ในช่วงเทศกาลเช็งเม้งของจีนแผ่นดินใหญ่ซึ่งตรงกับช่วงสุดสัปดาห์ที่ผ่านมา ทางการจีนพยายามสอดส่องนักกิจกรรมและคอยให้เจ้าหน้าที่ขัดขวางการเดินทางไปเคารพหลุมศพหรือร่วมพิธีรำลึกเหตุปราบปรามผู้ชุมนุมจัตุรัสเทียนอันเหมิน ขณะที่ในฮ่องกงสามารถจัดงานได้

8 เม.ย. 2557 สำนักข่าวเรดิโอฟรีเอเชียรายงานกรณีที่เจ้าหน้าที่ทางการจีนสั่งห้ามไม่ให้ญาติและนักกิจกรรมรำลึกถึงผู้เสียชีวิตในการประท้วงเรียกร้องประชาธิปไตยที่จัตุรัสเทียนอันเหมิน

สมาชิกกลุ่ม 'มารดาเทียนอันเหมิน' ซึ่งเป็นกลุ่มตัวแทนของเหยื่อผู้ถูกสังหารหรือถูกทำให้พิการในการปราบปรามผู้ชุมนุมเปิดเผยต่อสื่อของฮ่องกงว่า พวกเขาถูกห้ามไม่ให้เดินทางไปเยี่ยมหลุมศพของญาติในเทศกาลเช็งเม้งของจีนซึ่งเริ่มต้นตั้งแต่วันที่ 4-5 เม.ย. ไปจนถึง 19-20 เม.ย.

หลังจากมีการปราบปรามผู้ชุมนุมที่จัตุรัสเทียนอันเหมินด้วยกำลังทหารในปี 2532 ทางการจีนได้สั่งกุมขังญาติของผู้ชุมนุมอยู่ในบริเวณบ้านรวมถึงมีการสอดส่องอย่างใกล้ชิดในช่วงใกล้เทศกาลเยี่ยมทำความสะอาดหลุมศพในจีนแผ่นดินใหญ่เนื่องจากมีความอ่อนไหวทางการเมือง นอกจากนี้ยังสั่งห้ามไม่ให้นักกิจกรรมทางการเมืองจัดงานรำลึกเหตุการณ์ไม่ว่าจะรูปแบบใดก็ตาม

การประท้วงที่จัตุรัสเทียนอันเหมินมีขึ้นในช่วงวันที่ 15 เม.ย. ถึง 4 มิ.ย. 2532 จนกระทั่งเกิดเหตุการณ์ที่กองทัพปราบปรามผู้ประท้วงด้วยอาวุธปืนกลและรถถัง ทำให้มีผู้เสียชีวิตจำนวนมาก โดยไม่มีตัวเลขจำนวนผู้เสียชีวิตอย่างเป็นทางการ

จางเซียนหลิง สมาชิกกลุ่มมารดาเทียนอันเหมินกล่าวว่าเธอสามารถหลบเลี่ยงการสอดส่องของตำรวจโดยแกล้งทำเป็นบอกว่าไปเข้าห้องน้ำ ก่อนที่จะเดินทางไปพร้อมสามีเพื่อไปเยี่ยมหลุมศพลูกชายเธอที่ชื่อหวังหนาน ที่สุสานในกรุงปักกิ่ง จางเซียนหลิง บอกว่าหลังจากที่เธอกวาดทำความสะอาดหลุมศพลูกชายแล้ว เธอและสามีก็โค้งแสดงความเคารพต่อเหยื่อรายอื่นๆ ในเหตุการณ์

นอกจากนี้นักกิจกรรมร้องทุกข์หลายคนยังถูกเจ้าหน้าที่ทางการจีนกีดกันเช่นนักร้องทุกข์ที่ต้องการเดินทางไปแสดงความเคารพสุสานนักปฏิวัติปาเป่าซาน โดยมีนักร้องทุกข์ 15 คนจากเสฉวนสามารถเข้าไปวางพวงหรีดสักการะหลุมศพของผู้นำหลายคนได้ในที่สุด

ทางด้านนักร้องทุกข์อีกกลุ่มหนึ่งได้ชุมนุมที่สถานีรถไฟทางตอนใต้ของกรุงปักกิ่งเพื่อแสดงการรำลึกถึงนักกิจกรรมที่ชื่อ เชาซุนลี ซึ่งเสียชีวิตเมื่อเดือน มี.ค. ที่ผ่านมาขณะอยู่ภายใต้การกุมขังของตำรวจและถูกปฏิเสธการรักษาพยาบาล

