จากกรณีอื้อฉาวเรื่องของ 'เอกสารปานามา' หรือ 'ปานามาเปเปอร์ส' ที่มีการเปิดโปงเรื่องการจัดตั้งบริษัทภายนอกอาณาเขตเพื่อหลบเลี่ยงภาษีและซ่อนเร้นธุรกรรมของเหล่าเศรษฐีและคนดังหลายแห่งทั่วโลก 'ผู้เปิดโปง' ใช้นามแฝงว่าจอห์น โด ให้สัมภาษณ์ต่อสื่อถึงแรงจูงใจที่เขานำเอกสารลับเหล่านี้ออกเผยแพร่สู่สายตาชาวโลก
9 พ.ค. 2559 ผู้เปิดโปงข้อมูลปานามาเปเปอร์สให้สัมภาษณ์ต่อสื่อตั้งแต่เมื่อช่วงปลายสัปดาห์ที่ผ่านมาโดยไม่ประสงค์จะเปิดเผยตัวตนและยืนยันว่าเขาไม่ใช่สายลับที่ไหน แต่สาเหตุที่เปิดโปงเรื่องนี้เพราะต้องการแฉให้เห็นว่า การหลบเลี่ยงภาษีด้วยวิธีการใช้แหล่งปลอดภาษีในต่างประเทศก่อให้เกิดความอยุติธรรมได้อย่างไร
ผู้เปิดโปงข้อมูลปานามาเปเปอร์สกล่าวว่า ตัวเขาไม่ได้ทำงานและไม่เคยทำงานให้กับหน่วยงานข่าวกรองหรือทำงานให้กับรัฐบาลใดๆ โดยที่ความคิดเห็นของเขาในเรื่องนี้เป็นความคิดเห็นส่วนตัวของเขาเองทั้งหมด
สำนักข่าวเดอะ การ์เดียน รายงานว่าการเปิดโปงด้วยการปล่อยเอกสารลับจากบริษัท มอสแซค ฟอนเซกา บริษัทกฎหมายสัญชาติปานามา หรือที่เรียกว่า ‘ปานามาเปเปอร์ส’ ทำให้เกิดการส่งเสริมให้มีการถกเถียงอภิปรายเรื่องนี้กันในระดับโลก รวมถึงมีการเปิดโปงว่าการจัดตั้งบริษัทเปลือกนอก (Shell Company) ซึ่งหมายถึงบริษัทที่ไม่ได้มีการกระทำธุรกรรมอย่างแท้จริง มีส่วนเกี่ยวข้องกับอาชญากรรมการหลบเลี่ยงภาษีด้วย ถึงแม้ว่าการจัดตั้งบริษัทเปลือกนอกจะไม่ได้กระทำผิดกฎหมายโดยตรง
อย่างไรก็ตาม ผู้เปิดโปงก็ยังไม่พอใจในเรื่องที่ว่าการนำเสนอในสื่อส่วนใหญ่เน้นเรื่องความอื้อฉาวและทำให้เกิดการถกเถียงแค่ว่าอะไรถูกกฎหมาย อะไรผิดกฎหมายเท่านั้น แต่ผู้เปิดโปงต้องการให้เกิดการเปลี่ยนแปลงในระดับพื้นฐานสาเหตุที่ทำให้เกิดเรื่องอื้อฉาวเช่นนี้ตั้งแต่แรก
ผู้เปิดโปงที่ใช้นามสมมุติว่า จอห์น โด ชื่อที่ผู้ใช้ภาษาอังกฤษมักนิยมใช้เรียกคนที่ไม่สามารถระบุตัวตนได้ เขาติดต่อกับหนังสือพิมพ์ 'ซุดดอยต์เชอ ไซตุง' ตั้งแต่ปี 2558 เพื่อมอบเอกสารภายในของมอสแซค ฟอนเซกาให้กับสื่อก่อนที่ซุดดอยต์เซอ ไซตุงจะนำเอกสารเหล่านี้ส่งต่อให้กับ 'สมาคมผู้สื่อข่าวสืบสวนสอบสวนนานาชาติ' หรือไอซีไอเจ (The International Consortium of Investigative Journalists: ICIJ) และมีการนำเสนอผ่านสื่ออื่นๆ เอกสารเหล่านี้มีข้อมูลรายละเอียดของผู้ที่ได้รับผลประโยชน์จากการก่อตั้งบริษัทนอกประเทศ
