เรียกว่าเป็นคลิปประกอบข่าวสาย ‘อาชญากรรม’ ที่มีคนดูแสนกว่า ภายในไม่กี่วัน  

ชายหนุ่มวัย 22 ปีมีรอยสักเต็มตัวแม้แต่ที่หัว พูดจาฉะฉาน บอกเล่าถึงการพ่นสเปรย์ที่หน้าศาลอาญา

“ทำจริงครับ ทำหลายที่ครับ ว่าจะทำต่อเรื่อยๆ แต่สีหมดก่อน”

“ก็ว่าจะมาถึงพหลโยธินเหมือนกัน...อาจจะไปถึงราบ 11 เลยครับไม่แน่ (หัวเราะ)”  

“ทำเพื่อความเป็นธรรมครับ อยากให้คดีของพี่เดินหน้า”

“ยืนยันผมเป็นเด็กพังก์ธรรมดาๆ กระจอกๆ (ไม่เกี่ยวกับการเมือง)”

ความตรงไปตรงมาของเขา รวมถึงเหตุผลแรงจูงใจยิ่งทำให้ผู้คนสนใจกรณีนี้มากขึ้น แม้ในช่วงแรกสังคมอาจมีความสงสัยว่าเกี่ยวพันกับสีเสื้อหรือประเด็นทางการเมืองหรือไม่ ผู้คนมีปฏิกริยาต่อข่าวนี้มากมาย ส่วนใหญ่เป็นไปในทางเข้าใจได้ เห็นใจ กระทั่งแอบชื่นชม จนเขาได้หลากหลายฉายาจากชาวเน็ต รวมทั้ง 'เจเจ สเปรย์กระป๋อง' 

เจเจ หรือ ณัฐพล เข็มเงิน คือผู้ต้องหาในคลิป เขาอายุ 22 ปี เรียนมหาวิทยาลัยได้เพียง 1 ปีก็ต้องดร็อปเรียนเพราะเงินหมดและอยากออกมาทำงานดนตรีพังก์อย่างจริงจังตามความใฝ่ฝัน

เรื่องราวของเขาถูกถ่ายถอดจากเพื่อนๆ ที่ทำดนตรีด้วยกันซึ่งมาทำเรื่องประกันตัวพร้อมทั้งรอรับเขาจากเรือนจำพิเศษกรุงเทพฯ ส่วนใหญ่เป็นเพื่อนนักดนตรีทั้งวงของเจเจเองคือ Drunk all day  และวง The Shock Shuck ของ ‘บอม’ยุทธนา ศรีประดิษฐ์ เด็กหนุ่มที่ถูกยิงเสียชีวิตและเป็นมูลเหตุแห่งการพ่นสีสเปรย์ครั้งนี้ มาร่วมลุ้นผลประกันอยู่หลายคน พวกเขาใช้เวลา 1 คืนระดมเงินผ่านทางเฟซบุ๊กมาซื้อประกันอิสรภาพให้เจเจได้สำเร็จ

“หนูอยากจะกราบน้องเขาด้วยซ้ำ มันทำให้คดีของบอมเดินหน้าจริงๆ พอเรื่องของเจเจออกสื่อ นักข่าวก็ไปตามหาบ้านบอม ไปสืบเรื่องคดีบอมตอน 6 ทุ่มเลย” ส้ม แฟนของบอมเด็กหนุ่มที่เสียชีวิตกล่าว

ส้มและบอยซึ่งเป็นเพื่อนสนิทในวงของบอมเท้าความให้ฟังว่า บอมถูกยิงกลางดึกคืนวันที่ 8 ก.พ.ที่ผ่านมา ใกล้กับกรมทหารราบ 11 รักษาพระองค์ ขณะกำลังขี่มอเตอร์ไซค์พร้อมรุ่นน้องอีกคนกลับจากงานเลี้ยง รถเก๋งเชฟโรเล็ตสีดำที่ตามหลังมาเปิดไฟสูงไล่ จากนั้นเมื่อบอมขับหลบทางซ้าย คนขับก็ขับประกบพร้อมลดกระจกแล้วยิง 1 นัด  (ข่าวเก่า)

“นัดเดียวตายคาที่ เข้าใต้รักแร้ขวาผ่านราวนมทะลุอีกด้าน น้องที่ซ้อนมาบอกว่าเขาขับรถมือขวาแล้วเปิดกระจกยิงด้วยมือซ้าย มีคนที่โดนจับแล้ว แต่คดีก็ไม่คืบหน้า ตอนนี้เรื่องอยู่ที่ศาลทหาร” บอยเล่า  

