เครือข่ายเภสัชศาสตร์ ภาคอีสาน เผย ร่าง พ.ร.บ. ยา ฉบับกฤษฎีกา ส่งผลต่อความปลอดภัยของผู้บริโภค เสนอกระทรวงสาธารณสุขเร่งแก้ไข

 

 

 

10 ต.ค. 2557 รศ.ดร.ภก.ไพบูลย์ ดาวสดใส คณบดี คณะเภสัชศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น พร้อมด้วยนักวิชาการจากคณะเภสัชศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น มหาวิทยาลัยอุบลราชธานี มหาวิทยาลัยมหาสารคาม เภสัชกรคุ้มครองผู้บริโภค เภสัชกรโรงพยาบาล เภสัชกรร้านยา สมาคมศิษย์เก่าคณะเภสัชศาสตร์ สโมสรนักศึกษาคณะเภสัชศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น สมาคมผู้บริโภคจังหวัดขอนแก่น เครือข่ายคนรักหลักประกันสุขภาพ และเครือข่ายภาคประชาชน จังหวัดขอนแก่น เปิดเผยในแถลงการณ์ร่วม โดยให้ความเห็นต่อร่างพระราชบัญญัติยา พ.ศ. … ที่คาดว่าจะใช้แทนพระราชบัญญัติยา พ.ศ. 2510 ว่า ร่างพระราชบัญญัติยา พ.ศ. … ไม่ให้ความสำคัญต่อหลักความปลอดภัยในการบริโภคยา จึงมีข้อเสนอเพื่อแก้ไขประเด็นสำคัญใน ร่าง พ.ร.บ. ยา พ.ศ...  ดังนี้ 

 

1. การแบ่งประเภทยาในร่าง พ.ร.บ.ยา พศ...ไม่เป็นสากล คือแบ่งเป็น 1) ยาที่ต้องจ่ายตามใบสั่งยา 2) ยาที่จ่ายโดยผู้ประกอบวิชาชีพ 3) ยาสามัญประจำบ้าน 

 

ปัญหา คือ ประเภทยากลุ่ม 2 ที่จ่ายโดยผู้ประกอบวิชาชีพนั้น กำหนดให้มีรายการยาสำหรับผู้ประกอบวิชาชีพแต่ละวิชาชีพสามารถสั่งใช้ (Prescribing) และจ่ายยา (Dispensing) เบ็ดเสร็จโดยวิชาชีพเดียว ทำให้ไม่มีกลไกการตรวจสอบกลั่นกรองระหว่างวิชาชีพที่เป็นอิสระต่อกัน ซึ่งเป็นหลักปฏิบัติที่เป็นสากลให้แน่ใจว่ายาที่ส่งมอบถึงประชาชนมีความปลอดภัยต่อการใช้จากการกลั่นกรองโดยวิชาชีพทางสุขภาพอย่างน้อย 2 วิชาชีพ

 

ข้อเสนอ: ประเภทยาที่ต้องจ่ายโดยผู้ประกอบวิชาชีพ ควรแก้ไขเป็น ยาที่จ่ายโดยผู้ประกอบวิชาชีพเภสัชกรรม

 

2. การเตรียมยาและหรือผลิตยาในร่าง พ.ร.บ.ยา พ.ศ... ไม่เป็นไปตามหลักการเตรียมและหรือผลิตเพื่อให้ได้ผลิตภัณฑ์ที่มีมาตรฐาน เพราะเปิดช่องให้ผู้ประกอบวิชาชีพ อย่างน้อย 10 สาขา สามารถนำยาแผนปัจจุบัน ยาแผนไทย และยาแผนทางเลือก ที่ได้ขึ้นทะเบียนตารับยาไว้แล้วมาผสม

 

ปัญหา คือ การเตรียมยาและหรือผลิตยาต้องการผู้เชี่ยวชาญ และ มาตรฐานด้านสถานที่ อุปกรณ์ และ กระบวนการ  โดยผู้เชี่ยวชาญต้องเป็นผู้ประกอบวิชาชีพที่มีองค์ความรู้และทักษะที่เกิดจากการเรียนการสอนในหลักสูตรที่มีความเฉพาะด้านเภสัชศาสตร์ เพื่อให้ได้ผลิตภัณฑ์ที่มีคุณภาพ มาตรฐาน ปลอดภัยต่อการบริโภค

 

