บทความนี้เกิดจากการที่ผู้เขียนได้อ่านข้อความของมิตรสหายท่านหนึ่ง [1] และรู้สึกเห็นด้วย จึงขอนำมาขยายความ และขอยกประโยชน์ของบทความนี้ให้กับมิตรสหายท่านดังกล่าวในฐานะผู้สร้างแรงบันดาลใจให้กับผู้เขียน

สัปดาห์ที่ผ่านมาอาจารย์ปิยบุตร แสงกนกกุล ถูกเชิญไปให้สัมภาษณ์ในรายการต่างคนต่างคิด ตอน ถอดถอน “ปิยบุตร" วิบากกรรม อนาคตใหม่ ช่องอมรินทร์ทีวี [2] เกี่ยวกับประเด็นที่ถูกโจมตีจากฝ่ายตรงข้าม ด้วยข้อหาว่าไม่จงรักภักดี,เป็นอันตรายต่อสถาบันกษัตริย์ ถูกตัดต่อข้อความบางส่วนของการเสวนาทางวิชาการในอดีตมาเผยแพร่ในสื่อเครือข่ายสังคม ถูกผู้สนับสนุนระบอบเผด็จการร้องทุกข์ต่อพนักงานสอบสวนว่าเนื้อหาในหนังสือสองเล่มคือ “ราชมัลลงทัณฑ์ บัลลังปฏิรูป” และ “รัฐธรรมนูญ : ประวัติศาสตร์ข้อความคิด อำนาจสถาปนา และการเปลี่ยนผ่าน” เป็นภัยต่อความมั่นคง  และมีการให้สัมภาษณ์จากคุณอภิรัชต์ คงสมพงษ์ ว่านักวิชาการที่จบเมืองนอกเป็นพวกซ้ายจัดดัดจริตคิดเปลี่ยนแปลงระบอบการปกครอง 

ข้อกล่าวหาเหล่านี้แสดงให้เห็นถึงความกังวลของฝ่ายเผด็จการและผู้สนับสนุน  เมื่อเห็นว่าพรรคอนาคตใหม่ซึ่งเป็นฝ่ายประชาธิปไตยได้รับคะแนนเสียงเป็นจำนวนมากทั้งที่เพิ่งจะเข้ามาในสนามเลือกตั้งครั้งแรก ก็เกิดหวาดระแวง จะพยายามหาทางสกัดเพื่อทำลายพรรค ด้วยข้อกล่าวหายอดนิยมที่ถูกใช้ทำลายผู้เห็นต่างว่า “ไม่จงรักภักดีต่อสถาบัน” ผู้เขียนคิดว่าพรรคอนาคตใหม่คงทราบถึงปัญหาการใช้โจมตีฝ่ายตรงข้ามด้วยข้อหานี้เป็นอย่างดี อาจารย์ปิยบุตรเองก็เป็นหนึ่งในผู้ก่อตั้งกลุ่มนิติราษฎร ที่เคยมีข้อเสนอให้แก้ไขมาตรา 112 ให้มีความเหมาะสมมากขึ้น รวมถึงข้อเสนออื่นเพื่อให้สถาบันกษัตริย์มีความเป็นกลางทางเมืองและสามารถดำรงอยู่ในระบอบประชาธิปไตยได้

นับเป็นเรื่องที่ดีที่ทางรายการต่างคนต่างคิดให้ให้พื้นที่กับอาจารย์ปิยบุตร สร้างความเข้าใจให้กับสังคมแต่ผู้เขียนก็มีความรู้สึกว่าการใช้คำถามในรายการก็มีปัญหาอยู่ในตัว 

ข้อความด้านล่างเป็นการถอดคำพูดของพิธีกรโดยผู้เขียน

“และถ้าพูดกันตามตรง ตั้งคำถามไปถึง… เค้าอยากตรงไปตรงมาว่านักวิชาการคนนี้ วันนี้ผันตัวเองมาเล่นการเมือง ความจงรักภักดียังมีอยู่หรือไม่”

