ประชาไท---30 ก.ย. 48  3 ปีแม่อาย ชาวบ้านถูก ธกส.ขู่เรียกหนี้ นักกฎหมาย ม.พายัพ วิเคราะห์ ชี้ชาวบ้านไม่ขาดคุณสมบัติลูกค้า จะเรียกเก็บเงินกู้ก่อนกำหนดสัญญาไม่ได้ ชี้ ธกส.เข้าใจผิดโดยสุจริต และต้องชดเชยค่าเสียหายให้ชาวแม่อายด้วย

อาจารย์สิทธิพร ภู่นริศ คณะนิติศาสตร์ มหาวิทยาลัยพายัพ นักวิจัยโครงการเด็กไร้รัฐ มูลนิธิสาธารณสุขแห่งชาติ ได้พิจารณาปัญหากฎหมายกรณีที่ชาวแม่อายถูกธนาคารเพื่อการเกษตรและสหกรณ์ (ธกส.) สาขาแม่อาย เร่งรัดชำระหนี้ก่อนครบกำหนดตามสัญญา ในช่วง 3 ปีที่ชาวบ้านถูกถอนรายชื่อออกจากทะเบียนราษฎร (ทร.14) แม้ขณะนี้จะได้ชื่อกลับคืนตามคำพิพากษาของศาลปกครองสูงสุดเมื่อวันที่ 8 ก.ย. แล้วก็ตาม

โดยขณะนี้มีชาวบ้านที่เผชิญปัญหาเช่นเดียวกันนี้จำนวนทั้งสิ้น 35 ราย โดยส่วนหนึ่งได้ชำระคืนธนาคารไปแล้ว ส่วนที่เหลืออีก 23 คนยังไม่ได้ดำเนินการใดๆ ต้องดิ้นรนไปกู้เงินจากญาติพี่น้อง และแหล่งปล่อยเงินกู้ทั้งหลายทั้งถูกและผิดกฎหมาย ขณะที่ธนาคารยังรับฝากเงินได้ตามปกติ

ทั้งนี้ เนื่องจากคุณสมบัติของเกษตรกรที่จะกู้เงินจาก ธกส. นั้นตามระเบียบระบุว่าจะต้องมีสัญชาติไทยด้วย ส่วนการที่ชาวบ้านแม่อายถูกถอนรายชื่อออกจากทะเบียนราษฎร (ทร.14) นั้น อ.สิทธิพร ระบุว่าไม่ได้ทำให้ชาวบ้านเสียสัญชาติไทยแต่อย่างใด หากธนาคารอ้างเหตุผลว่าชาวบ้านไม่มีสัญชาติไทย เนื่องจากถูกถอนรายชื่อออกจากทะเบียนราษฎร (ทร.14) โดยอ้างว่าขาดคุณสมบัติการเป็นลูกค้าธนาคาร จึงเป็นการกระทำที่ไม่ชอบด้วยกฎหมาย (พ.ร.บ.ธนาคารเพื่อการเกษตรและสหกรณ์ พ.ศ.2509)

ยิ่งไปกว่านั้น การชำระหนี้ถือเป็นนิติกรรมอย่างหนึ่ง อาจารย์สิทธิพร ชี้ว่าการชำระหนี้ต้องทำตามความสมัครใจ การที่ธนาคารมีหนังสือทวงหนี้กับชาวบ้านแม่อายเท่ากับเป็นการบังคับ จึงถือได้ว่าเป็นการเรียกชำระหนี้ที่ไม่มีมูลที่จะอ้างกฎหมายได้ ดังนั้นเท่ากับว่าธนาคารได้รับเงินกู้ทั้งหมดคืนจากชาวบ้านโดยไม่สุจริต

อย่างไรก็ตาม สำหรับ ธกส.สาขาแม่อายนั้น ภายหลังจากที่อำเภอแม่อายถอนรายชื่อชาวบ้านแม่อายออกจากทะเบียนราษฎร (ทร.14) ได้ทำหนังสือขอความเห็นสำหรับชาวบ้านแม่อายกลุ่มดังกล่าวไปยังผู้อำนวยการ ธกส. จังหวัดเชียงใหม่ ซึ่งได้สั่งการให้ ธกส.สาขาแม่อาย ดำเนินการเรียกเงินกู้คืนทั้งหมดจากชาวแม่อายที่ถูกถอนรายชื่อดังกล่าวและไม่ให้เป็นผู้กู้ยืมรายใหม่อีกด้วย เป็นผลให้ ธกส.สาขาแม่อาย ปฏิบัติตามนั้น ในเรื่องนี้ อ.สิทธิพร เห็นว่าการกระทำของ ธกส.สาขาแม่อาย น่าจะเป็นการเข้าใจผิดโดยสุจริต

อาจารย์นิติศาสตร์ ม.พายัพ จึงได้เสนอแนะต่อกรณีดังกล่าวว่า  ธกส.สาขาแม่อายควรจะขอความเห็นด้านกฎหมายต่อสำนักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา ซึ่งน่าจะให้ความเห็นทางด้านกฎหมายที่ถูกต้องและสมบูรณ์กว่า

อย่างไรก็ตาม ธกส.สาขาแม่อาย น่าจะพิจารณาถึงเรื่องการชดใช้ค่าใช้จ่ายในการชำระหนี้ที่เพิ่มขึ้นให้กับชาวบ้านแม่อายที่ถูกถอนชื่อดังกล่าว เพราะการชำระหนี้ที่เพิ่มขึ้นนั้นเกิดจากธนาคาร ส่วนการที่ธนาคารจะรับผิดชอบชดใช้อย่างไรในรายละเอียดนั้น ต้องตกลงพูดคุยกับชาวบ้านที่ได้รับความเสียหายในแต่ละรายเพื่อไม่ให้เกิดข้อพิพาทจนถึงขึ้นดำเนินคดีฟ้องร้องต่อศาล

เอกสารประกอบ