ข้อเสนอ: การเตรียมยาและหรือผลิตยา ต้องดำเนินการโดยผู้ประกอบวิชาชีพเฉพาะด้านเภสัชศาสตร์ ไม่ควรมีการยกเว้นผู้ประกอบวิชาชีพหลายสาขาโดยไม่ต้องขออนุญาต ผลิต ขาย นำเข้ายา เนื่องจากการดำเนินการผลิต หรือการเตรียมยาสำหรับผู้ป่วยเฉพาะราย

 

3. ร่าง พ.ร.บ.ยา พศ.... ไม่คำนึงถึงอันตรายจากการใช้ยาชุด โดยกำหนดห้ามผู้รับอนุญาตขายปลีกยา ผู้ดำเนินการ หรือผู้มีหน้าที่ปฏิบัติการประจำสถานที่ขายปลีกยาขายยาชุด

 

ปัญหาคือ ผู้อื่นที่ไม่ได้ระบุไว้ใน ร่าง พ.ร.บ.ยา พ.ศ.... สามารถขายยาชุดได้

 

ข้อเสนอ: ควรห้ามการขายยาชุดทั้งหมด ไม่เฉพาะผู้ได้รับอนุญาตขายปลีกยา ผู้ดำเนินการหรือผู้มีหน้าที่ปฏิบัติการประจำสถานที่ขายปลีกยาเท่านั้น

 

4. การควบคุมการโฆษณาและส่งเสริมการขาย

 

4.1 ในร่าง พ.ร.บ.ยา พ.ศ.... ได้ตัดบทบัญญัติที่ควบคุมการโฆษณาในพระราชบัญญัติยา พ.ศ.2510 และฉบับแก้ไขเพิ่มเติม ที่ว่าด้วย “ห้ามโฆษณาสรรพคุณยาอันตรายและยาควบคุมพิเศษ” และ “ห้ามโฆษณาโรคที่รัฐมนตรีประกาศ ได้แก่ โรคเรื้อน วัณโรคในระยะอันตราย โรคเท้าช้างในระยะปรากฎอาการเป็นที่รังเกียจแก่สังคม โรคติดยาเสพติดให้โทษอย่างร้ายแรง และโรคพิษสุราเรื้อรัง เอดส์ มะเร็ง อีโบล่า”

 

ปัญหา คือ การตัดบทบัญญัติที่ควบคุมการโฆษณานั้น จะส่งผลต่อการควบคุมโฆษณาที่สร้างปัญหาความเข้าใจผิดในสรรพคุณยา และหลอกลวงผู้ป่วยโรคเรื้อรัง

 

ข้อเสนอ: ไม่ควรตัดบทบัญญัติที่ควบคุมการโฆษณาในพระราชบัญญัติยา พ.ศ.2510 และฉบับแก้ไขเพิ่มเติมฯ

 

4.2 ในร่าง พ.ร.บ.ยา พศ....ได้นิยาม “โฆษณา” ว่าเป็นการกระทำไม่ว่าโดยวิธีใดๆ ให้ประชาชนเห็น ได้ยินหรือทราบข้อความ เพื่อประโยชน์ในทางการค้า และให้หมายความรวมถึงการส่งเสริมการขาย

 

ปัญหาคือ ไม่มีบทบัญญัติใดในร่าง พ.ร.บ.ยา พศ....ที่กล่าวถึง “การส่งเสริมการขาย” ซึ่งจัดเป็นประเด็นปัญหาสำคัญที่ควรควบคุม

 

ข้อเสนอ: ควรระบุบทบัญญัติเรื่องการส่งเสริมการขาย เพื่อแก้ไขปัญหาการส่งเสริมการขายยาที่ขาดจริยธรรมในปัจจุบัน

 

เครือข่ายเภสัชศาสตร์ ภาคอีสาน จึงขอให้ กระทรวงสาธารณสุข สำนักงานปลัดกระทรวงสาธารณสุข สำนักงานคณะกรรมการอาหารและยา พิจารณา ทบทวนประเด็นข้างต้น เพื่อให้ พระราชบัญญัติยาแห่งชาติ เป็นกฎหมายแม่บทที่จะใช้เป็นกรอบอ้างอิงหลักในการดำเนินการกำกับดูแลระบบยาของประเทศ โดยยึดหลักความปลอดภัยต่อการบริโภคยาของคนไทยเป็นสำคัญ และสอดคล้องกับหลักสากล