กองทัพปลดปล่อยแห่งชาติมอญ ร่วมสวนสนามในงานวันชาติมอญปีที่ 70 ซึ่งจัดขึ้นใกล้ด่านเจดีย์สามองค์ ชายแดนไทย-พม่า โดยไม่สนใจข้อห้ามของ พ.อ.วินหน่ายอู รัฐมนตรีกิจการชายแดนรัฐมอญ ของรัฐบาลพม่า ขณะที่ผู้นำชาวมอญเรียกร้องความสามัคคี และยืนยันว่าทหารมอญจะไม่ยอมวางอาวุธ

คลิปงานฉลองวันชาติมอญปีที่ 70 ที่บ้านบ่อญี่ปุ่น รัฐมอญ ใกล้ด่านเจดีย์สามองค์ ชายแดนไทย-พม่า เมื่อวันที่ 12 กุมภาพันธ์ 2560

การแสดงของนักเรียนชาวมอญ ในคืนก่อนวันชาติมอญปีที่ 70 ที่บ้านบ่อญี่ปุ่น เมื่อคืนวันที่ 11 กุมภาพันธ์ 2560

พรรคมอญใหม่ (NMSP) จัดงานวันชาติมอญปีที่ 70 พร้อมสวนสนามทหารประจำการของกองทัพปลดปล่อยแห่งชาติมอญ (MNLA) ที่บ้านบ่อญี่ปุ่น ด่านเจดีย์สามองค์ ตรงข้าม จ.กาญจนบุรี เมื่อ 12 กุมภาพันธ์ 2560 ที่ผ่านมา โดยไม่ฟังคำสั่งห้ามของ พ.อ.วินหน่ายอู รัฐมนตรีกิจการชายแดนประจำรัฐมอญ ของรัฐบาลพม่า ที่ห้ามทหารกองทัพมอญสวนสนาม

สำหรับงานฉลองวันชาติมอญปีที่ 70 มีชาวมอญทั้งจากฝั่งพม่า และชาวมอญจากฝั่งไทยทั้งชาวไทยเชื้อสายมอญ และชาวมอญที่ไปทำงานในประเทศไทยเข้าร่วม ขณะที่ฝ่ายพรรคมอญใหม่มี พล.อ.โทมน ประธานพรรคมอญใหม่ และ พล.ต.ระยีกาว ผู้บัญชาการทหารกองทัพมอญ เข้าร่วมงาน

ทั้งนี้ พล.อ.โทมน กล่าวในพิธีวันชาติขอให้ประชาชนชาวมอญรักและสามัคคีกันจึงจะสามารถอยู่อย่างมีความสุข เนื่องจากประเทศพม่ามีกลุ่มชาติพันธุ์หลายกลุ่ม แต่ละกลุ่มก็ต้องการปกครองตนเอง โดยชาวมอญก็เช่นกัน ทั้งนี้ผู้นำพรรคมอญใหม่กล่าวถึงการประชุมปางโหลงในศตวรรษที่ 21 ที่จะจัดขึ้นเป็นครั้งที่ 2 ว่า หากการประชุมไม่เป็นผล ทหารมอญก็จะไม่ยอมปลดอาวุธ

ทั้งนี้ในรายงานของสำนักข่าวอิระวดี พ.อ.วินหน่ายอู ส่งจดหมายลงวันที่ 2 ก.พ. มายังพรรคมอญใหม่ แนะนำว่าไม่ควรจัดการสวนสนามทหารมอญในพื้นที่ปกครองของพรรคมอญใหม่ บริเวณใกล้ชายแดนไทย-พม่า "เราทราบว่าท่านจะจัดงานฉลองวันชาติมอญใกล้ด่านเจดีย์สามองค์" "เราขอเตือนไม่ให้จัดสวนสนามทหารมอญในงาน" จดหมายของ พ.อ.วินหน่ายอู ระบุ

"เราจะสวนสนามทหารของเราในงานฉลอง อย่างที่เราเคยจัด เราไม่สนใจคำสั่งนี้" นายวินหล้า โฆษกของพรรคมอญใหม่ และกรรมการกลางบริหารพรรคระบุกับผู้สื่อข่าวอิระวดีเมื่อสัปดาห์ที่ผ่านมา

ทั้งนี้พรรคมอญใหม่จะทำจดหมายตอบรัฐมนตรีกิจการชายแดนประจำรัฐมอญ ของรัฐบาลพม่า และมีรายงานด้วยว่าชาวมอญทั้งในรัฐมอญ ย่างกุ้ง และทั่วโลกต่างจัดฉลองวันชาติมอญในวันที่ 12 กุมภาพันธ์นี้

ทั้งนี้นับเป็นปีแรกที่กองทัพพม่าพยายามห้ามจัดงานวันชาติมอญ นับตั้งแต่พรรคมอญใหม่ลงนามหยุดยิงครั้งที่ 1 ในปี 2538 และลงนามหยุดยิงฉบับใหม่ในปี 2555 อย่างไรก็ตามพรรคมอญใหม่ไม่ได้ลงนามหยุดยิงทั่วประเทศในเดือนตุลาคมปี 2558 สมัยปลายรัฐบาลเต็งเส่ง และในสมัยรัฐบาลพรรคเอ็นแอลดี พรรคมอญใหม่ก็ไม่ได้รับเชิญอย่างเป็นทางการให้เข้าร่วมการประชุมปางโหลงในศตวรรษที่ 21 ที่จะจัดครั้งที่ 2 ในช่วงปลายเดือนกุมภาพันธ์ที่เนปิดอว์

สำหรับวันชาติมอญ จัดขึ้นเพื่อรำลึกถึงการสมโภชกรุงหงสาวดีเป็นเมืองหลวงของชาวมอญเมื่อ พ.ศ. 1116 โดยยึดเอาวันแรม 1 ค่ำเดือน 3 ตามปฏิทินจันทรคติของทุกปีเป็นวันชาติมอญ โดยชาวมอญฟื้นฟูการฉลองวันชาติเป็นครั้งแรกเมื่อ พ.ศ. 2491 โดยวันชาติมอญครั้งแรกจะขึ้นที่เมืองเกาะฮะมาง และจัดต่อเนื่องมาทุกปี ทั้งนี้ประมาณการว่าในพม่า มีกลุ่มชาติพันธุ์มอญราว 2 ล้านคน

สำหรับการฉลองวันชาติมอญ ภายในรัฐมอญจะกระทำอย่างเต็มที่ โดยที่เมืองมะละแหม่ง เมืองสะเทิม ฯลฯ จะมีการร้องเพลงชาติมอญและเชิญธงชาติมอญสู่ยอดเสา ทั้งนี้พม่าเพิ่งจะผ่อนคลายให้จัดงานวันชาติมอญในย่างกุ้งได้ในระยะหลังที่มีการเปิดประเทศ นับตั้งแต่การเลือกตั้งในเดือนพฤศจิกายนปี 2553 เป็นต้นมา