Skip to main content
sharethis

ดูสถิติความพยายามทำรัฐประหารทั่วโลกย้อนหลัง 11 ปี พบมีรัฐประหารทั้งหมด 10 ครั้ง ไทยควบสอง ขณะที่ส่วนใหญ่เกิดขึ้นในประเทศทวีปแอฟริกา มีความพยามทำรัฐประหารแต่ไม่สำเร็จ 30 ครั้ง และมีการวางแผนเตรียมการ 29 ครั้ง ภาพรวมหลังสงครามเย็นการรัฐประหารประสบผลสำเร็จน้อยลงเรื่อยๆ

19 กันยายน 2549 คือวันที่คณะปฏิรูปการปกครองในระบอบประชาธิปไตยอันมีพระมหากษัตริย์ทรงเป็นประมุข (คปค.)  เข้ายึดอำนาจการปกครองจากรัฐบาลทักษิณ ซินวัตร หลังจากที่มีการชุมนุมขับไล่รัฐบาลโดยพันธมิตรประชาชนเพื่อประชาธิปไตยซึ่งมีแกนนำคนสำคัญอย่าง สนธิ ลิ้มทองกุล, จำลอง ศรีเมือง, สมศักดิ์ โกศัยสุข, พิภพ ธงไชย, สมเกีรยติ พงษ์ไพบูลย์ และสุริยะ กตะศิลา

แม้สถานการณ์ทางการเมืองหลังเหตุการณ์พฤษภาทมิฬ ปี 2535 ผนวกกับการปฏิรูปสถาบันทางการเมืองผ่านรัฐธรรมนูญฉบับ 2540 จะทำให้เชื่อว่าทหารได้กลับเข้ากรมกอง และคงไม่มีผู้นำเหล่าทัพใครใดกล้านำรถถัง และกำลังพลออกมารัฐประหารอีก แต่ความเชื่อดังกล่าวก็ถูกลบล้างไปในปี 2549 และตอกย้ำอีกครั้งว่า รัฐประหาร ยังวนเวียนอยู่ในการเมืองไทยในปี 2557 โดยคณะรักษาความสงบแห่งชาติ (คสช.)

หากดูจากทั่วโลก Adam Taylor ได้เขียนงานที่ชื่อว่า Map: The world of coups since 1950 ตีพิมพ์ลงใน The Washington Post เมื่อวันที่ 22 กรกฎาคม 2559 เป็นการสำรวจความพยายามในการทำรัฐประหาร และการทำรัฐประหารที่ประสบผลสำเร็จ เขาพบว่าหากนับตั้งแต่ปี 2493 (ค.ศ.1950) – 2559 (ค.ศ.2016) มีความพยายามทำรัฐประหารในประเทศต่างๆ ทั่วโลกทั้งหมด 475 ครั้ง และมีการรัฐประหารที่ประผลสำเร็จ 236 ครั้ง และหากนับเฉพาะช่วงหลังการสิ้นสุดของสงครามเย็นในปี 2537 (ค.ศ.1994) ถึงปี 2559 (ค.ศ.2016) พบว่าการความพยายามในการทำรัฐประหารลดลงเหลือเพียง 91 ครั้ง โดยมีเพียง 39 ครั้งเท่านั้นที่ประสบผลสำเร็จ

แน่นอนว่าการทำรัฐประหารไม่ได้มีเกิดขึ้นเพียงในประเทศไทย แต่ว่ามีความพยายามทำรัฐประหาร และมีการทำรัฐประหารสำเร็จเกิดขึ้นอยู่ในทุกปี ทว่าสัดส่วนความสำเร็จในการทำรัฐประหารสำเร็จนั้นน้อยลงเรื่อยๆ

The Center for Systemic Peace  (SCP) ได้รวบรวมข้อมูลการทำรัฐประหารทั่วทั้งโลกไว้ตั้งแต่ปี 2489 (ค.ศ.1946) จนถึงปี 2559 (ค.ศ.2016) โดยได้แบ่งประเภทออกเป็นทั้งหมด 4 ประเภทด้วยกันคือ การรัฐประหารที่ประสบผลสำเร็จ , มีความพยายามก่อการรัฐบประหารแต่ไม่ประสบผลสำเร็จ , มีการวางแผนเตรียมก่อการรัฐประหาร และประเภทสุดท้ายคือ มีการถูกกล่าวหาว่าวางแผนก่อการรัฐประหาร โดย SCP ให้ความหมายของการรัฐประหารว่า เป็นการยึดอำนาจการบริหารประเทศ จากผู้ที่ไม่เห็นด้วยกับรัฐบาล หรือฝ่ายตรงข้ามในทางการเมือง โดยการทำรัฐประหารไม่จำเป็นที่จะต้องเปลี่ยนแปลงระบอบการปกครองทุกครั้งไป ส่วนการปฏิวัติทางสังคม ชัยชนะทางการเมืองในระหว่างช่วงสงครามกลางเมือง การลุกฮือของฝ่ายประชาชนที่นำไปสู่การเปลี่ยนแปลงโครงสร้างทางการเมือง ไม่ถือเป็นการรัฐประหาร รวมทั้งการถ่ายโอนอำนาจโดยความสมัครใจ หรือการเปลี่ยนแปลงผู้ทรงอำนาจหลังความตายของผู้นำในบางประเทศ