จอห์น โด กล่าวว่า เขาตัดสินใจเปิดโปงเรื่องนี้หลังจากที่เห็นว่ามีความอยุติธรรมเกิดขึ้นขนานใหญ่ ในขณะที่ฝ่ายบริษัท มอสแซค ฟอนเซกา แถลงหลังจากมีการเปิดโปงว่า การกระทำผิดที่เกิดขึ้นเป็นสิ่งที่ "อยู่นอกเหนือขอบเขตที่พวกเขาจะควบคุมได้"
อย่างไรก็ตาม จอห์น โด กล่าวประณามบริษัท มอสแซค ฟอนเซกา ว่า พวกเขาไม่ได้ทำงานในสุญญากาศแต่มีการถูกฟ้องร้องและถูกบันทึกว่าเข้าข่ายละเมิดกฎหมายหลายครั้ง กระนั้นพวกเขาก็มีพันธมิตรและลูกค้าในบริษัทกฎหมายใหญ่ๆ ในหลายแห่งของโลก
ถึงแม้ว่า ICJI จะปฏิเสธไม่ยอมให้รัฐบาลหรือหน่วยงานบังคับกฎหมายเข้าถึงข้อมูลที่รั่วไหลออกมา แต่ผู้เปิดโปงกล่าวว่า ตัวเขาเองอยากร่วมมือกับหน่วยงานบังคับกฎหมายในเรื่องนี้เท่าที่จะทำได้
จอห์น โด กล่าวอีกว่า ก่อนหน้าที่จะมีการมอบให้ซุดดอยต์เชอ ไซตุง เขาเคยนำเอกสารแฉเหล่านี้ให้กับสื่ออื่นๆ แต่สื่อหลายแห่งก็ตัดสินใจไม่เผยแพร่ เขายังเคยพยายามเข้าหาวิกิลีคส์ เว็บไซต์แฉชื่อดังแต่ก็ไม่สำเร็จ
จอห์น โด ยังวิจารณ์รัฐบาลหลายแห่งของโลกที่ปฏิบัติไม่ดีต่อคนที่เปิดโปง ยกตัวอย่างกรณีของเอ็ดเวิร์ด สโนว์เดน ผู้เปิดโปงเรื่องที่รัฐบาลสหรัฐฯ และอังกฤษสอดแนมการสื่อสารของประชาชนประเทศตัวเอง รัฐบาลโอบาม่ากลับตั้งข้อหาสโนว์เดนว่าก่อการจารกรรม จนทำให้สโนว์เดนต้องหลบหนีออกไปนอกประเทศ โดยที่จอห์น โด กล่าวว่า คนอย่างสโนว์เดนสมควรได้รับการต้อนรับอย่างดี ไม่ใช่ถูกขับออกนอกประเทศ ทั้งนี้เขายังยกตัวอย่างกรณีของอังตวน เดลทัวร์ ผู้ถูกลงโทษหลังจากเปิดโปงกรณีที่ลักเซมเบิร์กแอบอนุมัติการหนีภาษีของบรรษัทข้ามชาติหลายแห่ง
ถึงแม้ว่าการเปิดโปงปานามาเปเปอร์สจะส่งผลสะเทือนในระดับนานาชาติบางกรณี แต่จอห์น โดก็ยังไม่ค่อยพอใจปฏิกิริยาจากทางการมากเท่าใด เขาบอกอีกว่าในประเทศอย่างสหรัฐฯ จะไม่สามารถแก้ไขเรื่องการหลบเลี่ยงภาษีได้เลย ถ้าหากนักการเมืองในสหรัฐฯ ยังคงอาศัยกลุ่มคนร่ำรวยมหาศาลในการให้งบประมาณเพื่อหาเสียง แต่ผู้เปิดโปงก็ยังคงมองโลกในแง่ดีว่ายุคสมัยดิจิตอลที่มีการเชื่อมต่อทางอินเทอร์เน็ตเช่นนี้ทำให้เกิดการเชื่อมโยงกันแบบข้ามประเทศ เขาเชื่อว่าการปฏิวัติครั้งถัดไปจะเป็นในรูปแบบของดิจิตอล "หรือบางทีมันอาจจะเกิดขึ้นไปแล้วก็ได้" จอห์น โด กล่าว
เรียบเรียงจาก
Panama Papers source breaks silence over 'scale of injustices', The Guardian, 06-05-2016
Tags : ข่าว, ต่างประเทศ, การเมือง, เศรษฐกิจ, PanamaPaper, การทุจริต, ความโปร่งใส, ปานามา เปเปอร์ส, มอสแซค ฟอนเซกา, เอกสารปานามา, ผู้เปิดโปง, การเปิดโปง