ทุกศาสนาล้วนเป็น man-made…
  ทุกศาสนาล้วนเป็น man-made…
  ทุกศาสนาล้วนเป็น man-made…
  ไม่ใช่ God-made…! 

เสียงจากนักอเทววิทยาชาวอังกฤษผู้วายชนม์ยังคงก้องดังอยู่ในใจฉัน... สัจธรรมข้อนี้กู่ร้องก้องดังหลายครา ณ ฮอลล์หลายแห่งบนผืนโลก หากเขาหาได้เกรงกลัว...

สงครามและความตายหลายแหล่งหล้าเกิดขึ้นมาเพราะใคร... มิใช่เพราะ ‘ท่าน’ นั้นในคัมภีร์หรือ...

ไม่นาน...ชนชาวยาซีดิต้องร้าวราน...สูญสิ้นสลายเพราะใคร... มิใช่เพราะ ‘เหตุคล้ายๆกัน’ นี้อีกหรอกหรือ... 

ศาสนาและนิกายในหลายพื้นทวีปล้วนห้ำหั่นกันเป็นบ้าเป็นหลังในยุคมืด... เพื่อนรัก... ยุคแสงสว่างผันผ่านไปนานแล้ว... หากยังไม่มีอะไรเลยที่เปลี่ยนแปลง... 

ศาสตร์หลายหลากเดินทางผ่านเส้นทางแห่งอารยธรรมอย่างยาวนานแลยากลำบาก... ปรัชญา... วิทยาศาสตร์... จิตวิทยา...  บรรพชีวิน... ประสาทวิทยา... สังคมการเมือง... ชีววิทยา... ควอนตัมฟิสิกส์... ฯลฯ 

แต่หันหลังไปทีไร... ก็วิ่งหนีไม่พ้น ‘ที่มา’ ของความจริงอันโหดร้ายนั่น! 

ชนอังกฤษผู้ล่วงลับกล่าวว่ามันคือ ‘การหลับไหลของเหตุผล’…

เพื่อนรักของเขาซึ่งยังมีชีวิตอยู่ตอกย้ำตามใส่หน้าผู้มากในศรัทธาว่ามันคือ ‘ภาพหลอน’… 

Man-made เพื่อนเอ๋ย... ทำไมไม่เคยจำ... 

เบื้องบนคือฟากฟ้า... เบื้องล่างคือบาดาล... เบื้องหน้าคือความจริง! อย่านำความจริง ณ ปัจจุบันไปฝากไว้ที่คนอื่นเลยสหาย... เพราะเราไม่มีทางรู้ได้เลยว่าเขาจะตอบสนองเราหรือไม่... 

ในบางประเทศ ณ ตอนนี้... ประเทศซึ่งโชคดีมิได้ฝากเรื่องราวไว้กับบุคคลพิเศษเช่นเดียวกันกับอีกหลายๆประเทศกำลังหันหลังกลับไปสู่ยุคมืดเช่นเดียวกับพวกเขา... ได้ยินไหม... เสียงร่ำร้องโหยหาความศักดิ์สิทธิ์... ได้ยินไหม...  เสียงความบ้าคลั่งของเหล่านิยมการบริกรรมคาถา... ได้ยินไหม... เสียงเกรี้ยวกราดข่มขืนปัญญาของเหล่าศรัทธา…

ได้ยินไหม... 

แต่อย่างว่า... ถ้าทุกสิ่งล้วนเป็น ‘อนิจจัง’... เรื่องการหวนคืนสู่หุบเหวมันจะไปแปลกอะไร...  

พวกเขาคงลืมไปหมดแล้ว... ว่าพวกเราก็คือมนุษย์ดาดๆด้วยกันทั้งสิ้น... 

พวกเขาคงลืมไปหมดแล้ว... ว่าโลกเปลือยๆใบนี้คือปรากฎการณ์... มาได้... เดี๋ยวก็ไปได้... 

ที่สำคัญ... พวกเขาคงลืมเรื่องราวของตัวเองไปหมดแล้ว... ว่า (ธรรมะ) ชาตินั้นอยู่กับเรา... หาใช่ศาสนาแต่งแต้มดีงามเกินจริง 

อนิจจา...