“เขายิงเสร็จแล้ว น้องที่ซ้อนก็เห็นว่าเขาเลี้ยวรถเข้าราบ 11 ไป” แฟนของบอมกล่าว

“เจ้าตัวเป็นทหาร เขาไม่เคยโผล่หน้ามาให้เห็นเลย นัดทำแผน เขาก็ไม่มา มีแค่แม่กับแฟนเขามา ปรากฏว่าก็ทำแผนไม่ได้ ต้องให้คนถือแผ่นกระดาษยืนอยู่แทนที่เขา แล้วให้รุ่นน้องที่ซ้อนมาชี้จุดเฉยๆ” บอยเล่า

“ตอนรู้ข่าว ผมตามไปที่รพ.ภูมิพล ไม่อยากจะเชื่อ นึกว่าไม่หนัก ผมรู้จักกันมาตั้งแต่เด็กแล้วถึงจะเพิ่งทำวงได้ประมาณ 3-4 ปีก็เถอะ สนิทกันมาก มันเต็มที่กับเพื่อน เป็นคนเฟรนลี่มาก แทบไม่เคยโกรธใครจริงๆ จังๆ ไม่เคยมีเรื่องเลย ไม่เกเร แค่ชอบเที่ยวชอบกินเบียร์ งานศพบอมวันเผาคนมากันร้อยกว่าคน ในวงการดนตรีเขาก็มากัน” บอยเล่า  

วง The Shock Shuck

สิ่งที่เกิดกับบอมเป็นเหตุการณ์ที่คนใกล้ชิดต่างยืนยันว่าไม่มีมูลเหตุใดให้สงสัย ไม่รู้จะสันนิษฐานเรื่องราวจากจุดไหน และความงุนงงนี้ยิ่งทำให้พวกเขายากจะอดทนต่อความล่าช้าของคดีหรือการหาคำตอบต่อการตายของบอม โดยเฉพาะเมื่อพื้นฐานความเชื่อดั้งเดิมของหนุ่มสาวพังก์แบบพวกเขาคือ สังคมไม่เท่ากันและเต็มไปด้วยความไม่เป็นธรรม

ขณะที่เจเจระบุว่า เขารู้สึกเจ็บปวดกับความเงียบที่เกิดขึ้น แม้ไม่ได้รู้จักบอมนานนัก แต่ก็สนิทกันเนื่องจากทำดนตรีแนวเดียวกัน เป็นรุ่นพี่มหาวิทยาลัย เจอกันตามงานคอนเสิร์ตบ่อยครั้ง

“พี่บอมเป็นรุ่นพี่ที่มหาวิทยาลัย เจอตามงานคอนเสิร์ต เขาเป็นคนน่ารัก คุยแล้วถูกคอ เขาเข้าใจเรา ก็เลยสนิทกัน” เจเจกล่าว

เจเจ เป็นชาวสุพรรณบุรี มีพื้นเพจากครอบครัวที่ไม่ร่ำรวย มีอาชีพทำนาทำไร่ และเขาต้องช่วยเหลือตัวเองอยู่พอสมควร เช่นเดียวกับเพื่อนๆ ในวงซึ่งล้วนมีเลือดสุพรรณ

โอ๊ต เป็นมือกีตาร์ สมาชิกวง ‘เมาทั้งวัน’ วงเดียวกับเจเจ เขายึดอาชีพช่างสักขณะเรียนอยู่ชั้นปีสุดท้าย ตัวของเขามีรอยสักอยู่มากมายรวมทั้งชื่อแม่ที่หางคิ้วซ้าย เขาเล่าถึงเจเจว่า รู้จักกันตั้งแต่มัธยมผ่านการเล่นสเก็ตบอร์ด ก่อนจะมาจับกลุ่มกันเล่นดนตรีแนวพังก์ตั้งแต่ราวปี 2553 จนกระทั่งคลอดอัลบั้ม Burning ที่พวกเขาแต่งกันเองทั้งไทยและอังกฤษรวมแล้ว 13 เพลง

“พวกผมมีปัญหากับความแตกต่างของคนจนคนรวย ทุกคนในวงไม่มีใครที่บ้านมีฐานะ แล้วก็รู้สึกเหมือนๆ กันว่ามันไม่เท่าเทียมกัน สังคมปฏิบัติกับคนต่างกัน เราก็เลยมาทำเพลงเพื่อบอกความรู้สึกนี้ร่วมกัน” โอ๊ตเล่า

