื่อนวังหีบเพื่อนิคมอุตสาหกรรม’

ชาตรี ผาสุข ชาวบ้านวังหีบ กล่าวว่า โครงการเขื่อนวังหีบมีผู้ได้รับผลกระทบจากโครงการประมาณ 200 ครัวเรือน โดยอาศัยอยู่ในชุมชนประมาณ 70 ครัวเรือน นอกจากนั้นมีที่ดินในชุมชนและอาศัยอยู่ท้ายเขื่อน ป่าวังหีบมีความสมบูรณ์มากที่สุดในพื้นที่ตำบลทุ่งสง พบสัตว์หายากหลายชนิด เช่น สมเสร็จ เลียงผา อีเก้ง เสือดำ ชาวบ้านมีความผูกพันกับป่า ในอดีตมีการรวมตัวกันทั้งตำบลปกป้องป่าผืนนี้จากการสัมปทานป่าไม้ ตนจะสานต่อคนรุ่นพ่อ รักษาป่าไว้ให้ลูกหลาน

“รัฐอ้างว่าสร้างเขื่อนเพื่อแก้น้ำท่วมทุ่งสง แต่คลองวังหีบไม่ได้เกี่ยวอะไรกับน้ำท่วมทุ่งสง เพราะน้ำจากวังหีบไม่ได้ไหลไปทุ่งสง คลองวังหีบไหลออกจากนอกเมืองทุ่งสงประมาณ 4-5 กิโลเมตร ข้ออ้างอีกข้อเพื่อการเกษตร ในพื้นที่ ต.นาหลวงเสน และตำบลใกล้เคียง แต่ผมเห็นแผนผังของโครงการ มีท่อน้ำขนาดมหึมาจากโครงการเขื่อนวังหีบไปยังประปาทุ่งสงและไปนาบอน ซึ่งจะมีนิคมอุตสาหกรรม มันชี้ให้เห็นว่าไม่ใช่เพื่อการเกษตร แต่ใช้เพื่อสนับสนุนภาคอุตสาหกรรม เอื้อนายทุน ชาวบ้านรู้สึกเครียด เขาจะเอาเจ้าหน้าที่จำนวนมากมากดดันชุมชน รังวัดและเวนคืนต่อไป เราจะต้านอำนาจรัฐได้หรือไม่ จะถูกคดีกันไหม ไม่มีเหตุผลที่ชาวบ้านจะสละทุกอย่าง ทั้งบ้านที่อยู่อาศัย ที่ดินทำกินของลูกหลาน รวมถึงผืนป่าที่ชาวบ้านผูกพันและดูแลรักษาให้กรมชลประทาน” ชาตรีกล่าว

‘เล็งไปทำเนียบหลังตั้งรัฐบาลใหม่’

วุฒิชัย แก้วลำหัด ชาววังหีบ กล่าวว่า ชาวบ้านอาศัยอยู่ในพื้นที่โครงการประมาณ 70 ครัวเรือน แต่ข้อมูลใน EIA ระบุว่ามีชาวบ้านอยู่ในพื้นที่ 10 ครัวเรือน เขาใช้ข้อมูลเมื่อ 30 ปีที่แล้ว ตอนนี้บริบทพื้นที่เปลี่ยนไปแล้ว นาไม่มีแล้ว ไม่มีความจำเป็นต้องสร้างเขื่อน แต่ต้องการนำน้ำไปใช้ในอุตสาหกรรมนาบอน ชาวบ้านเริ่มคัดค้านเขื่อนตั้งแต่ปี 2558 ควรจะยุติโครงการไปนานแล้ว หน่วยงานข้างบนสั่งการว่าถ้ายังมีความขัดแย้งให้หยุดไปก่อน ครั้งล่าสุดชาวบ้านไปยื่นหนังสือต่อองคมนตรีที่ศาลากลางจังหวัด พลเอกกัมปนาทได้บอกว่าถ้ายังเกิดความขัดแย้งให้กรมชลประทานหยุดเดินหน้าโครงการ แต่ในเดือนนี้ยังมีการสนธิกำลังเจ้าหน้าที่กรมชลประทาน ตำรวจ ทหาร เจ้าหน้าที่ป่าไม้ ฝ่ายปกครอง เพื่อเดินหน้าโครงการ

“เราเสนอต่อคณะทำงานบริหารจัดการน้ำแบบมีส่วนร่วม ให้กรมชลประทานปรับปรุงสิ่งก่อสร้างที่มีอยู่ในตำบลทั้งหมด ใน ต.นาหลวงเสน มีโครงการชลประทาน ประมาณ 13 โครงการ รอบเมืองทุ่งสงมีโครงการชลประทาน ประมาณ 50 โครงการ บางโครงการสร้างทิ้งมาหลายปี ไม่มีการปรับปรุงซ่อมแซมบำรุง โครงการที่สร้างแล้ว เช่น ฝาย 1 ตัว สามารถผลิตน้ำประปาเลี้ยงประชาชนได้ทั้งเมือง ไม่ต้องสร้างเขื่อนวังหีบ ที่ใช้งบประมาณมากถึง 2,377 ล้าน แต่หน่วยงานบ่ายเบี่ยงทั้งที่ได้สำรวจข้อมูลร่วมกัน เราคิดว่าถ้าโครงการนี้ยังไม่หยุด รัฐบาลชุดใหม่เข้ามาบริหารประเทศ เราจะขึ้นกรุงเทพฯ ไปพบรัฐบาลชุดใหม่ ไปอยู่หน้าทำเนียบจนกว่าโครงการวังหีบจะยุติ” วุฒิชัยกล่าว

