เมื่อเวลา 13.30 น. วันที่ 27 มี.ค. 2551 ณ ศาลากลาง จังหวัดนราธิวาส นิสิตนักศึกษาประมาณ 50 กว่าคน ในนามนิสิตนักศึกษาจังหวัดชายภาคใต้ (สนน.จชต.) และองค์กรร่วมภาคีกว่า 10 องค์กรทั้งในพื้นที่และส่วนกลาง
การชุมนุมดังกล่าวนำโดยนาย รอมซี ดอฆอ เลขาธิการ สนน.จชต. นักศึกษาจากวิทยาลัยสาธารณสุข จังหวัดยะลา และนายมูฮำหมัดอาดี เด็งนิ รองเลขาธิการ สนนท. ฝ่ายประชาชน
การชุมนุมนี้ มีขึ้นเพื่อเรียกร้องความเป็นธรรมและให้ภาครัฐดำเนินการตามกฎหมายกับเจ้าหน้าที่ทหารสังกัด ฉก.39 อ.รือเสาะ ในกรณีโต๊ะอีหม่ามประจำมัสยิดบ้าน กอตอ นาย ยะผา กาเซ็ง เสียชีวิต ในค่ายทหารสังกัด ฉก.39
ผู้ชุมนุมได้ยื่นจดหมายเปิดผนึกให้กับผู้ว่าราชการจังหวัดนราธิวาส พร้อมกับได้อ่านแถลงการณ์ กรณีโต๊ะอีหม่ามประจำมัสยิดบ้าน กอตอ อ.รืเสาะ จ.นราธิวาส เสียชีวิต ขณะถูกควบคุมตัวโดยเจ้าหน้าที่ทหารสังกัด ฉก.39
ก่อนจะยื่นแถลงการณ์จดหมายเปิดผนึกนั้น มีการแสดงละครสาธิตการซ้อมทรมานประชาชนที่ต้องสงสัยโดยเจ้าหน้าที่ทหาร โดยนักศึกษาที่แสดงบทบาทเป็นทหารได้เผานกสันติภาพที่พับด้วยกระดาษ เพื่อสื่อว่า สันติภาพที่ประชาชนในพื้นที่จังหวัดชายแดนใต้ต้องการและเฝ้าค้นหามาโดยตลอด ที่แท้ก็อยู่ในมือของทหาร และด้วยการกระทำของทหารที่อาศัยอำนาจตามกฎหมาย มารังแกข่มเหง ประชาชนนี่แหละ เป็นการทำลายสันติภาพในพื้นที่
จากนั้น แกนนำนักศึกษาผลัดกันขึ้นไปปราศรัย จนเมื่อเวลาประมาณ 14.30น. ตัวแทนของผู้ว่าฯ นายนิพนธ์ นราพิทักษ์กุล รองผู้ว่าราชการจังหวัดนราธิวาส ได้ออกมาพบพร้อมทั้งรับปากกับตัวแทนนักศึกษาว่า "ที่ผ่านมา ในพื้นที่จังหวัดนราธิวาสไม่มีปัญหาในการปฏิบัติเช่นนี้ และสถานการณ์การก่อความไม่สงบคลี่คลายในทางที่ดีขึ้นเป็นลำดับ แต่เหตุการณ์ที่เกิดขึ้นที่อำเภอรือเสาะ เป็นที่เจ้าหน้าที่บางคนไม่เคารพกฎเกณฑ์ขั้นตอนดำเนินการซักถามตามกระบวนการกฎหมาย ที่กำหนดไว้ ซึ่งขณะนี้ ผลการชันสูตรพลิกศพไปสู่ขั้นตอนของพนักงานสอบสวนแล้ว จังหวัดนราธิวาสจะเร่งรัดให้เจ้าหน้าที่ดำเนินการตามขั้นตอนของกฎหมายด้วยความเป็นธรรม เพื่อนำสู่กระบวนการยุติธรรมเสนอศาลพิจารณาต่อไป"