เขายกตัวอย่างชื่อเพลงและความหมายของเพลงในอัลบั้มนั้นให้ฟัง เช่น เพลง Hey Mom แต่งให้ผู้เป็นแม่ทั้งหลาย เพลง Mary Jane มีเนื้อหาเกี่ยวกับความเมาและโลกของวัยรุ่น เพลง I want to know เกี่ยวกับรายการทีวีที่จำเจ ไม่มีอะไรที่น่ารู้  เพลง Song to my friend เป็นเรื่องมิตรภาพของเพื่อนๆ เพลงนรกคนจนที่ถูกพูดถึงอีกครั้งหลังเกิดเรื่อง และแม้แต่เพลงชื่อ ‘ยินดีต้อนรับสู่โลกทุนนิยม’ ก็มี ขณะที่วง The Shock Shuck ของบอมผู้วายชนม์ก็มีเพลงดังๆ เช่น ขยะสังคม

โอ๊ตเล่าว่าเคยไรท์อัลบั้มนี้ 50 แผ่นขายหมดในงานคอนเสิร์ต รวมทั้งขายเสื้อด้วย เมื่อได้เงินก็จะเอามาหมุนในวงเป็นค่าเช่าห้องอัด  

สมาชิกวง Drunk All Day

ทำไมพังก์ต้องสัก ?

“มันเป็นความชอบส่วนตัวมากกว่า พังก์ไม่จำเป็นต้องสักหรอกพี่ ความพังก์มันไม่เกี่ยวกับการแต่งตัว มันเป็นความคิด อุดมการณ์ของคนคนนั้นที่มีความคิดที่แตกต่างจากกรอบ และเห็นทุกคนเท่าเทียม” โอ๊ตกล่าว

ความคิดเรื่องทางสังคมมาจากไหน ?

“มันก็มาจากหนังสือส่วนหนึ่ง ผมอ่านพวกนาซี ประวัติศาสตร์โลก อะไรพวกนี้ แต่ส่วนมากเราเอามาจากเพลง เวลาเราฟังเพลงของต่างประเทศที่เราชอบ เราก็จะมาค้นประวัติของเพลงว่ามันสื่อถึงอะไร แล้วก็หาตามสื่อหาออนไลน์ดูว่าเพลงนี้เขียนมาเพื่ออะไร” โอ๊ตกล่าว

พังก์ไทยสนใจการเมืองไหม ?

“สนใจอยู่นะ ถ้าเกี่ยวกับความไม่ยุติธรรม แต่ถ้าเป็นการเมืองเรื่องแย่งชิงอำนาจทั่วๆ ไป เราก็ไม่ค่อยสนใจ และเราจะสนใจเป็นพิเศษเกี่ยวกับเงินๆ ทองๆ คนจนคนรวย เพราะเรื่องฐานะก็เป็นส่วนหลักที่ทำให้เราไม่ได้รับความยุติธรรม” โอ๊ตกล่าว

ตอนมีการเมืองเหลืองแดงสนใจไหม ?

“ก็ติดตามบ้างพี่ แต่พวกเกี่ยวกับการประท้วงนี่พวกผมก็ไม่ได้ติดตามลึก บางทีเราก็ไม่เข้าใจสาเหตุที่แท้จริงว่าสายนี้สายนั้นมาเพื่ออะไร เราเอาที่เราเห็นๆ ที่เราสรุปกันได้แน่ชัดจากชีวิตเรามากกว่า” โอ๊ตกล่าว

ในวงเชื่อเรื่องศาสนาไหม เจเจบอกไม่เชื่อในศาสนา ?

“ในมุมมองของผม ศาสนาก็ดีทำให้คนกลัวการทำบาป เพียงแต่เราไม่งมงาย เราเชื่อในการกระทำของเราเองว่าถ้าเราไม่ทำร้ายใครก็ไม่จำเป็นต้องใช้ศาสนา จริงๆ ในวงนักร้องนำอีกคนก็นับถือคริสต์ ระยะหลังๆ ค่อนข้างเคร่งด้วย” โอ๊ตกล่าว

อ้าว ไม่เหมือนกันเลยแต่อยู่กันได้ ?

“มันก็เรื่องส่วนบุคคล” โอ๊ตกล่าว

เมืองไทยเป็นเมืองพุทธ พูดว่าไม่นับถือศาสนานี่เคยโดนด่าไหม ?

