พ่อหลวงจอนิ จอนิ โอ่โดเชา ประธานกรรมการจัดงานฯ ได้เป็นตัวแทนพี่น้องชนเผ่า
อ่านคำประกาศเจตนารมณ์เครือข่ายชนเผ่าพื้นเมืองแห่งประเทศไทย

11 ก.ย. 50 วันสุดท้ายของงานมหกรรมชนเผ่าพื้นเมืองแห่งประเทศไทย มีการสรุปยุทธศาสตร์และข้อเสนอของขบวนชนเผ่าพื้นเมืองในประเทศไทย เพื่อเป็นแนวทางในการขับเคลื่อนขบวนของภาคประชาชนที่เกี่ยวข้องกับสิทธิของกลุ่มชนเผ่า

นายกิตติศักดิ์ รัตนกระจ่างศรี ภาคีสากลชนเผ่าพื้นเมืองในป่าเขตร้อน เสนอว่า น่าจะมีเวทีพูดคุยในระดับนานาชาติ โดยควรมีการหาข้อมูล ติดตาม และให้ความสำคัญมากขึ้น ซึ่งในเวทีระดับโลก สหประชาชาติก็มีเวทีถาวรชนเผ่าพื้นเมือง ที่จัดตั้งในปี 2543 อันเป็นกลไกที่ชนเผ่าทั่วโลกสามารถเข้าไปเสนอประเด็นปัญหาและเรียนรู้กับพี่น้องชนเผ่าทั่วโลก แต่บางครั้ง ปัญหาบางอย่างไม่สามารถถูกแก้ได้ในระดับพื้นที่ นายกิตติศักดิ์จึงเสนอว่า จะต้องหาพันธมิตรในระดับนานาชาติด้วย

ดร.ประสิทธิ์ ลีปรีชา กลุ่มศึกษาชาติพันธุ์และการพัฒนา เสนอว่า ที่หลายคนสะท้อนว่าภาครัฐไม่สนใจหรือไม่ใส่ใจนั้น คิดว่าไม่ใช่ เพราะรัฐมีหลายหน่วยงาน และหลายหน่วยงานก็ให้การสนับสนุน เช่นงานมหกรรมชนเผ่าพื้นเมืองในครั้งนี้

ในประเด็นปัญหาชนเผ่านั้น มีปัญหาอะไรบ้าง เช่น วัฒนธรรม วิถีชีวิต องค์ความรู้ต่างๆ ของชนเผ่าเพื่อนำเข้าระบบการศึกษา เรื่องสิทธิ เรื่องการเข้าถึงสื่อ การเชื่อมกับเวทีสากล และสิทธิเด็กและสตรี เวทีระดับชุมชน ระดับชาติ และระดับนานาชาติ เราจะเชื่อมกับหน่วยงานที่เกี่ยวข้องกับเราได้อย่างไร และการรวมการจัดตั้งกลุ่มที่มีความเกี่ยวข้องกับหน่วยงานต่างๆ ซึ่งหน่วยงานเหล่านี้พร้อมที่จะให้ความช่วยเหลือเรา และเราเชื่อมกับหน่วยงานเหล่านี้ได้มากน้อย ขนาดไหน

นายประเสริฐ ตระการศุภกร เครือข่ายภูมิปัญญาพื้นบ้านและกลุ่ม ชาติพันธุ์ในภูมิภาคเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ กล่าวว่า ปัญหาของทุกกลุ่มคือ ชาวไทยภูเขาเป็นเหยื่อของมายาคติ ดังนั้นจะทำอย่างไรให้เกิดความร่วมมือกันทั้งสองฝ่าย ทั้งภาครัฐและภาคเอกชน ประเด็นเหล่านี้ คิดว่าทางรัฐเป็นผู้เริ่มต้น หรือเป็นผู้มัดปม ดังนั้นทางรัฐจะต้องเป็นผู้เริ่มแก้ปมเอง และสร้างกระบวนการในทัศนคติที่เป็นด้านบวกให้กับสาธารณชน ดังนั้นเราจะทำอย่างไรให้เป็นวาระแห่งชาติกับคำนิยามใหม่ และทำอย่างไรให้เครือข่ายมีความเป็นหนึ่งเดียว โดยเฉพาะการผลักดันในแต่ละประเด็น สิ่งแรกนั้น คือการสร้างภาพทัศนคติที่ดีต่อชาวเขาให้กับสาธารณชน

อ.ชูพินิจ เกษมณี สมาคมศูนย์รวมการศึกษาและวัฒนธรรมของชาวไทยภูเขาในประเทศไทย(ศวท.) เสนอว่า ในการพูดถึงระดับนานาชาตินั้น คิดว่ามีเอกสารมากมายที่เอื้อประโยชน์แก่ชนเผ่าพื้นเมือง แต่ปัญหาคือเป็นภาษาต่างประเทศ ดังนั้นหน่วยงานต่างๆ ไม่ว่ารัฐหรือเอกชนที่ทำงานกับชนเผ่าต้องมีหน้าที่ในการจัดแปลเอกสารและเอื้อกระบวนการเข้าถึงข้อมูลแก่ชนเผ่าพื้นเมืองอย่างแท้จริง ซึ่งโดยหลักการแล้วเป็นหน้าที่ของรัฐที่ลงภาคีต่อสหประชาชาติ แต่ยังไม่มีการดำเนินการ

รัฐต้องพัฒนากรอบนโยบายที่เกี่ยวข้องกับชนเผ่าพื้นเมืองในประเทศไทยอย่างแท้จริงและมีกระบวนการขานรับ รวมถึงมีกระบวนการมีส่วนร่วมทุกภาคส่วน เนื่องจากการประกาศปีทศวรรษสากลระยะที่ 2 เป็นการประกาศโดยภาคีใหญ่ ซึ่งประเทศไทยก็ลงมติด้วย ดังนั้นประเทศไทยเองก็ต้องทำตาม

การระดมทุน ต้องเรียกร้องให้รัฐและองค์กรระหว่างประเทศให้การสนับสนุนให้พี่น้องชนเผ่าพื้นเมืองในการทำกิจกรรม เช่น ประเทศไทยมีรายได้มหาศาลจากการท่องเที่ยว และส่วนใหญ่เกิดการวัฒนธรรมชนเผ่าพื้นเมือง ดังนั้น รัฐควรจัดสรรอย่างน้อย 5% ของรายได้เป็นกองทุนให้แก่ชนเผ่าพื้นเมือง เป็นต้น

จากนั้นก่อนปิดงานพ่อหลวงจอนิ โอ่โดเชา ประธานกรรมการจัดงานฯ ได้เป็นตัวแทนพี่น้องชนเผ่า อ่านคำประกาศเจตนารมณ์เครือข่ายชนเผ่าพื้นเมืองแห่งประเทศไทย เนื่องในปีทศวรรษสากลของชนเผ่าพื้นเมืองโลก ระยะที่ 2 อันเป็นการประกาศจัดตั้ง "เครือข่ายชนเผ่าพื้นเมืองแห่งประเทศไทย" เพื่อขับเคลื่อนประเด็นสิทธิชนเผ่าจากนี้ต่อไป ..