คลิกเพื่อดูภาพขนาดใหญ่

ประชาไท รวบรวมข้อมูลการรัฐประหาร ความพยายามก่อการรัฐประหารแต่ไม่ประสบผลสำเร็จ และข้อมูลการวางแผนเพื่อการรัฐประหาร นับตั้งแต่ปี 2549 (ค.ศ.2006) จนถึงปี 2559 (ค.ศ.2016) พบว่าทั่วทั้งโลกมีเรื่องราวที่เกี่ยวข้องกับการรัฐประหารทั้งหมด 69 ครั้ง แบ่งเป็นการรัฐประหารที่ประสบผลสำเร็จ 10 ครั้ง(ประเทศไทย สองครั้งในปี 2549 และปี 2557) , มีความพยายามก่อการรัฐประหารแต่ไม่สำเร็จ 30 ครั้ง และมีการวางเพื่อก่อการรัฐประหาร 29 ครั้ง (อ่านข้อมูลจาก SCP โดยละเอียดในตารางด้านล่าง)

สำหรับประเทศที่มีการรัฐประหารประสบผลสำเร็จในช่วงปี 2549 – 2559 ได้แก่ ไทย(2549) , ฟีจี(2549), บังคลาเทศ(2550),  มอริเตเนีย(2551), กินี(2551), ไนเจอร์(2553), มาลี(2555), กินี-บิสเซา(2555), อียิปต์(2556) และ ไทย(2557)

สำหรับประเทศไทยมีรัฐประหารทั้งหมด 18 ครั้ง ถือว่าจัดอยู่ในอันดับที่ 4 ของโลกเท่ากับ กีนี-บิสเซา รองจาก อันดับ1 ซูดาน 31 ครั้ง อันดับ 2 อิรัก 24 ครั้ง อันดับ 3 โบลิเวีย 19 ครั้ง และในคิดในระดับภูมิภาคเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ไทยมีการรัฐประหารมากที่สุดเป็นอันดับที่ 1

ข้อมูลการรัฐประหาร(1) ความพยายามรัฐประแต่ไม่สำเร็จ(2) และการวางแผนเตรียมรัฐประหาร(3) ทั่วโลกในรอบ 11 ปี

ประเทศ

เดือน

วัน

ปี

ประเภท

ผู้ก่อการ

Philippines

2

24

2006

3

Gregorio Honasan

Burundi

3

6

2006

3

unspecified

Chad

3

15

2006

3

unspecified

Gambia

3

21

2006

3

Col. Ndure Cham, Abdulaye Kujaby, Tamsir Jassy, Alieu Jobe

Guinea

4

4

2006

2

Prime Minister Cellon Dalein Diallo

Chad

4

13

2006

2

rebel forces

Mauritania

6

9

2006

3

Col. Abderramane Ould Lekour, Sid Mohammed Ould Faida, Mohammed Ould Aly

Thailand

9

19

2006

1

Gen. Sonthi Boonyaratglin

Fiji

12

5

2006

1

Commodore Frank Bainimarama

Bangladesh

1

11

2007

1

Chief of Army Staff Lt-Gen. Moeen U. Ahmed; Chief Adviser Fakhruddin Ahmed; Maj-Gen. M.A. Matin

Laos

6

4

2007

3

Gen. Vang Pao (arrested in USA)

Sudan

7

14

2007

3

Mubarak al-Fadhil al-Mahdi; Maj-Gen (retd) Ma'sh Muhammed Ali Hamid; Abd-al-Jalil al-Basha

Fiji

11

3

2007

3

Ratu Inoke Takiveikata; Col. Metuisela Mua; Barbadoes Mills

Philippines

11

29

2007

2

Antonio Trillanes; Brig-Gen. Danilo Lim

Chad

2

2

2008

2

Mahamat Nouri (UFDD); Timane Erdini (RFC); Abdelwahid Aboud Mackaye

East Timor

2

11

2008

2

Maj. Alfredo Reinado; Gastao Salsinha

Sudan

5

10

2008

2

Justice and Equality Movement (JEM)