จากนั้นเวลาประมาณ 19.00 น. ในวันเดียวกันทางศาลากลางจังหวัดนราธิวาสได้ส่งหนังสือด่วนที่สุด เลขที่ นธ 0017.3/ 3349 ถึงผู้แทนสหพันธ์นิสิตนักศึกษาจังหวัดชายแดนภาคใต้ (สนน.จชต.) และองค์กรร่วมภาคี เรื่อง ชี้แจงข้อเรียกร้องของสหพันธ์นิสิตนักศึกษาจังหวัดชายแดนภาคใต้ อ้างถึงจดหมายเปิดผนึกของสหพันธ์นิสิตนักศึกษาจังหวัดชายแดนภาคใต้ (สนน.จชต.) และองค์กรร่วมภาคี เพื่อชี้แจงทำความเข้าใจกับนักศึกษากลุ่มดังกล่าว
ด้านกอ.รมน. ภาค 4 (กองอำนวยการรักษาความมั่นคงภายในภาค 4) ส่วนหน้า ออกเอกสารเกี่ยวกับแนวทางแก้ปัญหาการเสียชีวิตของผู้ถูกคุมตัว โดยระบุถึงพันเอกอัคร ทิพโรจน์ ผู้อำนวยการกองปฏิบัติการข่าวสาร กอ.รมน. ภาค 4 กล่าวว่า จากที่ประชาชนชาวตำบลรือเสาะ จ.นราธิวาส รวมตัวกันที่หน้าวัดสวนธรรมเพื่อประท้วงหลังจากมีกรณีจับกุมประชาชน 5 คน ซึ่งพันเอกอัครชี้แจงว่ามีเบาะแสและข้อมูลว่าเกี่ยวข้องกับการก่อเหตุความไม่สงบหลายครั้ง ซึ่งนายยะผา กาเซ็ง อายุ 52 ปี หนึ่งในผู้ที่ถูกจับกุมได้เสียชีวิตลงเมื่อเวลา 5.30 ของเช้าวันที่ 21 มีนาคมที่ผ่านมา
พันเอกอัครระบุว่า การเสียชีวิตของนายยะผาทำให้ประชาชนไม่พอใจและเริ่มก่อฝูงชนโดยการจัดตั้งการชุมนุม เริ่มจากมีแกนนำสำคัญมาชักชวน ปลุกระดมให้ชาวบ้านรู้สึกเกลียดชังเจ้าหน้าที่และต่อต้านอำนาจรัฐ พร้อมทั้งชูประเด็นละเมิดสิทธิมนุษยชนและกระทำต่อผู้ถูกควบคุมด้วยการทารุณกรรม
พันเอกอัครระบุต่อไปว่า ขณะนี้กำลังดำเนินงานสอบสวนข้อเท็จจริงต่อเรื่องที่เกิดขึ้น และได้ย้ายเจ้าหน้าที่ของหน่วยเฉพาะกิจทั้งหน่วยออกนอกพื้นที่เพื่อให้การสอบสวนเป็นไปด้วยความสุจริตยุติธรรม อย่างไรก็ดี เขากล่าวว่าผลการชันสูตรศพเบื้องต้น แพทย์จากร.พ.รือเสาะชี้ว่านายยะผาเสียชีวิตด้วยโรคลมชักซึ่งเป็นโรคประจำตัว
ด้านสหพันธ์นิสิตนักศึกษา จชต. ชี้ว่า จากสภาพศพของนายยะผา ซึ่งตรงคิ้วเป็นรอยแตก ตรงมือมีนิ้วหัก
สหพันธ์นิสิตนักศึกษาจังหวัดชายแดนภาคใต้(สนน.จชต.) ทำจดหมายเปิดผนึก ระบุถึงผลจากการลงพื้นที่และสัมภาษณ์ครอบครัวและญาติของโต๊ะอีหม่าม ของทางสหพันธ์นิสิตนักศึกษาจังหวัดชายแดนภาคใต้ (สนน.จชต.) พบว่ามีสิ่งที่ไม่ชอบมาพากล ดังนี้
