"ฟรีดอมเฮาส์" เผยรายงานจัดอันดับเสรีภาพโลก-พบลดต่ำสุดในรอบ 9 ปี ทุกภูมิภาคเผชิญกำปั้นเหล็ก-ประชาธิปไตยถดถอย "ไทย-บุรุนดี-ลิเบีย-อูกันดา" ถูกลดชั้นสู่กลุ่มประเทศ "ไม่เสรี" มีประชากร 2.6 พันล้านคนใน 51 ประเทศร่วมกลุ่มรวมทั้ง "รัสเซีย-อิหร่าน-จีน-เกาหลีเหนือ-ซีเรีย" ขณะที่ "ตูนีเซีย" เป็นชาติอาหรับที่ได้รับการเลื่อนชั้นสู่กลุ่ม "เสรี" - ด้าน สนช. แถลงโต้-ยืนยันคนไทยมีความสุข ใช้ชีวิตปกติ
30 ม.ค. 2558 - เมื่อวันที่ 28 ม.ค. องค์กรฟรีดอมเฮาส์ ซึ่งเป็นองค์กรภาคเอกชน ที่รายงานเรื่องสิทธิทางการเมืองและเสรีภาพพลเมือง ซึ่งมีสำนักงานใหญ่อยู่ที่วอชิงตัน ดีซี สหรัฐอเมริกา ได้เผยแพร่รายงาน "FREEDOM IN THE WORLD 2015 Discarding Democracy: Return to the Iron Fist" หรือ "เสรีภาพในโลกปี 2015: ละทิ้งประชาธิปไตย: กลับสู่กำปั้นเหล็ก" (อ่านรายงานฉบับเต็ม [ออนไลน์], [pdf])
รายงานเสรีภาพโลกโดยฟรีดอมเฮาส์ ทุกภูมิภาคเผชิญภาวะกำปั้นเหล็ก-ประชาธิปไตยถดถอย
หน้าออนไลน์ของรายงาน "FREEDOM IN THE WORLD 2015 Discarding Democracy: Return to the Iron Fist" หรือ "เสรีภาพในโลกปี 2015: ละทิ้งประชาธิปไตย: กลับสู่กำปั้นเหล็ก" รายงานโดยองค์กรฟรีดอมเฮาส์
แผนที่เสรีภาพในโลกปี 2015 จัดอันดับโดยฟรีดอมเฮาส์ (ที่มา: Freedom House/ชมภาพขยาย)
โดยในรายงานระบุว่า ระบอบการปกครองแบบอำนาจนิยมที่ใช้ชั้นเชิงแบบก้าวร้าวมากขึ้น และการเพิ่มขึ้นอย่างรวดเร็วของการโจมตีของผู้ก่อการร้าย ได้ทำให้เสรีภาพของโลกในปี 2014 ตกต่ำลง และรายงานเสรีภาพในโลกปี 2015 พบว่า ภาวะเสรีภาพในโลกลดลงต่ำสุดในระยะ 9 ปีที่ผ่านมา ในขณะที่ หากถือว่าการยอมรับว่าระบอบประชาธิปไตยเป็นรูปแบบการปกครองหลักของโลก และระบอบการเมืองระหว่างประเทศที่อยู่บนพื้นฐานของอุดมการณ์ประชาธิปไตย ปี 2014 ที่ผ่านมา นับเป็นภัยคุกคามและความถดถอยครั้งใหญ่ที่สุดของประชาธิปไตยในรอบ 25 ปี
ทั้งนี้จากรายงานมีประเทศที่พัฒนาการด้านเสรีภาพดีขึ้น 61 ประเทศ ถดถอยลง 33 ประเทศ โดยนับเป็นสถิติที่ตกต่ำที่สุดนับจากการสำรวจในรอบ 9 ปีมานี้ โดยภูมิภาคที่พัฒนาการเสรีภาพถดถอย เกิดขึ้นในตะวันออกกลางและแอฟริกาเหนือ, ยูเรเชีย, ซับซาฮาร่าในทวีปแอฟิกา, ยุโรป และสหรัฐอเมริกา และเกิดขึ้นแม้แต่ในภูมิภาคเอเชีย-แปซิฟิก ในประเทศซีเรีย ผู้นำเผด็จการได้ติดหล่มอยู่ในสงครามกลางเมือง เกิดความแยกแตกทางเชื้อชาติ และเผชิญกับลัทธิก่อการร้ายที่ไม่อาจควบคุมได้ จึงทำให้เป็นปีที่อันดับคะแนนรวมด้านเสรีภาพต่ำที่สุดในรอบทศวรรษ