Malawi

5

13

2008

3

Gen. Joseph Chimbayo; Joseph Aironi; John Chikakwiya; Kennedy Makwangwala

Mauritania

8

6

2008

1

Gen. Mohamed Ould Abdel Aziz

Guinea-Bissau

8

8

2008

2

Rear Adm. Jose Americo Bubo Na Tchute

Guinea-Bissau

11

23

2008

2

Alexandre Tchama Yala

Guinea

12

23

2008

1

Capt. Moussa Dadis Camara

Equatorial Guinea

2

11

2009

2

Jose Abeso Nsue; Manuel Ndong Anseme; Alipio Ndong Asumu; Jacinto Micha Obiang

Togo

4

12

2009

3

Kpatche Gnassingbe

Bolivia

4

16

2009

3

Sanchez de Lozada, Carlos Sanchez Barzain, Jorge Berindoague Alcocer

Lesotho

4

23

2009

2

unspecified; South African and Mozambiquan mercenaries

Guinea

4

24

2009

3

Lt-Col. Aboubacar Sidiki Camara; Adml. Aly Daffe; Capt. Saa Alphonse Toure; Capt. Abdoulaye Keita

Ethiopia

4

25

2009

3

Brig-Gen. Asamnew Tsige; Berhanu Nega, Ginbot 7 Movement

Georgia

5

5

2009

2

Maj. Ghvaladze; Mukhrovani Tank Battalion

Guinea-Bissau

6

4

2009

2

Helder Proenca, Baciro Dabo

Gambia

11

21

2009

3

ex-army chief Lang Tombong Tamba and seven others

Burundi

1

29

2010

3

unspecified (13 soldiers arrested)

Niger

2

18

2010

1

Supreme Council for the Restoration of Democracy (CSRD); Maj. Salou Djibo

Gambia

3

18

2010

3

Gen. Yankuba Drammeh; Rear Adm. Sarjo Fofona; Ensa Badjie

Guinea-Bissau

4

1

2010

2

Gen.Antonio Indjai

Cameroon

7

17

2010

3

unspecified

Ecuador

9

30

2010

2

Disgruntled police officers

Niger

10

14

2010

3

Col. Abdoulaye Badie; Col. Abdou Sidikou; 2 others

Madagascar

11

17

2010

2

Gen. Noel Rakotonandrasana; Col. Charles Andrianasoavavna; Raymond Ranjeva

D. R. Congo (Zaire)

2

27

2011

2

unspecified

Niger

7

12

2011

3

unspecified

Guinea

7

19

2011

2

Former senior army officers

Guinea-Bissau

12

26

2011

2

Rear Adm. Jose Americo Bubo Na Tchute

Bangladesh

1

19

2012

3

Maj. Ziaul Haq; Lt.Col. Ehsan Yusuf; Maj. Rakir; Hizbut-Tahrir

Papua New Guinea

1

26

2012

2

Michael Somare

Mali

3

21

2012

1

Capt. Amadou Haya Sanogo

Malawi

4

5

2012

3

Peter Mutharika; Bright Msaka; Goodall Gondwe; and other government officials

Guinea-Bissau

4

12

2012

1

Gen. Antonio Indjai

Mali

4

30

2012

2

"Red Beret" presidential guard troops

Cote d'Ivoire

6

8

2012

3

exiled military

Guinea-Bissau

10

21

2012

2

Capt. Pansau N'Tchama

Sudan-North

11

22

2012

3

Lt.Gen. Salah Abdallah Gosh

South Africa

12

18

2012

3

four white supremacists

Eritrea

1

21

2013

2

c200 mutinous soldiers

Benin

2

22

2013

3

Col. Pamphile Zamahoun; Johannes Dagnon

Comoros

4

22

2013

3

Mahmoud Ahmed Abdallah, Patrick Klein

Chad

5

1

2013

3

Gen. Weiddig Assi Assoue; Gen. Ngomine Beadmadji David; Mahamat Malloum; Saleh Makki

Egypt

7

3

2013

1

Gen. Abdul-Fattah el-Sisi

South Sudan

12

15

2013

2

Riek Machar

Central African Rep.

12

26

2013

2

Christian "anti-Balaka" militias

D. R. Congo (Zaire)

12

30

2013

2

Pastor Joseph Mukungubila Mutombo

Thailand

5

22

2014

1

General Prayuth Chan-ocha

Lesotho

8

30

2014

2

Lt. Gen. Tlali Kamoli

Gambia

12

30

2014

2

Lamin Sanneh; Cherno Njie

Burundi

5

13

2015

2

Maj. Gen. Godefroid Niyombare

Burkina Faso

9

16

2015

2

Gen. Gilbert Diendéré;Presidential Security Regiment

Niger

12

18

2015

3

senior military officers

Turkey

7

15

2016

2

Gulenists

Montenegro

10

16

2016

3

twenty ethnic-Serbs

 

ร่วมบริจาคเงิน สนับสนุน ประชาไท โอนเงิน กรุงไทย 091-0-10432-8 "มูลนิธิสื่อเพื่อการศึกษาของชุมชน FCEM" หรือ โอนผ่าน PayPal / บัตรเครดิต (รายงานยอดบริจาคสนับสนุน)

ติดตามประชาไท ได้ทุกช่องทาง Facebook, X/Twitter, Instagram, YouTube, TikTok หรือสั่งซื้อสินค้าประชาไท ได้ที่ https://shop.prachataistore.net