1. เมื่อเวลาประมาณ 10.00 น. วันที่ 19 มีนาคม 25551 หลังจากการจับกุมชาวบ้าน บ้านกอตอ (หนึ่งในนั้นคือโต๊ะอีหม่ามประจำมัสยิดบ้านกอตอ และอีก 2 คนเป็นลูกชายของโต๊ะอีหม่าม) จำนวน 7 คน เจ้าหน้าที่ได้ปล่อยตัว 1 คน และที่เหลืออีก 6 คน หลังจากนั้นเจ้าหน้าที่ได้พาทั้ง 6 คนไปที่ สภอ. เมือง จ.นราธิวาส แล้วแถลงข่าวผ่านสื่อมวลชน ซึ่งขณะนั้นได้เตรียมพร้อมในส่วนของหลักฐานเป็นที่เรียบร้อย วางอยู่บนโต๊ะแถลงข่าว หลักฐานดังกล่าวนั้นคือ อาวุธปืน เสื้อลายพราน 3 ตัว ตะปูเรือใบจำนวนหนึ่งและท่อพีวีซี จากนั้นเจ้าหน้าที่ฯ ได้แถลงข่าวว่า หลักฐานทั้งหมดเป็นของทั้ง 6 คน และได้กล่าวหาว่าโต๊ะอีหม่ามเป็นแกนนำ อาร์เคเค ในพื้นที่
สนน. จชต. ตั้งข้อสังเกตว่า ทำไมทางเจ้าหน้าที่ฯ ไม่แจ้งข้อกล่าวหาให้กับทางชาวบ้านที่ถูกจับกุมให้ทราบก่อนการทำการแถลงข่าวต่อสาธารณชนและหลักฐานทั้งหมดรวมทั้งอาวุธปืนก็ไม่ได้มาจากการเข้าไปจับกุมในหมู่บ้านกอตอ
2. เมื่อตอนเช้า เวลาประมาณ 08.00น. ของวันที่ 20 มีนาคม 2551 ครอบครัวและญาติของโต๊ะอีหม่ามได้เดินทางไปเยี่ยม แต่ทางเจ้าหน้าที่ทหารสังกัด ฉก.39 ที่อยู่ข้างในค่ายขณะนั้นไม่อนุญาตให้ทำการเยี่ยมได้และได้ข่มขู่ด่าว่าครอบครัวและญาติของโต๊ะอีหม่ามด้วยวาจาที่หยาบคาย แต่ด้วยระยะทางจากประตูทางเข้าของค่ายทหาร ฉก.39 ที่ตั้งอยู่ในวัดสวนธรรมกับรถคุมขังที่มีคุกตารางนั้นตั้งอยู่ไม่ไกล ทำให้ครอบครัวและของโต๊ะอีหม่ามได้มองเห็นทั้ง 6 คน รวมทั้งโต๊ะอีหม่ามก็อยู่ในคุกตารางของคันดังกล่าวด้วย
สนน. จชต. ตั้งข้อสังเกตว่า กฎระเบียบของเจ้าหน้าที่ทหารที่ห้ามไม่ให้ญาติของผู้ต้องสงสัยที่ถูกจับกุมทำการเยี่ยมได้นั้น ปัจจุบันได้ถูกยกเลิกแล้วโดยการชี้แจงของโฆษกแม่ทัพภาคที่ 4 พอ.อัคร ทิพโรจน์ เมื่อครั้งเสวนาที่โรงแรมซีเอส จังหวัดปัตตานีในเดือนที่ผ่านมา แต่ทำไมเจ้าหน้าที่ทหารสังกัดฉก.39 ยังไม่ปฏิบัติตาม
3. เมื่อตอนเช้า เวลาประมาณ 07.30 น.ของวันที่ 21 มีนาคม 2551 ครอบครัวและญาติของโต๊ะอีหม่ามได้เดินทางไปเยี่ยมอีกครั้ง แต่ทางเจ้าหน้าที่ฯ ก็ยังไม่อนุญาตให้ทำการเยี่ยมได้เช่นเคย แต่หลังจากนั้นสักพักได้มีเสียงตะโกนเล็ดลอดออกมาจากในรถว่า "คุณพ่อเสียแล้ว" ทางครอบครัวและญาติจึงคาดว่าเสียงดังกล่าวน่าจะเป็นเสียงของผู้ถูกควบคุมตัว 1 ใน 2 คน ที่เป็นลูกชายของโต๊ะอีหม่าม จากเหตุการณ์ดังกล่าวจึงทำให้ ครอบครัวและญาติทราบว่าโต๊ะอีหม่ามได้เสียชีวิตแล้ว