ขณะที่ความถดถอยด้านประชาธิปไตยเพิ่มปรากฏขึ้นทั่วโลกอย่างชัดเจน แต่มีประเทศหนึ่งที่ต้องยกเว้นนั่นคือ ตูนิเซีย ซึ่งกลายเป็นประเทศในกลุ่มอาหรับที่เข้าสู่กลุ่มประเทศ "เสรี" เป็นประเทศแรก นับตั้งแต่เลบานอนต้องเข้าสู่ภาวะสงครามกลางเมืองเมื่อ 40 ปีที่แล้ว
ท่ามกลางความแตกต่าง มีจำนวนประเทศซึ่งประสบปัญหา ทั้งที่เป็นประเทศขนาดใหญ่ มีอำนาจทางเศรษฐกิจ มีอิทธิพลอยู่ในภูมิภาค แต่กลับมีพัฒนาการด้านเสรีภาพถดถอย ได้แก่ รัสเซีย เวเนซุเอลา อียิปต์ ตุรกี ไทย ไนจีเรีย เคนยา และอาเซอร์ไบจาน ในขณะที่ฮังการี ซึ่งเป็นชาติสมาชิกสหภาพยุโรปเองก็มีพัฒนาการที่ถดถอย ซึ่งกระบวนการนี้เกิดขึ้นมาตั้งแต่ปี 2010
ทั้งนี้ ฟรีดอมเฮาส์ ยังให้คะแนนสิทธิทางการเมือง และเสรีภาพพลเมือง ของประเทศต่างๆ โดยคะแนนเรียงลำดับจาก 1 คือดีที่สุด ไปจนถึง 7 คือแย่ที่สุด โดยฟรีดอมเฮาส์ จัดกลุ่มประเทศแบ่งออกเป็น ประเทศ "เสรี" (สีเขียว) ประเทศ "กึ่งเสรี" (สีเหลือง) และ ประเทศ "ไม่เสรี" (สีม่วง) โดยกลุ่มประเทศเสรี จะได้คะแนนเฉลี่ยอยู่ในลำดับ 1.0 - 2.5 ประเทศกึ่งเสรี ได้คะแนนในลำดับ 3.0 - 5.0 ส่วนประเทศไม่เสรีจะได้คะแนนในลำดับ 5.5 - 7.0 เป็นต้นไป
ในปีที่ 2014 ผ่านมา ประเทศที่ถูกจัดอันดับให้อยู่ในกลุ่มประเทศ "เสรี" อยู่ที่ 89 ประเทศ หรือร้อยละ 46 ของ 195 ประเทศและเขตปกครองในโลก รวมประชากรราว 2.9 พันล้านคน หรือร้อยละ 40 ของประชากรโลก จำนวนประเทศ "เสรี" เพิ่มขึ้นมา 1 ประเทศ เมื่อเทียบกับรายงานในปี 2013
ขณะที่ประเทศที่ถูกจัดอันดับในกลุ่มประเทศ "กึ่งเสรี" อยู่ที่ 55 ประเทศ หรือร้อยละ 28 ของประเทศและเขตปกครองในโลก รวมประชากรราว 1.7 พันล้านคน หรือคิดเป็นร้อนละ 24 ของประชากรโลก จำนวนประเทศ "กึ่งเสรี" ลดลง 4 ประเทศ เมื่อเทียบกับปีก่อน
