แสงสว่างกับการวิ่งออกกำลังกายบริเวณพื้นที่ชุมชนเมืองในเวลากลางคืน

ประชาไททำหน้าที่เป็นเวที เนื้อหาและท่าที ความคิดเห็นของผู้เขียน อาจไม่จำเป็นต้องเหมือนกองบรรณาธิการ

การวิ่งออกกำลังกายถือเป็นกิจกรรมนันทนาการภายนอกอาคารอย่างหนึ่ง ที่ทำให้ผู้คนที่อาศัยอยู่ในพื้นที่ชุมชนเมืองได้สามารถเสริมสร้างความแข็งแรงของร่างกายและจิตใจ การวิ่งยังเป็นกิจกรรมอย่างหนึ่งที่สามารถทำร่วมกันได้เป็นหมู่คณะ ซึ่งไม่เพียงจะเป็นการเสริมสร้างความสามัคคีของกลุ่มบุคคลผู้ที่สนใจในกิจกรรมการวิ่งเหมือนๆ กันแล้ว การวิ่งเองยังกลายมาเป็นกิจกรรมกีฬาอย่างหนึ่ง ที่อาจถูกจัดขึ้นในรูปแบบของกิจกรรมกีฬาในบริเวณพื้นที่ชุมชนเมืองได้อีกด้วย เช่น การแข่งขันวิ่งมาราธอนในระยะทางต่างๆ เป็นต้น

การวิ่งออกกำลังกายในพื้นที่ชุมชนเมืองนั้นสามารถทำได้ไม่จำกัดเวลา ไม่ว่าจะเป็นในช่วงระหว่างเวลากลางวันหรือช่วงเวลาระหว่างพระอาทิตย์ขึ้นจนถึงพระอาทิตย์ตกและเวลากลางคืนหรือช่วงเวลาตั้งแต่พระอาทิตย์ตกจนถึงพระอาทิตย์ขึ้น ทั้งนี้ บุคคลแต่ละคนสามารถเลือกเวลาที่จะวิ่งออกกำลังกายในพื้นที่ชุมชนเมืองได้ ตามรสนิยมส่วนบุคคลและปัจจัยต่างๆ ที่สนับสนุนให้บุคคลแต่ละคนจะเลือกเวลาในการวิ่งออกกำลัง เช่น หากบุคคลนั้นเป็นผู้ใช้แรงงานในตลาดแรงงานที่ต้องทำงานในช่วงเวลากลางวัน ก็สามารถเลือกที่จะใช้เวลาวิ่งออกกำลังในเวลากลางคืนได้ อันถือเป็นช่วงเวลาที่ตนว่างเว้นจากการทำงาน เป็นต้น

การวิ่งออกกำลังกายในเวลากลางวันและเวลากลางคืนก็ย่อมต้องอาศัยสาธารณูปโภคขั้นพื้นฐานที่รัฐ หน่วยงานของรัฐและท้องถิ่นจัดเอาไว้ให้พื้นที่ชุมชนเมือง ไม่ว่าจะเป็นทางเดินเท้าในพื้นที่ชุมชนเมือง สวนสาธารณะ พื้นที่โล่งในชุมชนเมืองและสนามกีฬาสาธารณะ รวมไปถึงสิ่งแวดล้อมอื่นๆ อันเป็นปัจจัยที่ทำให้บุคคลหรือกลุ่มบุคคลต่างๆ หันมาวิ่งออกกำลังในบริเวณพื้นที่ชุมชนเมืองอีกด้วย เช่น แนวต้นไม้สีเขียว (Green Corridor) ที่ถูกปลูกขนานไปกับทางเท้าในบริเวณพื้นที่ชุมชนเมือง ที่ทำให้ผู้วิ่งออกกำลังกายในพื้นที่ชุมชนเมืองเกิดความร่มรื่นในช่วงเวลาที่วิ่งออกกำลัง เป็นต้น