สนน. จชต. ตั้งข้อสังเกตว่า ทำไมทางเจ้าหน้าที่ฯ จึงไม่แจ้งให้ทางครอบครัวและญาติได้ทราบว่า โต๊ะอีหม่ามได้เสียชีวิตแล้ว เพราะจากการให้ข้อมูลของลูกชายของโต๊ะอีหม่ามและผู้ถูกจับกุมที่อยู่ด้วยกันได้บอกว่า นาย
แถลงการณ์ ฉบับที่1
กรณี โต๊ะอีหม่ามบ้านกอตอ อ.รือเสาะ จ.นราธิวาส เสียชีวิต
ขณะถูกควบคุมตัวโดยเจ้าหน้าที่ทหารสังกัด ฉก.39
โดย สหพันธ์นิสิตนักศึกษาจังหวัดชายแดนภาคใต้ (สนน.จชต.) และองค์กรร่วมภาคี
สืบเนืองจากเหตุการณ์เสียชีวิตของ นาย ยะผา กาเซ็ง อายุ 56 ปี โต๊ะอีหม่ามประจำมัสยิดบ้านกอตอ หมู่5 ต.รือเสาะ จ.นราธิวาส เมื่อตอนกลางคืนของวันที่ 20 มี.ค. 2551 ในขณะควบคุมตัวโดยเจ้าหน้าที่ทหารสังกัด ฉก.39 และมาทราบข่าวว่านาย ยะผา กาเซ็ง ได้เสียชีวิตอย่างชัดเจนก็เมื่อตอนเช้าของวันที่ 21 มี.ค. 2551 โดยครอบครัวและญาติได้เดินทางไปเยี่ยมที่ค่ายทหารสังกัด ฉก.39 ซึ่งตั้งอยู่ในวัดสวนธรรม อ.รือเสาะ จ.นราธิวาส แต่เจ้าหน้าที่ไม่อนุญาตให้ครอบครัวและญาติเข้าไปเยี่ยมถึงสถานที่คุมขัง ให้อยู่ได้เฉพาะด้านหน้าประตูทางเข้า จนทางครอบครัวและญาติได้ยินเสียงตะโกนเล็ดลอดมาจากรถที่มีคุกตารางว่า "พ่อเสียแล้วๆๆ" ทางครอบครัวและญาติจึงได้รู้ว่า นาย ยะผา กาเซ็ง เสียชีวิตแล้ว เพราะเสียงตะโกนเล็ดลอดออกมาจากรถคุมขังนั้นเป็นเสียงของ นาย อานัน กาเซ็ง ซึ่งเป็นลูกชายของนาย ยะพา กาเซ็ง โต๊ะอีหม่ามประจำมัสยิดบ้านกอตอนั่นเอง ที่ถูกจับกุมพร้อมกับ นาย ยะผา กาเซ็ง และชาวบ้านอีก 3 คน
เหตุการณ์ที่เกิดขึ้นในครั้งนี้ เป็นชนวนเหตุทำให้ชาวบ้านใน อ.รือเสาะ จ.นราธิวาส ลุกขึ้นมาชุมนุมอย่างสันติวิธี เพื่อเรียกร้องความเป็นธรรมและให้ภาครัฐสร้างความกระจ่างชัดในกรณีสาเหตุการเสียชีวิตของ นาย ยะผา กาเซ็งโต็ะอีหม่ามประจำมัสยิดบ้านกอตอ เพราะจากสภาพศพที่ทางครอบครัวและญาติได้เห็นนั้น คือ ตรงคิ้วเป็นรอยแตก ตรงมือมีนิ้วหัก
