ชาวบ้านตัวแทนชุมชนคลิตี้ล่าง เดินทางมาศาลแถลงยืนยัน 14 ปีผ่านไป แต่ผลกระทบจากการปนเปื้อนสารตะกั่วในลำห้วยคลิตี้ อันเกิดจากการกระทำอันไร้ความรับผิดชอบของผู้ประกอบการยังคงดำรงอยู่ และการล่าช้าในการปฏิบัติหน้าที่ของกรมควบคุมมลพิษ ทำให้วิถีชีวิตของชุมชนต้องอยู่ในสิ่งแวดล้อมที่ไม่ปลอดภัย ก่อให้เกิดความเสียหายต่อสุขภาพและสิ่งแวดล้อม

 

คดีนี้ชาวบ้านคลิตี้ล่างได้มอบให้สภาทนายความและโครงการนิติธรรมสิ่งแวดล้อม (EnLAW) เป็นผู้แทนในการดำเนินคดีต่อศาลปกครอง ยื่นฟ้องคดีเมื่อวันที่ 23 กุมภาพันธ์ 2547 โดยศาลปกครองกลางได้มีคำพิพากษาเมื่อวันที่ 6 พฤษภาคม 2551 ในประเด็นสำคัญว่า

 

-          กรมควบคุมมลพิษล่าช้าเกินสมควรในการปฏิบัติหน้าที่ในการฟื้นฟูหรือระงับการปนเปื้อนของสารตะกั่วในลำห้วยคลิตี้ที่บริษัทเอกชนก่อให้เกิดการปนเปื้อน ซึ่งเป็นอันตรายต่อสุขภาพและอนามัยของประชาชนหรืออาจก่อให้เกิดผลกระทบเสียหายต่อคุณภาพสิ่งแวดล้อม

-          กรมควบคุมมลพิษละเลยต่อหน้าที่ไม่ดำเนินการเรียกค่าเสียหายจากบริษัทผู้ก่อมลพิษและปฏิบัติหน้าที่ในการฟื้นฟูและระงับการปนเปื้อนล่าช้าเกินสมควร จึงเป็นละเมิดและก่อให้เกิดความเสียหายที่ต้องแบกรับค่าใช้จ่ายในการซื้ออาหารทดแทนอาหารที่เคยมีอยู่ในสิ่งแวดล้อมตามธรรมชาติ ให้จ่ายเงินชดใช้เดือนละ 1,050 บาทต่อคน

-          ผู้ฟ้องคดีมีสิทธิที่จะอยู่อาศัยในสิ่งแวดล้อมที่ดี เมื่อคุณภาพสิ่งแวดล้อมถูกคุกคามก็สามารถที่จะบังคับการตามวัตถุแห่งสิทธิได้โดยไม่จำต้องคำนึงว่าได้เกิดความเสียหายขึ้นกับชีวิต สุขภาพอนามัย และสุขภาพของผู้นั้นมากน้อยเพียงใด พิพากษาให้ค่าเสียหายจากการใช้ทรัพยากรธรรมชาติอัตราเดือนละ 1,000 บาท พร้อมดอกเบี้ยจนถึงวันยื่นฟ้อง

 

ชาวบ้านคลิตี้ล่างและกรมควบคุมมลพิษยื่นอุทธรณ์คำพิพากษาดังกล่าวต่อศาลปกครองสูงสุด

 

ปัจจุบันศาลปกครองสูงสุดได้นัดนั่งพิจารณาคดีครั้งแรก ในวันที่ 26 มิถุนายน 2555 เวลา 9.30 น. โดยตัวแทนชาวบ้านคลิตี้ล่างจะแถลงด้วยวาจาต่อศาลปกครองสูงสุดถึงผลกระทบจากการปนเปื้อนสารตะกั่วในลำห้วยคลิตี้ที่ยังคงอยู่ เพื่อให้ศาลได้พิจารณาคดีวางบรรทัดฐานให้หน่วยงานรัฐต้องรีบปฏิบัติหน้าที่ในการฟื้นฟูลำห้วยคลิตี้โดยรวดเร็วและเป็นธรรม และตุลาการผู้แถลงคดีจะได้มีการชี้แจงความเห็นของตนในการวินิจฉัยคดีด้วยวาจาต่อตุลาการองค์คณะพิจารณาพิพากษา

 

กรณีชุมชนคลิตี้ล่างฟ้องกรมควบคุมมลพิษให้ปฏิบัติหน้าที่ในการฟื้นฟูคุณภาพสิ่งแวดล้อมลำห้วยคลิตี้จากการปนเปื้อนสารตะกั่ว และเรียกค่าเสียหายต่อการละเมิดสิทธิในการใช้ประโยชน์จากทรัพยากรธรรมชาติและความหลากหลายทางชีวภาพจากลำห้วยและสิทธิที่จะดำรงชีพได้อย่างปกติต่อเนื่องในสิ่งแวดล้อมที่ดี ตามรัฐธรรมนูญ ถือเป็นคดีบรรทัดฐานคดีแรกที่ฟ้องให้หน่วยงานรัฐกำหนดมาตรการฟื้นฟูเยียวยาสิ่งแวดล้อมให้รวดเร็วและเป็นธรรม ในพื้นที่ที่มีการปนเปื้อนมลพิษซึ่งส่งผลกระทบในวงกว้าง อันเป็นผลกระทบต่อชุมชนซึ่งกำลังเป็นปัญหาใหญ่ในสังคมไทยที่ไร้ความรับผิดชอบจากหน่วยงานรัฐ เช่น กรณีการปนเปื้อนสารแคดเมียมในลำห้วยแม่ตาว  กรณีการปนเปื้อนโลหะหนักในน้ำและในเลือดของชาวบ้านอำเภอวังสะพุง จังหวัดเลย 

 

9.30น. เป็นต้นไป

- ตัวแทนชาวบ้านคลิตี้ล่าง (ผู้ฟ้องีคดี) และกรมควบคุมมลพิษ (ผู้ถูกฟ้องคดี)

                               แถลงการณ์ด้วยวาจา

- ตุลาการณ์ผู้แถลงคดีแถลงการณ์ด้วยวาจาประกอบคำแถลงการณ์เป็นหนังสือ

 

(มีการถ่ายทอดโทรทัศน์วงจรปิดให้สื่อมวลชนรับฟังตลอดการพิจารณา)

 

หลังการพิจารณาคดีเสร็จ ตัวแทนชาวบ้านคลิตี้ล่างแถลงความคิดเห็นต่อความเห็นของตุลาการณ์ผู้แถลงคดี และความคาดหวังต่อคำพิพากษาของศาลปกครองสูงสุด ซี่งคาดว่าจะพิพากษาในปีนี้ ต่อสื่อมวลชน