อนึ่ง การวิ่งออกกำลังกายในเวลากลางวัน ผู้วิ่งในบริเวณพื้นที่ชุมชนเมืองอาจได้รับแสงสว่างจากธรรมชาติหรือแสงสว่างจากดวงอาทิตย์ ที่เพียงพอต่อการมองเห็นวัตถุต่างๆ ในช่วงเวลาที่ตนวิ่งอยู่ในพื้นที่ชุมชนเมือง ทำให้ผู้วิ่งในบริเวณพื้นที่ชุมชนเมืองสามารถมองเห็นเส้นทางหรือมองเห็นวัตถุต่างๆ ได้ชัดเจน ทำให้ผู้วิ่งสามารถสังเกตเส้นทางวิ่งหรือวัตถุต่างๆ ที่อยู่บนเส้นทางวิ่งได้ชัดเจนในเวลากลางวัน อันเป็นการลดความเสี่ยงที่จะเกิดอุบัติเหตุจากการสะดุดหรือหกล้ม รวมไปถึงวิ่งชนวัตถุต่างๆ ในทางตรงกันข้าม หากผู้วิ่งเลือกที่จะวิ่งออกกำลังกายบริเวณพื้นที่ชุมชนเมืองในเวลากลางคืน ผู้วิ่งย่อมต้องอาศัยแสงประดิษฐ์ภายนอกอาคาร (outdoor artificial light) ได้แก่ ไฟส่องสว่างสาธารณะ ไฟรักษาความปลอดภัย ไฟถนน ไฟป้ายโฆษณา ไฟสนามกีฬา และแสงไฟอื่นๆ ที่ส่องมายังบริเวณเส้นทางวิ่ง ทำให้ผู้วิ่งสามารถวิ่งสามารถวิ่งในพื้นที่ชุมชนเมืองได้เสมือนว่าเป็นเวลากลางวัน ซึ่งทำให้ผู้วิ่งได้รับแสงสว่างในการวิ่ง ทำให้ผู้วิ่งสามารถมองเห็นเส้นทางได้ในเวลากลางคืน มองเห็นวัตถุต่างๆ ในเส้นทางวิ่ง อันทำให้ผู้วิ่งสามารถหลบหลีกจากสิ่งกีดขวางและสามารถระมัดระวังไม่ให้ตนเองสะดุดหกล้มไปได้ นอกจากนี้ ผู้วิ่งออกกำลังกายในเวลากลางคืนยังอาจต้องการแสงสว่างในเวลากลางคืนในการสังเกตการก่อเหตุอาชญากรรมในเวลากลางคืน ของมิจฉาชีพหรืออาชญากร รวมไปถึงผู้วิ่งอาจอาศัยแสงสว่างสังเกตการซ่อนตัวของมิจฉาชีพหรืออาชญากรที่อาจอาศัยความมืดมาอำพรางตนได้

ด้วยเหตุนี้เอง รัฐ หน่วยงานของรัฐที่เกี่ยวข้องและท้องถิ่น จึงอาจมีบทบาทที่สำคัญในการจัดสิ่งแวดล้อมสรรค์สร้าง (built environment) ที่ไม่เพียงจะคำนึงถึงประโยชน์ของบุคคลทั่วไปที่จำเป็นที่จะต้องใช้ไฟส่องสว่างภายนอกอาคารอันถือเป็นสาธารณูปโภคขั้นพื้นฐานเพื่อการสัญจรด้วยวิธีการเดินเท้าในเวลากลางคืน แต่ผู้มีส่วนได้ส่วนเสียเหล่านี้ยังต้องคำนึงถึงความปลอดภัยประชาชนที่ต้องการจะวิ่งออกกำลังกายบริเวณพื้นที่ชุมชนเมืองในเวลากลางคืนอีกด้วย

แม้ว่าในปัจจุบันท้องถิ่นในหลายประเทศได้พัฒนาพื้นที่ชุมชนเมืองให้มีทางเท้าที่ปลอดภัยและมีไฟส่องสว่างภายนอกอาคาร ที่รองรับการเดิน การปั่นจักรยานและการวิ่งออกกำลังกายบริเวณพื้นที่ชุมชนเมืองในเวลากลางคืนแล้ว แต่ทว่ายังมีหลายประเทศไม่ได้พัฒนาพื้นที่ชุมชนเมืองให้มีสิ่งแวดล้อมสรรค์สร้างที่รองรับการประกอบกิจกรรมภายนอกอาคารของประชาชนอย่างเหมาะสม อนึ่ง ผู้วิ่งในบริเวณพื้นที่ชุมชนเมืองในเวลากลางคืน ย่อมต้องการแสงสว่างที่เป็นประโยชน์ต่อกิจกรรมการวิ่งของตน (useful light) ซึ่งไฟส่องสว่างสาธารณะที่รัฐ หน่วยงานของรัฐหรือท้องถิ่นติดตั้งและออกแบบขึ้นมา ย่อมต้องมีทิศทางการส่องของแสงไปยังบริเวณเส้นทางเดินเท้า (area to be lit) ที่ผู้วิ่งใช้เป็นเส้นทางในการวิ่ง ทำให้ผู้วิ่งได้รับความสะดวกและปลอดภัยตามประโยชน์ของแสงสว่างที่ได้กล่าวมาในข้างต้นแล้ว

อย่างไรก็ตาม ไฟส่องสว่างสาธารณะภายนอกอาคารที่มีการติดตั้ง (installation) อันทำให้เกิดทิศทางการส่องของแสงที่ไม่เหมาะสมหรือไฟส่องสว่างภายนอกอาคารอื่นๆ ที่มีการออกแบบ (design) ในลักษณะที่ไม่เป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อม รวมไปถึงไฟส่องสว่างที่มีปริมาณความเข้มของแสง (Light Intensity หรือมีหน่วยวัดเป็น Cd) หรือความส่องสว่างของแสง (Luminance หรือมีหน่วยวัดเป็น Cd/m2) ในลักษณะที่ไม่เอื้อประโยชน์ต่อการใช้เส้นทางวิ่งในเวลากลางคืน ไฟส่องสว่างสาธารณะภายนอกอาคารในลักษณะเช่นว่านี้เองก็ย่อมส่งผลกระทบในด้านลบต่อผู้วิ่งออกกำลังกายบริเวณพื้นที่ชุมชนเมืองในเวลากลางคืนได้

