มีการวิจัยโดยนักภาษาศาสตร์ที่นับจำนวนบทพูดของตัวละครชาย-หญิงในการ์ตูนของวอลท์ดิสนีย์เพื่อศึกษาถึงบทบาทต่อผู้ชมที่เป็นเด็กผู้หญิงพบว่าถึงแม้ตัวละครหญิงดิสนีย์ในยุคใหม่จะมีบุคลิกกล้าแแสดงออกมากขึ้นแต่บทพูดกลับน้อยลงกว่าเดิมเมื่อเทียบกับบทของตัวละครชาย

4 ก.พ. 2559 มีการตั้งข้อสังเกตว่าถึงแม้นางเอกในภาพยนตร์การ์ตูนวอลท์ดิสนีย์ยุคหลังๆ จะมีความกล้าแสดงออกมากขึ้นเมื่อเทียบกับนางเอกดิสนีย์ยุคก่อนหน้านี้ที่มีลักษณะอ่อนหวาน สวยแบบบอบบาง และยอมทนกับการถูกกดขี่โดยไม่ปริปากบ่น แต่ก็มีผู้สำรวจวิจัยภาพยนตร์การ์ตูนเหล่านี้พบว่าตัวละครหญิงในภาพยนตร์ดิสนีย์ยุคใหม่มีบทพูดน้อยกว่าในยุคสมัยเมื่อ 60-80 ปีที่แล้ว ในขณะที่บทพูดส่วนใหญ่จะเป็นของตัวละครชายมากกว่า

(ซ้าย) โปสเตอร์การ์ตูนสโนวไวท์ปี 1937 (พ.ศ. 2480) (ที่มา: วิกิพีเดีย) (กลาง) โปสเตอร์การ์ตูนมู่หลานปี 1998 (พ.ศ. 2541) (ที่มา: วิกิพีเดีย) (ซ้าย) โปสเตอร์การ์ตูน Brave ปี 2012 (พ.ศ. 2555) (ที่มา: วิกิพีเดีย)

จากการสำรวจวิเคราะห์ภาพยนตร์การ์ตูนดิสนีย์ตั้งแต่ปี 2480-2556 ของ นักภาษาศาสตร์สองคนคือ คาร์เมน ฟอจท์ และคาเรน ไอเซนเฮาเออร์ พบว่าเจ้าหญิงดิสนีย์ในภาพยนตร์เก่ากว่าอย่าง ซินเดอเรลลา, เจ้าหญิงนิทรา และสโนว์ไวท์กับคนเคราะห์ทั้งเจ็ด มีบทพูดอยู่มากถึงร้อยละ 50-70 ของเรื่องเมื่อเทียบกับตัวละครหญิงในยุคใหม่ๆ ที่มีบทพูดราว 1 ใน 3 ของเรื่องเท่านั้น

ถึงแม้ว่าการวิจัยภาพยนตร์ของทั้งสองคนนี้ยังไม่เป็นที่สิ้นสุดแต่พวกเธอก็เผยแพร่ข้อมูลดังกล่าวนี้ในที่ประชุมนักภาษาศาสตร์ว่าตัวละครหญิงในเรื่องยุคใหม่ๆ ของดิสนีย์มีอยู่น้อยกว่ายุคเก่า เช่นในเรื่อง 'เงือกน้อยผจญภัย' มีบทพูดของตัวละครหญิงอยู่ร้อยละ 32 เรื่อง 'มู่หลาน' ที่เกี่ยวกับวีรสตรีจีนผู้ปลอมตัวเป็นชายออกไปสู้รบก็มีบทพูดเพียงร้อยละ 23 ในเรื่อง 'อะลาดินกับตะเกียงวิเศษ' มีบทพูดของผู้หญิงอยู่เพียงร้อยละ 10 อย่างไรก็ตามนางเอกของเรื่องนี้คือเจ้าหญิงจัสมินก็ดูมีบทบาทเป็นตัวเสริมตั้งแต่แรก ส่วนเรื่องเมื่อไม่นานมานี้อย่างเรื่อง 'ผจญภัยแดนคำสาปราชินีหิมะ' หรือ 'Frozen' ก็มีบทพูดของตัวละครหญิงพี่น้องคือเอลซ่ากับอันนารวมกันเพียงร้อยละ 41