ขณะที่มี 51 ประเทศ ซึ่งรวมทั้งไทยด้วย ถูกจัดอันดับในกลุ่มประเทศ "ไม่เสรี" คิดเป็นร้อยละ 26 ของประเทศและเขตปกครองในโลก รวมประชากรที่อาศัยอยู่ในภาวะ "ไม่เสรี" อยู่ที่ 2.6 พันล้านคน หรือคิดเป็นร้อย 36 ของประชากรโลก มีความสำคัญที่จะบันทึกไว้ว่าครึ่งหนึ่งของประชากรเหล่านี้อาศัยอยู่ในประเทศสาธารณรัฐประชาชนจีน ขณะที่จำนวนประเทศ "ไม่เสรี" เพิ่มขึ้น 3 ประเทศ เมื่อเทียบกับปี 2013
จำนวนประเทศที่มีการปกครองระบอบประชาธิปไตยจากการเลือกตั้งอยู่ที่ 125 ประเทศ หรือเพิ่มจำนวนขึ้น 3 ประเทศ เมื่อเทียบกับปี 2013 มี 5 ประเทศที่ได้รับสถานะประเทศประชาธิปไตยจากการเลือกตั้ง ได้แก่ ฟิจิ โคโซโว มาดากัสการ์ มัลดีฟส์ และหมู่เกาะโซโลมอน ในขณะที่มี 2 ประเทศที่สูญเสียสถานะประเทศประชาธิปไตยจากการเลือกตั้ง 2 ประเทศ คือ ไทย และลิเบีย
สำหรับประเทศตูนีเซีย ได้รับการจัดอันดับเพิ่มขึ้นจากประเทศ "กึ่งเสรี" เป็น "เสรี" ขณะที่กินีบิสเซา ได้รับการจัดอันดับเพิ่มขึ้นจากประเทศ "ไม่เสรี" เป็น "กึ่งเสรี" ขณะที่มี 4 ประเทศ ถูกลดอันดับจากประเทศ "กึ่งเสรี" เป็น "ไม่เสรี" ได้แก่ บุรุนดี ลิเบีย ไทย และอูกันดา
โซนเอเชีย อินเดีย ญี่ปุ่น อินโดนีเซีย ได้เลือกตั้งเสรี ส่วนไทยเจอรัฐประหาร-กฎอัยการศึก
สำหรับแนวโน้มสถานการณ์เสรีภาพในเอเชียแปซิฟิก รายงานของฟรีดอมเฮาส์ระบุว่า พลเมืองของประเทศหลักในเอเชียได้แก่ อินเดีย ญี่ปุ่น และอินโดนีเซีย ได้ไปใช้สิทธิเลือกตั้งในปี 2014 เพื่อเลือกผู้นำของพวกเขา ด้วยการแสดงฉันทามติอย่างหนักแน่น ผ่านกระบวนการเลือกตั้งที่เสรีและเป็นธรรม ผลสำเร็จนี้ขัดแย้งอย่างยิ่งกับรัฐประหารที่เกิดขึ้นในประเทศไทย ที่กองทัพได้ล้มรัฐบาลที่มาจากการเลือกตั้ง ระงับการใช้รัฐธรรมนูญ ประกาศกฎอัยการศึก ซึ่งมีผลทำให้สิทธิทางการเมืองและเสรีภาพของพลเมืองถอยหลังกลับอย่างรุนแรง
กรณีพม่า ซึ่งยกเลิกอำนาจของกองทัพไปบางส่วน เริ่มหันเหออกจากเส้นทางประชาธิปไตย มีผู้สื่อข่าวและผู้ประท้วงเผชิญกับข้อจำกัดเป็นอย่างมาก ชนกลุ่มน้อยชาวโรฮิงยาได้รับผลกระทบจากความรุนแรงและการเลือกปฏิบัติจากทางการ ขณะที่มีร่างกฎหมายซึ่งจะมีผลห้ามการเปลี่ยนศาสนาและการแต่งงานข้ามศาสนา ซึ่งเท่ากับเป็นการสร้างความชอบธรรมให้กับกลุ่มหัวรุนแรงที่ต่อต้านมุสลิมในพม่า
ทั้งนี้พม่าได้รับการจัดอันดับด้านเสรีภาพพลเมืองลดลง จาก 5 ไปสู่ 6 เนื่องจากข้อจำกัดเสรีภาพสื่อมวลชน รวมไปถึงการจับกุมและคุมขังนักข่าวจำนวนมาก โดยถูกจัดอยู่ในกลุ่มประเทศ "ไม่เสรี"