นอกจากนี้ แสงสว่างจากแหล่งกำเนิดแสงประเภทอื่นๆ ที่นอกเหนือจากไฟส่องสว่างสาธารณะ ก็อาจส่งผลกระทบต่อผู้วิ่งออกกำลังกายในพื้นที่ชุมชนเมืองเวลากลางคืนได้ ตัวอย่างเช่น หลอดไฟซีนอนที่ผู้ขับขี่รถยนต์บางราย นำมาติดตั้งให้เป็นไฟหน้ารถยนต์ (Xenon Vehicle Rear Light) และหลอดไฟสัญญาณสัญญาณไฟวับวาบที่ติดรถฉุกเฉินทุกประเภท (Flashing lights on emergency vehicles) ย่อมก่อให้เกิดแสงสว่างจ้ามากเกินไป ที่ส่งผลให้เกิดแสงบาดตา (glare) อันเป็นอันตรายต่อสุขภาพดวงตาของนักวิ่งที่วิ่งอยู่ริมทางเดินเท้าริมถนนที่มีรถยนต์สัญจร จนอาจทำไปสู่ความเสี่ยงที่จะเกิดอุบัติเหตุต่อนักวิ่งที่ตาพร่าชั่วคราวจนมองไม่เห็นเส้นทางวิ่งหรือมองเส้นทางวิ่งไม่ชัด (visual discomfort) เป็นต้น

อาจมีข้อโต้แย้งบางประการว่า ในปัจจุบันมีอุปกรณ์และนวัตกรรมบางอย่างที่ช่วยให้ผู้วิ่งออกกำลังกายบริเวณพื้นที่ชุมชนเมืองในเวลากลางคืน มีแสงสว่างอย่างพอเพียงต่อการมองเห็นเส้นทางวิ่งในยามค่ำคืนและพอเพียงสำหรับการเสริมสร้างความปลอดภัยในเวลากลางคืน ไม่ว่าจะเป็นไฟฉายคาดหัวนักวิ่ง (running head torch) และเสื้อผ้าหรืออุปกรณ์สะท้อนแสงของนั่งวิ่ง (running reflectors) แต่ไม่ใช่ผู้วิ่งออกกำลังกายบริเวณพื้นที่ชุมชนเมืองในเวลากลางคืนทุกคนจะมีกำลังทรัพย์ เพียงพอที่จะจัดหาอุปกรณ์สำหรับนักวิ่งอันทันสมัยเหล่านี้มาไว้ใช้สอยได้ ดังนั้น รัฐ หน่วยงานของรัฐหรือท้องถิ่นจึงควรจัดสิ่งแวดล้อมสรรค์สร้างในบริเวณพื้นที่ชุมชนเมืองให้เหมาะต่อผู้สัญจรบนทางเดินเท้าและทางจักรยาน รวมไปถึงผู้ต้องการวิ่งออกกำลังกายบริเวณพื้นที่ชุมชนเมืองในเวลากลางคืนด้วย เพราะทางเดินเท้าที่ดีและไฟส่องสว่างสาธารณะในลักษณะที่เหมาะสม รวมไปถึงแสงสว่างจากแหล่งกำเนิดอื่นๆ ที่เป็นมิตรต่อกิจกรรมการวิ่ง ก็ย่อมล้วนแล้วแต่ทำให้ผู้วิ่งออกกำลังกายบริเวณพื้นที่ชุมชนเมืองในเวลากลางคืน สามารถใช้พื้นที่ชุมชนเมืองเพื่อการวิ่งได้อย่างปลอดภัย แล้วยังเป็นการเพิ่มทางเลือกของประชาชนให้หันมาวิ่งออกกำลังในเวลากลางคืนหรือในเวลาเช้ามืดอีกทางหนึ่ง

ร่วมบริจาคเงิน สนับสนุน ประชาไท โอนเงิน กรุงไทย 091-0-10432-8 "มูลนิธิสื่อเพื่อการศึกษาของชุมชน FCEM" หรือ โอนผ่าน PayPal / บัตรเครดิต (รายงานยอดบริจาคสนับสนุน)

ติดตามประชาไทอัพเดท ได้ที่:
Facebook : https://www.facebook.com/prachatai
Twitter : https://twitter.com/prachatai
YouTube : https://www.youtube.com/prachatai
Prachatai Store Shop : https://prachataistore.net
ข่าวรอบวัน
สนับสนุนประชาไท 1,000 บาท รับร่มตาใส + เสื้อโปโล

ประชาไท