แถลงการณ์ เครือข่ายศิลปินปกป้องป่าวังหีบ

เรื่อง ขอคัดค้านโครงการเขื่อนวังหีบ และขอตำหนิหน่วยงานราชการที่เข้ามาคุกคามและสร้างความแตกแยกของชาวบ้านในพื้นที่
“ป่าไม้ และสายน้ำ คือความมหัศจรรย์ที่ธรรมชาติสรรสร้างให้กับมวลมนุษย์ได้สามารถดำรงชีวิตอยู่ได้อย่างสมดุลและยั่งยืน และเป็นสิ่งที่พวกเราไม่ควรคิดทำลาย”
การที่ภาครัฐ โดยเฉพาะกรมชลประทานพยายามทุกวิถีทางที่จะดำเนินการก่อสร้างโครงการเขื่อนวังหีบเสียให้ได้ ซึ่งอ้างว่าจะทำให้โครงการดังกล่าวแก้ไขปัญหาน้ำท่วมในพื้นที่อำเภอทุ่งสง จังหวัดนครศรีธรรมราชได้นั้น ยังเป็นข้อกังขาที่ไม่สามารถอธิบายทางวิชาการได้ ทั้งที่พี่น้องชาวบ้านและเครือข่ายนักวิชาการด้านการบริหารจัดการน้ำท้วงติงอยู่ตลอดมาว่า แนวคิดดังกล่าวเป็นเพียง “สูตรสำเร็จ” ที่กรมชลประทานมักคิดได้เพียงวิธีการเดียวว่า จะนำไปสู่การแก้ไขปัญหาน้ำท่วมและภัยแล้งได้ ถือเป็นความอับจนทางปัญญาของภาครัฐต่อการแก้ไขปัญหาดังกล่าว แล้วคิดไปเพียงว่า “การสร้างเขื่อน” คือยาวิเศษเพียงขนาดเดียวที่จะแก้ปัญหาได้ทุกโรค จึงกลายเป็นความผิดพลาดของหน่วยงานนี้ตลอดหลายปีที่ผ่านมา ซึ๋งเราสามารถเห็นได้ถึงความล้มเหลวของหลายโครงการของกรมชลประทานที่เคยดำเนินการไปแล้วในหลายพื้นที่
เราจะไม่ยอมให้ป่าวังหีบ ซึ่งเป็นแหล่งทรัพยากรและเป็นแหล่งป่าต้นน้ำสำคัญของอำเภอทุ่งสง และของจังหวัดนครศรีธรรมราช ต้องตกเป็นเครื่องทดลองความล้มเหลวของกรมชลประทานอีกต่อไป
ในนามของเครือข่ายศิลปินปกป้องป่าวังหีบ เราขอประกาศและเรียกร้อง ดังนี้
1. ขอให้กรมชลประทานและหน่วยงานรัฐที่เกี่ยวข้องกับโครงการนี้ ยุติโครงการก่อสร้างเขื่อนวังหีบในทันที ด้วยเพราะจะเป็นโครงการที่นำไปสู่การทำลายฐานทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมที่สำคัญของคนในพื้นที่ อันรวมถึงแหล่งทำกินและแหล่งผลิตอาหารก็จะได้รับผลกระทบไปด้วยเช่นกัน
2. กรมชลประทานควรรอรัฐบาลใหม่ที่กำลังดำเนินการจัดตั้งอยู่ในขณะนี้ ได้มีการศึกษาเพื่อทบทวนโครงการใหม่ทั้งหมด โดยต้องคำนึงถึงผลกระทบของชาวบ้านในพื้นที่โครงการด้วยเป็นสำคัญ และควรศึกษารูปแบบวิธีการในการแก้ไขปัญหาน้ำท่วมภัยแล้งเพื่อสร้างทางเลือกใหม่ที่ดีกว่า
3. ขอให้ยุติการคุกคามประชาชนในทุกรูปแบบ และรวมถึงการสร้างความแตกแยกจากความคิดเห็นที่แตกต่างกันของคนในพื้นที่ อันเกิดมาจากการยุยงของเจ้าหน้าที่รัฐที่กำลังสนับสนุนให้โครงการนี้เกิดขึ้น
พวกเราในนามเครือข่ายศิลปินปกป้องป่าวังหีบ ขอประกาศยืนหยัดเคียงข้างพี่น้องชาววังหีบที่กล้าหาญออกมาคัดค้านโครงการนี้ และพร้อมที่จะร่วมต่อสู้อย่างสันติ
จึงแถลงมาเพื่อทราบโดยทั่วกัน
เครือข่ายศิลปินปกป้องป่าวังหีบ
วันที่ 19 มิถุนายน 2566

ผู้สื่อข่าวตรวจสอบเพิ่มเติมจากเว็บไซต์สำนักงานจังหวัดนครศรีธรรมราช พบเอกสารโครงการวังหีบอันเนื่องมาจากพระราชดำริฯ ของสำนักงานก่อสร้างชลประทานขนาดใหญ่ 10 สำนักพัฒนาแหล่งน้ำขนาดใหญ่ ก.พ.2561 ระบุที่มาของโครงการรวมทั้งแผนที่โครงการ https://edocument-nakhon.thailocallink.com/files/com_order/2018-05_be021f8fc40025b.pdf

ข่าว