“ไม่นะ เพราะเรื่องแนวคิดทางศาสนาเราไม่ได้เอาไปเผยแพร่ เป็นความคิดส่วนตัวของเรา แล้วก็ไม่ได้ไปดูหมิ่นหรือลบหลู่ของเขา ที่เจสัก Broken Cross เพราะเขาเชื่อในตัวเอง เชื่อในการกระทำของตัวเอง” โอ๊ตกล่าว

00000

อาจพอสรุปได้ว่าดนตรีพังค์ค่อยๆ ก่อตัวในอเมริกาในช่วงกลางทศวรรษ 1970 โดยตอนแรกคำว่า "พังก์ร็อค" มีความหมายตรงตัว หมายความถึงดนตรีร็อคของพวกเด็กเวร หรือดนตรีร็อคแอนด์โรลของพวกวัยรุ่นที่เล่นดนตรีเก้ๆ กังๆ ต่อมาคำนี้ดังเป็นพลุแตกที่อังกฤษโดยวง Sex Pistols ที่ทำให้โลกรู้จักคำว่า "พังก์" ในฐานะของแนวดนตรีและแนวทางการแต่งตัว หลังจากนั้นดนตรีพังก์ก็ถูกนำไปเชื่อมโยงกับอุดมการณ์ทางการเมืองหลากหลายตั้งแต่ซ้ายยันขวา และอนาธิปไตย (Anarchy) ก็เป็นหนึ่งในเฉดของอุดมการณ์ทางการเมืองที่ผูกกับพังก์ โดยวงพังก์ที่ริเริ่มผนวกอุดมการทางการเมืองแบบอนาธิปไตยเข้ากับดนตรีพังก์ได้แก่ วงร่วมรุ่นของ Sex Pistols อย่าง Crass ก่อนที่แนวทางแบบนี้จะถูกผูกให้แนบแน่บกับขนบดนตรีพังค์ด้วยวงพังค์อังกฤษระดับ "คัลท์" แห่งทศวรรษ 1980 ที่เป็นที่เคารพในแวดวงพังก์ใต้ดินมาจนทุกวันนี้อย่าง Discharge และแนวทางพังก์อนาธิปไตยนี้ก็ได้แพร่กระจายไปทั่วโลกและแตกยิ่งก้านสาขามาเรื่อยๆ มาจนปัจจุบัน

(อ่านเพิ่มเต็มได้ที่: อธิป จิตตฤกษ์, ' ความต่อเนื่องและการตัดขาด: ว่าด้วยความแตกต่างของ "พังค์" รุ่นแรกสุดในนิวยอร์คและลอนดอน ', รัฐศาสตร์ธรรมศาสตร์ 60 ปี / รัฐศาสตร์สาร 30 ปี (เล่ม 4), pp. 257-316)

แม้แนวคิดอนาธิปไตยโดยทั่วไปจะมีหลักใหญ่ใจความที่เสรีภาพของปัจเจกชนและการต่อต้านรัฐ พวกอนาคิสต์สนับสนุนสังคมที่ปราศจากรัฐโดยตั้งอยู่บนการรวมกลุ่มอย่างสมัครใจที่ไม่มีลำดับชั้น แต่สำหรับหนุ่มสาวพังก์กลุ่มนี้ประเด็นใหญ่ใจความของเขาอยู่ที่ความเท่าเทียมกันของคนในสังคม และการต่อต้านวิธีมองโลกที่เน้นวัตถุหรือสิ่งภายนอก

เจเจสรุปความแนวคิดอนาคิสม์แบบของเขาว่า  

“อนาคิสม์ในความหมายของผมคือ ทุกคนเท่าเทียมกัน มีอำนาจในตัวเอง มีโอกาสที่จะได้รับสิ่งต่างๆ เท่ากัน ได้สิทธิเท่ากัน ตัดสินใจชีวิตของตัวเองได้ มันคงเป็นไปได้ยาก ประเทศไหนก็คงไม่มีเต็มขั้น แต่ประเทศเราตอนนี้มันหนัก น่าจะหนักกว่าที่อื่น ตอนนี้ประเทศเราน่าจะเหมาะกับพังก์มากที่สุดแล้ว แต่คนไม่เข้าใจพังก์”

“เพลงมันก็เป็นส่วนหนึ่งของพังก์ แต่จริงๆ มันคือความขบถที่มันอยู่ในตัวเรามากกว่า เราถูกแรงกดดัน เราอยากจะต่อต้าน แต่บางครั้งเราอาจเลือกวิธีไม่ถูก แต่เราไม่ใช่คนเลวร้าย เราแค่อยากแสดงให้เห็นว่าคนเลวร้ายกว่าเรามีเยอะ ไม่จำเป็นว่าคนสักเต็มตัวต้องเป็นคนเลว คนใส่สูทเลวก็เยอะ”