กรณีของฮ่องกง อันดับด้านสิทธิทางการเมืองอยู่ที่ 5 และเสรีภาพพลเมืองอยู่ที่ 2 เฉลี่ยรวม 3.5 อยู่ในกลุ่มประเทศ "กึ่งเสรี" ทั้งนี้ถูกตัดคะแนนลงเนื่องจากข้อจำกัดด้านเสรีภาพสื่อ และเสรีภาพในการรวมตัวสมาคม ในเหตุการณ์ประท้วงต่อต้านกรณีรัฐบาลจีนสงวนสิทธิการเลือกผู้สมัครผู้บริหารเขตบริหารพิเศษฮ่องกงไว้ให้เฉพาะคณะผู้เลือกตั้งที่ผ่านการคัดลือกมาจากกลุ่มคนวงการต่างๆ
ส่วนสาธารณรัฐจีน หรือไต้หวัน ได้รับการจัดอันดับอยู่ในกลุ่มประเทศ "เสรี" โดยสิทธิทางการเมืองอยู่ในระดับ 1 เสรีภาพพลเมืองอยู่ในระดับ 2
ขณะที่มาเลเซีย ได้คะแนนรวมทั้งด้านเสรีภาพและสิทธิทางการเมือง 4.0 โดยที่ถูกลดอันดับคะแนน เนื่องจากรัฐบาลใช้กฎหมายว่าด้วยการปลุกระดมยุยงในการจัดการนักการเมืองฝ่ายค้าน นอกจากนี้ยังมีการจับกุมและการละเมิดที่เพิ่มสูงขึ้นต่อชาวมุสลิมชีอะห์ และคนข้ามเพศชาวมาเลเซีย นอกจากนี้ยังใช้กฎหมายหมิ่นประมาทอย่างเข้มข้นเพื่อทำให้เสียงวิพากษ์วิจารณ์เงียบลง
ไทยถูกลดอันดับ จาก "กึ่งเสรี" สู่ "ไม่เสรี"
กรณีของประเทศไทย สิทธิทางการเมือง ถูกลดอันดับลงจากอันดับ 4 ไปสู่อันดับที่ 6 ขณะที่เสรีภาพพลเมือง ถูกลดอันดับลงจากอันดับ 4 ไปสู่อันดับ 5 โดยอันดับรวมอยู่ที่ 5.5 ทำให้สถานะของประเทศไทยถูกลดอันดับลง จากเมื่อปี 2013 อยู่ในกลุ่มประเทศ "เสรีบางส่วน" (สีเหลืองในแผนที่) ไปสู่กลุ่มประเทศ "ไม่เสรี" (สีม่วงในแผนที่) ทั้งนี้รายงานระบุว่าสาเหตุเนื่องมาจากการรัฐประหารในเดือนพฤษภาคม 2557 ซึ่งผู้นำรัฐประหารได้ยกเลิกรัฐธรรมนูญ 2550 และบังคับใช้มาตรการเข้มงวดต่อการแสดงความเห็นและการรวมตัวสมาคม
ทั้งนี้ภายหลังการออกรายงานของฟรีดอมเฮาส์ ข่าวสดรายงานว่า ที่รัฐสภา วานนี้ (30 ม.ค.) นางพิไลพรรณ สมบัติศิริ ประธานคณะกรรมาธิการ (กมธ.) การต่างประเทศ สภานิติบัญญัติแห่งชาติ (สนช.) นอกจากจะแถลงตอบโต้ปาฐกถาของ ยแดเนียล รัสเซล ผู้ช่วยรัฐมนตรีว่าการกระทรวงการต่างประเทศ ประเทศสหรัฐอเมริกาแล้ว ยังโต้รายงานของฟรีดอมเฮาส์ด้วย โดยกล่าวว่า ขณะนี้จะบอกว่าประเทศไทยไม่มีอิสรภาพ ไม่มีประชาธิปไตยเลยคงไม่ได้ เพราะประชาชนก็ยังมีความสุข ใช้ชีวิตได้ตามปกติ อยู่ที่คนไทยเองว่าจะคิดอย่างไร อย่าให้โลกภายนอกเข้ามาแทรกแซงความคิดกันเกินไป