ทางการฟิลิปปินส์กำลังมองหาช่องทางใหม่ในการกู้ยืมทุนมาสร้างทางรถไฟ 3 โครงการ หลังจากที่การเจรจาขอทุนจากจีนไม่คืบหน้า มีการตั้งข้อสงสัยว่าข้อพิพาททะเลจีนใต้อาจจะมีส่วนเกี่ยวข้อง แต่หน่วยงานด้านขนส่งมวลชนฟิลิปปินส์ก็บอกปฏิเสธในเรื่องนี้

ที่มาภาพประกอบ: qq469717806/Pixabay

ฟิลิปปินส์เลิกหารือกับจีนในเรื่องการขอทุนโครงการสร้างรางรถไฟโครงการใหญ่ 3 โครงการหลังจากที่การเจรจาต่อรองเรื่องเงินกู้ยืมในเรื่องนี้ไม่คืบหน้า

เลขาธิการกรมการขนส่งของฟิลิปปินส์ เจมี เบาติสตา ยืนยันว่ารัฐบาลกำลังแสวงหาแหล่งทุนอื่นเพื่อที่จะใช้กับโครงการทางรถไฟ เซาธ์ลองฮัล, ซูบิก-คลาก และ มินดาเนา โดยที่โครงการทั้งหมดนี้ในเบื้องต้นเคยมีการวางแผนพัฒนาและมีแผนกู้ยืมทุนจากรัฐบาลจีน

เบาติสตากล่าวให้สัมภาษณ์ต่อสื่อเมื่อวันที่ 26 ต.ค. ที่ผ่านมาว่า "พวกเรามีโครงการ 3 โครงการที่จะไม่ใช้เงินทุนจากรัฐบาลจีนอีกต่อไป พวกเราไม่สามารถรอไปเรื่อยๆ ได้ แล้วมันก็ดูเหมือนว่าจีนไม่ได้สนใจเรื่องนี้แล้ว ดังนั้นแล้วรัฐบาลของเราก็กำลังจะหาแหล่งทุนอื่นๆ"

โครงการทางรถไฟสามสายนี้เคยได้รับการรับรองจากสำนักงานเศรษฐกิจและการพัฒนาแห่งชาติฟิลิปปินส์ (NEDA) ในฐานะหนึ่งในโครงการด้านโครงสร้างพื้นฐานที่สำคัญ 197 โครงการ เบาติสตากล่าวว่า ศึกษาด้านความเป็นไปได้และด้านวิศวกรรมศาสตร์ของโครงการเหล่านี้เสร็จสิ้นแล้ว เหลือแค่ขั้นตอนหางบประมาณและลงมือทำ

แต่การก่อสร้างจริงก็ยังไม่เริ่มต้นขึ้นเพราะทางการจีนยังคงรีรอที่จะอนุมัติข้อตกลงเงินกู้ยืมกับรัฐบาลฟิลิปปินส์ ซีซาร์ ชาเวซ ปลัดการทางรถไฟของกรมการขนส่งฟิลิปปินส์กล่าวว่าในความเป็นจริงแล้วจีนไม่ได้ทำตามคำขอร้องของฟิลิปปินส์เรื่อง 'ความช่วยเหลือเพื่อการพัฒนาอย่างเป็นทางการ' (ODA) สำหรับโครงการเหล่านี้มาตั้งแต่เดือน ก.ค. 2565 แล้ว

การรถไฟฟิลิปปินส์ (PNR) ยังยืนยันเมื่อไม่นานมานี้ว่า พวกเขากำลังพยายามแสวงหาแหล่งเงินทุนสำหรับโครงการเซาธ์ลองฮัล ซึ่งไม่มีความคืบหน้าใดๆ หลังจากที่การเจรจาเรื่องเงินกู้ยืมกับจีนหยุดชะงักไป

เรื่องนี้เกี่ยวข้องกับความตึงเครียดข้อพิพาทน่านน้ำหรือไม่

การที่ฟิลิปปินส์ถอนตัวออกจากการหารือเรื่องเงินทุนกับจีนเกิดขึ้นในช่วงเดียวกับที่สองประเทศนี้มีความตึงเครียดต่อกันมากขึ้น ประธานาธิบดี เฟอร์ดินานด์ มาร์กอส จูเนียร์ ได้สั่งให้มีการสืบสวนเรื่องที่ "กองเรือของยามชายฝั่งจีนมีการเดินเรืออย่างอันตราย, ผิดกฎหมาย และไม่ระมัดระวัง" จนทำให้เรือของจีนชนกับเรือของฟิลิปปินส์