อย่างไรก็ตามมีตัวละคร 2 เรื่องที่แตกต่างจากเจ้าหญิงดิสนีย์สมัยใหม่เรื่องอื่นๆ คือเรื่อง 'ราพันเซล เจ้าหญิงผมยาวกับโจรซ่าจอมแสบ' หรือ 'Tangled' ที่ผู้หญิงมีบทพูดร้อยละ 52 กับ 'นักรบสาวหัวใจมหากาฬ' หรือ 'Brave' ที่มีบทพูดมากถึงร้อยละ 74 โดยการวัดบทพูดเหล่านี้นับเฉพาะบทพูดของตัวละครเท่านั้นไม่มีการนับคำร้องจากตัวละครในช่วงร้องเพลงด้วย

สาเหตุที่พวกเขาต้องศึกษาในเรื่องเช่นนี้เนื่องจากว่าภาพยนตร์การ์ตูนดิสนีย์เป็นสื่อที่เด็กผู้หญิงนิยมรับชมกันมากและอาจจะมีการรับชมเรื่องเดิมซ้ำๆ ทำให้ต้องมีการพยายามศึกษาว่าภาพยนตร์การ์ตูนเหล่านี้สอนบทบาททางเพศสภาพแก่เด็กเหล่านี้ในเรื่องใดบ้าง

ฟอจท์ ศาตราจารย์ด้านภาษาศาสตร์จากวิทยาลัยพิทเซอร์ สหรัฐฯ กล่าวว่าเด็กผู้หญิงไม่ได้พูดจาแบบผู้หญิงหรือเล่นเลียนแบบผู้หญิงโดยธรรมชาติแต่เป็นการเรียนรู้ทางสังคม "พวกเขาไม่ได้เกิดมาแล้วชอบชุดสีชมพูเลย พวกเราสอนให้เขาชอบเมื่อถึงช่วงหนึ่ง ดังนั้นคำถามใหญ่ๆ คือเด็กผู้หญิงได้รับความคิดเรื่องความเป็นหญิงนี้มาจากไหน" ฟอจท์กล่าว

ไม่เพียงแค่ภาพยนตร์การ์ตูนเท่านั้นเคยมีนักวิจารณ์ภาพยนตร์ เควิน บี ลีตั้งข้อสังเกตว่าตัวละครชายที่ได้รับเสนอชื่อเข้าชิงรางวัลออสการ์ในปี 2557 มีบทบาทในภาพยนตร์มากกว่าตัวละครหญิงที่ได้รับการเสนอชื่อเข้าชิง โดยตัวละครชายเหล่านี้มีเวลาปรากฏตัวในภาพยนตร์โดยเฉลี่ย 85 นาที เทียบกับตัวละครหญิงปรากฏตัวโดยเฉลี่ย 57 นาที ขณะที่ในปี 2556 อัตราส่วนความแตกต่างมีมากกว่าโดยที่ตัวละครชายที่ได้รับการเสนอชื่อเข้าชิงมีเวลาอยู่ในฉากโดยเฉลี่ย 100 นาที เทียบกับตัวละครหญิงที่มีเวลาอยู่ในฉากโดยเฉลี่ย 49 นาที

ทางด้านไอเซนเฮาเออร์ตั้งข้อสังเกตว่าในเรื่องที่มีตัวละครจำนวนมากแต่บทบาทของตัวละครกับอยู่ที่ฝ่ายชายหรือเน้นจำนวนตัวละครชายมากกว่าเนื่องจาก "ความสะเพร่า" เพราะคนเขียนบทถูกสอนให้มีระบบคิดแบบมีเพศชายเป็นบรรทัดฐาน ดังนั้นแล้วเมื่อคิดจะสร้างตัวละครเจ้าของร้านค้าก็จะสร้างแต่เจ้าของร้านค้าที่เป็นชาย ถ้าจะสร้างตัวละครยามก็จะสร้างแต่ยามที่เป็นชาย ซึ่งความคิดนี้ฝังแน่นในวัฒนธรรมของพวกเรา

เรียบเรียงจาก

New research has uncovered a disturbing trend about female characters in Disney movies, Quartz, 26-01-2016 http://qz.com/603052/new-research-has-uncovered-a-disturbing-trend-about-female-characters-in-disney-movies/

Researchers have found a major problem with ‘The Little Mermaid’ and other Disney movies, The Washington Post, 25-01-2016 https://www.washingtonpost.com/news/wonk/wp/2016/01/25/researchers-have-discovered-a-major-problem-with-the-little-mermaid-and-other-disney-movies/