หลังแกนนำกลุ่ม นปช.ประกาศยุติการชุมนุม และยินยอมเข้ามอบตัวเพื่อเข้าสู่กระบวนการยุติธรรม รวมถึงมีผู้ถูกจับกุมอีกจำนวนหนึ่ง เมื่อวันที่ 20 พ.ค. กลุ่มสิทธิมนุษยชนศึกษา และกลุ่มสันติประชาธรรม ร่วมออกแถลงการณ์ ขอให้ปฏิบัติต่อผู้ถูกจับกุมตามมาตรฐานสากลว่าด้วยกระบวนการยุติธรรมทางอาญา ห้ามการซ้อม ทรมาน ต้องได้รับแจ้งถึงเหตุผลในการจับกุม ในขณะถูกจับกุม และจะต้องได้รับแจ้งถึงข้อหาที่ถูกจับกุมโดยพลัน รวมถึงมีสิทธิได้รับการพิจารณาคดีภายในเวลาอันสมควร หรือได้รับการปล่อยตัวไป มิให้ถือเป็นหลักทั่วไปว่าจะต้องควบคุมบุคคลที่รอการพิจารณาคดี และมีสิทธิมีทนายความ

นอกจากนี้แล้ว แถลงการณ์ยังขอให้รัฐบาลประกาศต่อสาธารณะว่าผู้ถูกจับกุม ถูกควบคุมตัวอยู่ที่ใด เพื่อให้ญาติและทนายความสามารถติดต่อได้ทันที

ทั้งนี้ ท้ายแถลงการณ์ฉบับดังกล่าวได้แนบภาพของผู้ถูกจับกุมมาด้วย

แถลงการณ์
เรื่อง ขอให้ปฏิบัติต่อผู้ถูกจับกุมตามมาตรฐานสากล
ว่าด้วยกระบวนการยุติธรรมทางอาญา

ตามที่รัฐบาลได้เข้าสลายการชุมนุมของกลุ่ม นปช.ด้วยการใช้กำลังทหารและอาวุธสงครามเมื่อวันที่ 19 พฤษภาคม 2553 เป็นเหตุให้มีผู้เสียชีวิตตามรายงานอย่างไม่เป็นทางการ ไม่น้อยกว่า 15 คน เป็นพลเรือนทั้งหมดและมีผู้ได้รับบาดเจ็บเป็นจำนวนมาก ทำให้แกนนำกลุ่ม นปช.ประกาศยุติการชุมนุม และยินยอมเข้ามอบตัวเพื่อเข้าสู่กระบวนการยุติธรรม นอกจากนั้นยังมีผู้ถูกจับกุม โดยไม่ทราบจำนวนและสถานที่คุมขังอีกจำนวนหนึ่ง

องค์กรและบุคคลท้ายจดหมายนี้ขอแสดงความเสียใจต่อญาติมิตรของผู้เสียชีวิต ผู้ได้รับบาดเจ็บ ตลอดจนเจ้าของทรัพย์สินและอาคารที่เสียหายจากเหตุการณ์ครั้งนี้ ทั้งนี้ เรามีความห่วงใยต่อผู้ถูกจับกุม โดยเฉพาะอย่างยิ่งต่อการปฏิบัติต่อผู้ถูกจับกุมในลักษณะที่อาจมีการละเมิดสิทธิมนุษยชนขั้นพื้นฐาน...ตามที่ปรากฎในภาพที่แนบท้ายมานี้ จึงขอเรียกร้องต่อรัฐบาล ดังนี้

1. รัฐบาลต้องถือว่าผู้ถูกจับกุมทุกคน (ปรากฏตามภาพถ่ายท้ายแถลงการณ์) เป็น “ผู้มีความคิดเห็นทางการเมือง” แตกต่างจากรัฐ อันความหมายว่า เป็นนักโทษทางการเมือง และต้องได้รับความคุ้มครองตามกติการะหว่างประเทศว่าด้วยสิทธิพลเมืองและสิทธิทางการเมือง (International Covenant on Civil and Political Rights) โดยเฉพาะมีสิทธิได้รับหลักประกันขั้นต่ำดังต่อไปนี้

ข้อ 4 การห้ามการซ้อม ทรมาน
ข้อ 9 อนุ ข้อ 2 ต้องได้รับแจ้งถึงเหตุผลในการจับกุม ในขณะถูกจับกุม และจะต้องได้รับแจ้งถึงข้อหาที่ถูกจับกุมโดยพลัน
อนุ ข้อ 3 มีสิทธิได้รับการพิจารณาคดีภายในเวลาอันสมควร หรือได้รับการปล่อยตัวไป มิให้ถือเป็นหลักทั่วไปว่าจะต้องควบคุมบุคคลที่รอการพิจารณาคดี
ข้อ 14 มีสิทธิมีทนายความ ที่ตนเลือกเอง หากไม่มี รัฐต้องจัดหาให้ ต้องได้รับการสันนิษฐานว่าไม่มีความผิด และมีสิทธิให้การหรือไม่ให้การด้วยความสมัครใจหรือไม่ให้การด้วยความสมัครใจ ต้องได้รับการพิจารณาคดีอย่างเปิดเผย รวดเร็ว โดยสื่อมวลชนสามารถเข้าสังเกตการณ์ได้

2. ขอให้รัฐบาลประกาศต่อสาธารณะว่าผู้ถูกจับกุม ถูกควบคุมตัวอยู่ที่ใด เพื่อให้ญาติและทนายความสามารถติดต่อได้ทันที เพื่อป้องกันข้อครหาว่า รัฐบาลซ้อมทรมานผู้ถูกจับ และหากผู้ถูกจับเจ็บป่วยหรือได้รับบาดเจ็บต้องได้รับการรักษา พยาบาลอย่างเหมาะสม

ณ วันที่ 20 พฤษภาคม 2553
กลุ่มสิทธิมนุษยชนศึกษา (Human Rights Education Group)
กลุ่มสันติประชาธรรม (The Network of Peace and Justice for Siam)

ภาพผู้ถูกจับ
บางส่วนจาก http://www.boston.com/bigpicture/2010/05/crackdown_in_bangkok.html