เมื่อมีผู้ถามว่า การเมืองระหว่างประเทศในภูมิภาคนี้ อย่างเช่นเรื่องข้อพิพาทระหว่างจีนและฟิลิปปินส์ในทะเลฟิลิปปินส์ตะวันตก ได้ส่งผลต่อการเจรจาขอทุนสร้างรางรถไฟจากจีนหรือไม่ เบาติสตาตอบว่า "ในความคิดเห็นของผมแล้ว มันไม่น่าจะเป็นเช่นนั้น เนื่องจากการหารือกันระหว่างกระทรวงการคลังและรัฐบาลจีนดำเนินมาเป็นระยะเวลานานแล้วก่อนที่จะเกิดปัญหานี้ด้วยซ้ำ"

เจเรมี เรจิโน ผู้จัดการทั่วไปของการรถไฟฟิลิปปินส์ก็กล่าวในทำนองว่าความตึงเครียดด้านความมั่นคงไม่ใช่สาเหตุที่ทำให้การหารือเรื่องเงินทุนกู้ยืมหยุดชะงัก

เรจิโนกล่าวว่า "การเจรจายังคงดำเนินอยู่ ผมไม่คิดว่า(เรื่องข้อพิพาททะเลฟิลิปปินส์ตะวันตก)จะเป็นปัจจัยในเรื่องนี้ มันเกี่ยวกับว่ารัฐบาลจีนมีความสนใจในโครงการนี้มากน้อยแค่ไหน"

ถ้าไม่ใช้เงินกู้จีนแล้ว จะหาจากที่ไหน?

แผนการสำหรับทางรถไฟเหล่านี้ และโครงการโครงสร้างพื้นฐานอื่นๆ ที่มีความทะเยอทะยานนั้น คิดกันไว้ว่าจะทำมาตั้งแต่สมัยรัฐบาลก่อนหน้านี้ คือรัฐบาล รอดริโก ดูเตอร์เต แล้ว ซึ่งในยุคนั้นรัฐบาลฟิลิปปินส์มีท่าทีเป็นมิตรกับจีน อย่างไรก็ตามหลายปีต่อมาโครงการจำนวนมากก็ชะงักหรือไม่ก็ไม่ได้ทำจริงเป็นรูปเป็นร่าง

เช่น การสร้างโครงการทางรถไฟมินดาเนาเฟส 1 คือการเชื่อมต่อระหว่างเมืองตากุมกับดิโกส ผ่านทางเมืองดาเวา ควรจะมีการเริ่มสร้างตั้งแต่ไตรมาสสองของปี 2565 แล้ว ทางรถไฟสายซูบิก-คลาร์ก ก็ควรจะแล้วเสร็จเปิดให้ใช้ได้ตั้งแต่ปี 2565 แล้ว ในขณะที่เซาธ์ลองฮัล มีการตั้งเป้าหมายให้แล้วเสร็จภายในปี 2570

อย่างไรก็ตามฟิลิปปินส์ก็ยังไม่ได้ทิ้งโครงการทางรถไฟทั้ง 3 สายนี้ไปโดยสิ้นเชิง เบาติสตากล่าวว่ารัฐบาลเคยพิจารณาหางบให้โครงการเหล่านี้ผ่านทาง ODA ของประเทศอื่นๆ ควบคู่ไปกับการใช้งบประมาณแผ่นดิน หรือไม่ก็ผ่านทางการทำข้อตกลงกับภาคส่วนเอกชน

เบาติสตาบอกว่าเขาเพิ่งจะพูดคุยกับมาร์กอสถึงความเป็นไปได้ที่จะมีประเทศอื่นเป็นผู้ให้ทุนกู้ยืมโครงการทางรถไฟ หลังจากที่พวกเขาได้การหารือกับ "ทูตเอเชีย" แล้วก็ดูจะมีความเป็นไปได้ แต่เบาติสตาก็ไม่ได้ให้ข้อมูลรายละเอียดมากกว่านี้

อย่างไรก็ตาม การพยายามหาหุ้นส่วนเพิ่มเติมในการพัฒนาทางรถไฟก็อาจจะทำให้ค่าใช้จ่ายโครงการเหล่านี้เพิ่มสูงขึ้นอีกได้ เช่นสมมติว่ามีการหาทุนจากประเทศเอเชียประเทศอื่นอย่างญี่ปุ่น แล้วญี่ปุ่นก็อาจจะไม่สนใจงานวิจัยที่จีนเคยทำไว้ก่อนหน้านี้แล้วหันมาทำการวิจัยเพื่อวางแผนปฏิบัติงานในแบบของตัวเอง ก็จะทำให้มีค่าใช้จ่ายเรื่องค่าศึกษาค้นคว้าเพิ่มขึ้นอีก

เรียบเรียงจาก
Philippines turns its back on Chinese loans for 3 railway projects, The Rappler, 26-10-2023