ในมณฑลซานตงมีนักกิจกรรมด้านสิทธิมนุษยชนอย่างน้อย 10 คนถูกสอดส่องอย่างใกล้ชิด แต่ก็มีนักกิจกรรม 20 คนสามารถหลบเลี่ยงเดินทางไปยังสวนสาธารณะจงซาน ในเมืองจี๋หนาน เพื่อแสดงการรำลึกถึงจ้าวจื่อหยางอดีตนายกรัฐมนตรีของจีน แต่เจ้าหน้าที่ตำรวจก็สามารถยึดป้ายที่แสดงการรำลึกถึงซุนยัตเซนผู้บุกเบิกการปฏิวัติประชาธิปไตย ก่อนที่จะยอมให้มีการดำเนินพิธีกรรมต่อไป

เรดิโอฟรีเอเชียระบุว่ากลุ่มผู้ร้องทุกข์ในจีนจำนวนมากเป็นผู้สูงอายุที่มีรายได้ต่ำหรือไม่มีรายได้เลย พวกเขาต้องการร้องทุกข์เรื่องการถูกบังคับย้ายที่อยู่อาศัย การสูญเสียที่ดินการเกษตร หรือกระทั่งถูกทางการทำร้ายหรือมีการเสียชีวิตของคนรู้จักเป็นเวลาหลายปีโดยไม่มีความคืบหน้า พวกเขาเหล่านี้มักจะใช้อดีตวีรบุรุษนักปฏิวัติและอดีตผู้นำเป็นสัญลักษณ์ในการวิพากษ์วิจารณ์รัฐบาลปัจจุบัน

หลี่หงเว่ย หนึ่งในนักกิจกรรมกล่าวว่าพวกเขาไม่ได้กระทำการใดๆ อันเป็นการก่อกวนความสงบในสังคม สิ่งที่พวกเขาทำเป็นกิจกรรมรำลึกธรรมดาๆ เหตุใดเจ้าหน้าที่จึงไม่ยอมให้พวกเขารำลึกถึง ในฐานะประชาชนพวกเขามีอิสระที่จะทำ

อย่างไรก็ตามนักกิจกรรมจากกลุ่มมารดาเทียนอันเหมินและกลุ่มชาวฮ่องกงผู้สนับสนุนประชาธิปไตยในจีนสามารถจัดงานรำลึกถึงผู้เสียชีวิตในเหตุการณ์เทียนอันเหมินได้พื้นที่ของฮ่องกงเมื่อวันเสาร์ที่ผ่านมา โดยมีการสวมเสื้อยึดเหตุการณ์ 4 มิ.ย. 2532 มีการวางพวงหรีดที่ข้างท่าเรือของฮ่องกงและโค้งคำนับสามครั้งเพื่อแสดงความเคารพผู้เสียชีวิต

หลีจั๋วเหยิน ส.ส. ฮ่องกงและนักกิจกรรมแรงงานกล่าวในงานพิธีรำลึกว่า เป็นเวลา 25 ปีมาแล้วนับตั้งแต่เหตุการณ์ 4 มิ.ย. แต่ภายใต้การนำของพรรคคอมมิวนิสต์จีน เรื่องสิทธิมนุษยชน เสรีภาพ และประชาธิปไตยในประเทศจีนก็ยังไม่เดินหน้า หลีบอกอีกว่าธีมการจัดงานในปีนี้มีชื่อว่า "สู้ให้ถึงที่สุดเพื่อพลิกคำตัดสินของวันที่ 4 มิ.ย."

อย่างไรก็ตาม กลุ่มนักกิจกรรมดูเหมือนจะมีปัญหาในการจัดตั้งพิพิธภัณฑ์อนุสรณ์ 4 มิ.ย. ในอาคารพาณิชย์แห่งหนึ่งในย่านการค้าจิมซาจุ่ย โดยผู้จัดการอาคารพาณิชย์เขียนจดหมายถึงกลุ่มนักกิจกรรมว่าการสร้างพิพิธภัณฑ์เป็นเรื่องผิดวัตถุประสงค์การเป็นอาคารพาณิชย์และอาจสร้าง "ความวุ่นวาย" ได้ ด้านหลีจั๋วเหยินชี้ว่าในพื้นที่อาคารดังกล่าวมีทั้งสำนักงาน โบสถ์ องค์กรการกุศล และสถาบันอื่นๆ เช่าใช้พื้นที่โดยไม่มีปัญหาใดๆ

เรียบเรียงจาก

Chinese Police Clamp Down on Graveside Memorials for Tiananmen Victims, Radio Free Asia, 07-04-2014
http://www.rfa.org/english/news/china/qingming-04072014181919.html