ซึ่งลักษณะของสภาพศพของ นาย ยะผา กาเซ็ง ดังที่กล่าวมานั้น ทำให้ภาคสังคมที่ทราบข่าว ไม่สามารถที่จะสันนิษฐานไปเป็นอื่นได้ นอกเสียจากเป็นลักษณะของสภาพศพที่ถูกซ้อมทรมาน อย่างทารุณและโหดเหี้ยม
แต่ พอ. อัคร ทิพโรจน์ ผู้อำนวยการกองอำนวยการปฏิบัติการข่าวสาร กอ.รมน.ภาค4 ส่วนหน้า กลับชี้แจงในเอกสาร ภานุฉัตร.ข่าว/รายงานของ กอ.รมน.ภาค 4 ส่วนหน้า ลงวันที่ 23 มี.ค. 2551 ต่อภาคสังคมว่า สาเหตุของการเสียชีวิตของ นาย ยะผา กาเซ็ง โต็ะอีหม่ามประจำมัสยิดบ้านกอตอ หมู่.5 ต.รือเสาะ จ.นราธิวาส มาจากการ ป่วยเป็นโรคลมชัก ซึ่งเป็นโรคประจำตัว และยังได้ตัดสินโดยที่ยังไม่ได้ผ่านกระบวนการยุติธรรมว่า นาย
สหพันธ์นิสิตนักศึกษาจังหวัดชายแดนภาคใต้ (สนน.จชต.) ซึ่งเป็นองค์กรนักศึกษาในพื้นที่ยังเชื่อมั่นในสิทธิและเสรีภาพของประชาชน ตามระบอบการปกครองแบบประชาธิปไตยว่า ย่อมได้รับการคุ้มครองโดยภาครัฐ แต่ในความเป็นจริงที่ได้เกิดขึ้นในพื้นที่จังหวัดชายแดนภาคใต้ ตั้งแต่อดีตจนถึงปัจจุบันมันตรงกันข้ามโดยสิ้นเชิง
นั่นคือ การกดขี่ข่มเหง รังแกประชาชน โดยเจ้าหน้าที่รัฐอาศัยอำนาจตามกฎหมายสร้างความชอบธรรมให้กับความโหดเหี้ยมของตัวเองยังคงมีอยู่ ไม่เคยเปลี่ยนแปลงไม่ว่าจะเป็นรัฐบาลไหนๆ ก็ตาม ในเมื่อความจริงที่ขมขื่นเปรียบเสมือนดวงจันทร์ที่ถูกปกคลุมด้วยเมฆดำ ทำให้ความจริงไม่ปรากฏ จึงส่งผลให้การแก้ปัญหาความไม่สงบในพื้นที่จังหวัดชายแดนใต้ โดยภาครัฐ เป็นการแก้ปัญหาที่ไม่ได้อยู่บนพื้นฐานของความเป็นจริง
ถ้าภาครัฐยังคงเหลือซึ่งความจริงใจในการแก้ปัญหา ภาครัฐก็คงจะทิ้งเสียไปไม่ได้ จากคำว่า"การเอาใจเขา มาใส่ใจเรา" เพราะคนในพื้นที่จังหวัดชายแดนภาคใต้ ก็คือ ประชาชนเหมือนกัน
สหพันธ์นิสิตนักศึกษาจังหวัดชายแดนภาคใต้ (สนน.จชต.) มีความคิดเห็นและข้อเสนอต่อแนวทางแก้ปัญหาความไม่สงบในพื้นที่จังหวัดภาคใต้ ที่รัฐบาลควรที่จะดำเนินการเป็นวาระเร่งด่วนดังนี้
1. รัฐต้องสร้างการมีส่วนร่วมกับภาคประชาชน นักวิชาการ นิสิตนักศึกษา ตลอดทั้งผู้นำชุมชน (ศาสนา) และองค์กรภาคีอย่างแท้จริง เพื่อให้สามารถแก้ปัญหาบนพื้นฐานของความเป็นจริง และสามารถลดภาวะความหวาดระแวงที่เกิดขึ้นในพื้นที่