“ตอนเด็กๆ ช่วงมัธยมโดนกดดันมากๆ เลยศึกษาเรื่องนี้ รู้สึกทำไมเราถูกกด อยากให้คนมันเท่าเทียม พวกรุ่นพี่ก็มีแนวคิดพวกนี้อยู่ เราก็อาศัยการถาม พูดคุยกับกลุ่มแล้วก็อ่านงานที่เขาอ่านบ้าง จากนั้นเราก็แสดงออกผ่านเพลงซึ่งคนก็ไม่ค่อยฟังเพลงแบบนี้อีก ถ้าเป็นเพลงตลาด ฝนตก อกหัก ร้องไห้ มันจะขายได้มากกว่า”

“ดูหลายๆ คดี ชนคนตายไม่เป็นไร แต่พวกลุงขายซีดี ลุงเก็บเห็ดนี่ต้องไปติดคุก คนไม่ผิดติดคุกก็มี อย่างเพื่อนผมเอง เขาโดนจับแต่ผิดตัว จับไปขัง 5-6 ปีคดีลักทรัพย์ คือ เพื่อนผมเป็นญาติกับบ้านหนึ่ง เข้าออกบ่อยๆ ของเขาหายแล้วเขาโทษเพื่อนผม ก็เลยถูกจับไป ผลสุดท้ายมารู้ทีหลังว่าลูกเขาเองที่เป็นคนเอาไป เพื่อนผมโดนขังฟรี แล้วก็ไม่มีใครรับผิดชอบอะไร มันเสียเวลาไป 5 ปี คนเรามันทำอะไรได้ตั้งเยอะนะพี่ 5 ปีเนี่ย ผมรู้สึกแย่มาก เราก็ไม่รู้จะเอาอะไรจากใครเพราะตอนนั้นเราก็อยู่แค่มัธยมกัน”

“การเมืองไทย ผมแค่ดูข่าวผ่านๆ ว่ามันเกิดอะไรขึ้น แต่ไม่ได้นึกว่าต้องเป็นกลุ่มนี้ๆ เพราะทุกกลุ่มมันก็แย่งผลประโยชน์กัน เก้าอี้ตัวเดียวจะแย่งกันทำไม ผมว่าเรื่องความไม่เท่ากันมันสำคัญมากกว่า มันไม่จำเป็นไม่ใช่เหรอที่คนรวยต้องได้เรียนดีกว่า ต้องได้โรงพยาบาลดีกว่า ทั้งๆ ที่เราก็เสียเงินภาษีเหมือนกันตามกำลัง แล้วคนรวยส่วนมากก็มาจากภาษีเราด้วย พวกข้าราชการอะไรอย่างนี้ เขาตำแหน่งสูงๆ เงินเดือนสูงๆ ก็มาจากเงินภาษีเรา”  

หนุ่มสาวกลุ่มนี้ยังคงทำดนตรีตามแนวทางที่เขาเชื่อ พร้อมๆ กับหน่ออ่อนความคิดที่ให้ความสำคัญกับเรื่องความเป็นธรรม ความเท่าเทียมในสังคม เป็นหน่ออ่อนที่อาจนำไปสู่การมองเห็นความไม่เป็นธรรมในรูปแบบและระดับอื่นๆ ที่ยังมีอีกมากในโครงสร้างสังคมการเมืองไทย

“หลังเกิดเรื่องมีคนมาจ้างไปเล่นในงานดนตรี ให้ตั้งหมื่นห้า ผมว่าบางทีเขาก็ให้เยอะเกิน เราอยากไปเล่นเฉยๆ แค่ช่วยค่าที่พัก ค่ากินอยู่ก็พอ ผมก็ยังเป็นผมเหมือนเดิม ผมมาจากศูนย์ ความนึกคิดก็ยังเป็นอย่างนั้น”

เจเจกล่าวทิ้งท้ายก่อนที่จะต้องไปรายงานตัวกับพนักงานคุมประพฤติในอีกเดือนข้างหน้า และคาดว่าศาลจะนัดอ่านคำพิพากษาในคดีทำลายทรัพย์สินสาธารณะหลังจากนั้น

หมายเหตุ ขอขอบคุณข้อมูลประวัติศาสตร์ดนตรีพังก์จากอธิป จิตฤกษ์ (ประชาไทมีการแก้ไขบางส่วน 4 มิ.ย.)