“ณ วันนี้การปกครองในระบอบประชาธิปไตยทรงเป็นประมุขยังจำเป็นอยู่ใช่หรือไม่”

“ความคิดเรื่องการแก้ ม.112 ยังมีอยู่ใช่หรือไม่”

“จะอธิบายอะไรมั้ยครับว่าสิ่งที่อาจารย์กำลังสื่อ ณ วันนั้น คุณมีความคิดลบต่อสถาบันของไทยหรือไม่”

ผู้เขียนเชื่อว่าคุณพุทธ อภิวันท์ พิธีกรของรายการ ดำเนินการายการด้วยความเป็นกลางและไม่มีอคติใดๆ ต่ออาจารย์ปิยบุตร แต่คำถามที่ใช้ในรายการนั้นมีลักษณะการ “ตราหน้า” ผู้ถูกถามอยู่ในตัวว่า “ไม่จงรักภักดีต่อสถาบันกษัตริย์”

ในฐานะที่ผู้เขียนเป็นคะแนน 1 ใน 6 ล้านกว่าเสียงของพรรคอนาคตใหม่ ขอเสนอว่าผู้ที่เกี่ยวข้องกับพรรคอนาคตใหม่ หากถูกตั้งคำถามทำนองนี้ ควรแสดงจุดยืนด้วยการไม่ตอบคำถาม เพราะการใช้คำถามนี้ในสภาวะที่ประเทศยังไม่เป็นประชาธิปไตย ประชาชนไม่มีสิทธิเสรีภาพอย่างเต็มที่ คำถามนี้ไม่ใช่คำถามทั่วไปแต่เป็นคำถามที่มีเจตนาแฝงคือต้องการกล่าวหาผู้ถูกถามว่าคุณไม่จงรักภักดีใช่หรือไม่  คุณต้องการเปลี่ยนแปลงระบอบการปกครองใช่หรือไม่  เป็นคำถามที่แฝงไปด้วยความอาฆาตมาดร้ายต่อผู้ถูกถาม โดยที่ผู้ถูกถามไม่สามารถเลี่ยงไปใช้คำตอบอื่นได้

หากพรรคอนาคตใหม่มีจุดยืนทางการเมืองว่าสถาบันกษัตริย์ต้องเป็นกลางไม่ยุ่งเกี่ยวกับการเมือง ก็ไม่มีความจำเป็นที่ต้องนำประเด็นเรื่องความจงรักภักดีต่อสถาบันกษัตริย์มาพูดในที่สาธารณะ และสามารถถามกลับไปยังผุ้ใช้คำถามดังกล่าวได้ว่า  

"การที่มีบุคคลใดก็ตามนำคำถามนี้มาใช้นั้น เป็นการดึงสถาบันกษัตริย์ลงมาเพื่อเป็นเครื่องมือในการทำลายฝ่ายตรงข้ามที่คิดต่างไปจากตนเองหรือไม่ การกระทำแบบนี้จะเรียกว่าจงรักภักดีต่อสถาบันกษัตริย์ได้หรือไม่"

มีสถิติที่น่าสนใจว่าภายหลังการทำรัฐประหารจนถึงปี 2560 มีผู้ถูกดำเนินคดีด้วยมาตรา 112 อย่างน้อย 94 ราย [3] ผู้เขียนจึงหวังว่าเมื่อมีการเลือกตั้งทั่วไป สถานการณ์ทางการเมืองของประเทศไทยมีความเป็นประชาธิปไตยมากขึ้น การทำลายฝ่ายตรงข้ามด้วยมาตรา 112 ด้วยข้อหาว่า “ไม่จงรักภักดี” ก็สมควรที่จะหมดไปเสียที  

เผด็จการจงพินาศ ประชาธิปไตยจงเจริญ

อ้างอิง

[1] https://www.facebook.com/AComradeOfMine.II/posts/2281156182149488
[2] https://www.youtube.com/watch?v=jYFxYEfo71Q
[3] https://freedom.ilaw.or.th/Thailand-Lese-Majeste-Statistics-Until-2014-2018