2. รัฐต้องแยกแยะให้ชัดเจนระหว่างปัญหาความมั่นคง กับ ปัญหาการละเมิดสิทธิมนุษยชน เพื่อพิสูจน์ความจริงใจและความโปร่งใสในการปฏิบัติหน้าที่ของทหารและตำรวจ ไม่ให้ยึดวิธีการสอบสวนประชาชนที่ต้องสงสัยในพื้นที่ ด้วยวิธีการซ้อมทรมาน เพื่อให้รับสารภาพ
3. รัฐต้องให้ความเป็นธรรมกับครอบครัวและญาติ ของนาย ยะผา กาเซ็ง โต๊ะอีหม่ามประจำมัสยิดบ้านกอตอ หมู่.5 ต.รือเสาะ จ.นราธิวาส โดยการสร้างความกระจ่างชัดกับสังคม ถึงสาเหตุของการเสียชีวิตให้ตรงกับความเป็นจริง อย่างตรงไปตรงมา และดำเนินการตามกฎหมายกับเจ้าหน้าที่ที่เกี่ยวข้องกับเหตุการณ์ทั้งหมด
สุดท้ายนี้ สหพันธ์นิสิตนักศึกษาจังหวัดชายแดนภาคใต้(สนน.จชต.) หวังเป็นอย่างยิ่งว่า ด้วยความต้องการถึง สันติภาพ กันทุกภาคส่วนของสังคมในการดำเนินชีวิต ตามอัตลักษณ์ของวัฒนธรรมของตนเอง จึงขอให้ทุกภาคส่วนของสังคมนั้น "เอาใจเขา มาใส่ใจเรา" เป็นหลักสำคัญในการแก้ปัญหาในพื้นที่จังหวัดชายแดนภาคใต้ และขอให้เหตุการณ์ที่เกิดขึ้นกับ นายยะผา กาเซ็ง โต๊ะอีหม่ามประจำมัสยิดบ้านกอตอ หมู่.5 ต.รือเสาะ จ.นราธิวาส และครอบครัว เป็นบทเรียนอีก 1 บท ในหลายๆบท ที่มีการกดขี่ ข่มเหง ประชาชนในสังคมไทย เพื่อที่จะได้ช่วยกันคืนสันติภาพให้กับจังหวัดชายแดนภาคใต้อย่างเร็ววัน
ด้วยจิตสมานฉันท์และสันติภาพ
องค์กรที่ร่วมลงนาม :
สหพันธ์นิสิตนักศึกษาจังหวัดชายแดนภาคใต้(สนน.จชต.) / สหพันธ์นิสิตนักศึกษาแห่งประเทศไทย(สนนท.) / เครือข่ายนักศึกษาเพื่อพิทักษ์ประชาชน(คพช.) / เครือข่ายนิสิตนักศึกษาไทยมุสลิม(คนท.) / ศูนย์ประสานงานนักศึกษาและประชาชนจังหวัดชายแดนภาคใต้(ศนป.จชต.) / สมาพันธ์นิสิตนักศึกษามุสลิมแห่งประเทศไทย(สนมท.) / เครือข่ายสตรีมุสลิมจังหวัดชายแดนภาคใต้เพื่อสันติภาพ(คสม.จชต.พส) / กลุ่มกิจกรรมเพื่อสังคมมหาวิทยาลัยรามคำแหง / เครือข่ายนักศึกษาเพื่อสันติภาพ / องค์การนักศึกษามหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์วิทยาเขตปัตตานี
27/3/51
ข้อมูลจาก : สหพันธ์นิสิตนักศึกษาจังหวัดชายภาคใต้ (สนน.จชต.)
ร่วมบริจาคเงิน สนับสนุน ประชาไท โอนเงิน กรุงไทย 091-0-10432-8 "มูลนิธิสื่อเพื่อการศึกษาของชุมชน FCEM" หรือ โอนผ่าน PayPal / บัตรเครดิต (รายงานยอดบริจาคสนับสนุน)