นักวิชาการ-ภาคประชาสังคมเสนอปรับกฎหมายพนันใหม่ทั้งหมด เน้นกำหนดคำนิยามให้ชัด ชี้ส่งเอสเอ็มเอสชิงโชค การพนันออนไลน์ในต่างประเทศเข้าข่ายการพนัน ทั้งควรเพิ่มโทษเจ้ามือ ส่วนเด็ก-เยาวชนควรลงโทษเป็นมาตรการพิเศษ ไม่ใช่โทษอาญา

 

วันนี้ (8 ส.ค.56) มูลนิธิสดศรี-สฤษดิ์วงศ์ มูลนิธิเครือข่ายครอบครัว และศูนย์ศึกษาปัญหาการพนัน ร่วมกันแถลงข่าว “ข้อเสนอเชิงนโยบายเพื่อปรับปรุง พ.ร.บ.การพนัน 2478 : คำนิยาม-บทลงโทษ” โดยนายรณวิทย์ สิมะเสถียร รองประธานสมาคมวิทยุและสื่อเพื่อเด็กและเยาวชน เสนอผลการวิจัยคำนิยามการพนันและการเสี่ยงโชคว่า ประเทศไทยควรกำหนดนิยามของการพนันให้ชัดเหมือนต่างประเทศ เช่น สหรัฐอเมริกา อังกฤษ นิวซีแลนด์ ออสเตรเลีย ที่กำหนดว่า หากมีการวางเดิมพัน การเสี่ยงโชค และรางวัล ถือเป็นการพนัน เช่น การส่งเอสเอ็มเอสชิงโชคที่มีราคาสูงกว่าปกติเพื่อให้ได้มาซึ่งรางวัลถือเป็นการพนัน หรือการพนันออนไลน์ที่เข้าข่ายการวางเดิมพันชัดเจน เพราะต้องโอนเงินเข้าบัญชีธนาคารหรือวิธีการอื่นๆ

 

นายรณวิทย์ระบุอีกว่า ผลการวิจัยพบเป้าหมายของกฎหมายพนันของนานาประเทศที่เน้น 3 เรื่องสำคัญคือ ป้องกันไม่ให้การพนันสนับสนุนการกระทำที่ผิดกฎหมาย และการพนันนั้นต้องเป็นไปอย่างยุติธรรมและเปิดเผย ที่สำคัญที่สุดคือป้องกันเด็กและเยาวชนและกลุ่มเปราะบางจากผลกระทบของการพนัน ขณะที่กฎหมายการพนันของไทยซึ่งกำลังอยู่ระหว่างการพิจารณาของคณะกรรมการกฤษฎีกายังไม่มีการระบุถึงการคุ้มครองเด็กและเยาวชนจากผลกระทบของการพนันใดๆ ทั้งสิ้น

ด้านนายไพศาล ลิ้มสถิตย์ กรรมาธิการวิสามัญศึกษาปัญหาและแนวทางการปฏิรูประบบการบริหารจัดการสลากในประเทศไทย วุฒิสภา ให้ข้อมูลว่ากฎหมายการพนันของไทยล้าสมัยมาก โดยบทลงโทษต่ำมาก ไม่เหมาะสมกับสถานการณ์ปัจจุบัน อีกทั้งโทษสำหรับเจ้ามือและผู้เล่นใกล้เคียงกัน ทั้งยังไม่มีการควบคุมการโฆษณา ขณะที่กฎหมายของต่างประเทศนั้นเน้นลงโทษเจ้ามือมากกว่า จึงเสนอให้มีการแก้ไขบทลงโทษในกฎหมายการพนันของไทยให้ทันสมัย

 

นายไพศาลระบุว่ากฎหมายการพนันของไทยควรกำหนดโทษคนที่ทำความผิด 4 กลุ่มคือ เจ้ามือ ผู้เล่น ผู้รับใบอนุญาต และเจ้าหน้าที่รัฐ โดยเฉพาะผู้รับใบอนุญาตและเจ้าหน้าที่รัฐหากกระทำผิดควรต้องได้รับโทษในอัตราสูงสุด และยังเสนอว่าควรเปลี่ยนแปลงการลงโทษเด็กและเยาวชน เช่น ไม่ควรให้จำคุก แต่ควรเป็นมาตรการพิเศษ เช่น การให้ความรู้ หรือการทำงานให้สังคม นอกจากนี้นายไพศาลยังเสนอให้มีการตั้งคณะกรรมการการพนันที่เป็นองค์อิสระ โดยให้นายกรัฐมนตรีเป็นประธาน เพื่อให้หลายหน่วยงานเข้ามามีส่วนร่วม ไม่ใช่มีเพียงกระทรวงมหาดไทยหน่วยงานเดียว

 

ขณะที่นายแพทย์ประเสริฐ ผลิตผลการพิมพ์ เลขาธิการมูลนิธิสดศรี-สฤษดิวงส์ เน้นย้ำว่า การพนันสร้างผลกระทบต่อร่างกาย จิตใจ และสังคมอย่างชัดเจนและรุนแรง ในด้านร่างกายนั้นผลการวิจัยด้านการแพทย์ยืนยันว่าสมองของเด็กและเยาวชนขณะกำลังเติบโตช่วงเด็กไปสู่วัยรุ่นหากมีประสบการณ์การพนัน จะส่งผลต่อเซลล์สมองเกี่ยวกับความคิดที่เป็นเหตุเป็นผลและทักษะการใช้ชีวิต ทำให้กลายเป็นคนที่ชอบเสี่ยงโชค ลงทุนน้อยแต่หวังผลมาก ขณะที่ด้านจิตใจนั้นการพนันนั้นเป็นภาวะเสพติด

 

ส่วนด้านสังคมนั้นชัดเจนว่าการพนันเป็นบ่อเกิดของอาชญากรรม ทั้งจำนวนคดีการพนันที่มากขึ้นและจำนวนผู้เล่นการพนันที่ถูกจับกุมเป็นเรือนแสนคนต่อปี จึงเป็นความจำเป็นที่ต้องสร้างความชัดเจนในคำจำกัดความและบทลงโทษในกฎหมายการพนันของไทยทั้งเพื่อให้ก้าวทันกับความก้าวหน้าของเทคโนโลยีและเพื่อป้องกันเด็กและเยาวชนจากการกระทบของการพนัน ดังที่นานาประเทศได้ดำเนินการมาแล้ว

 

นายพงศธร จันทรัศมี ผู้จัดการโครงการขับเคลื่อนสังคมและนโยบายสาธารณะเพื่อลดปัญหาการพนัน มูลนิธิสดศรี-สฤษดิ์วงส์ กล่าวว่าขณะนี้คณะกรรมการกฤษฎีกากำลังพิจารณาร่าง พ.ร.บ.การพนัน พ.ศ. ...ซึ่งเสนอโดยกระทรวงมหาดไทยและคณะรัฐมนตรีรับหลักการเมื่อเดือนตุลาคม 2554 ซึ่งร่างกฎหมายฉบับนี้ภาควิชาการและภาคประชาสังคมยังมีความห่วงใยถึงผลกระทบที่จะตามมา เนื่องจากยังไม่มีการกำหนดนิยามที่ชัดเจน บทลงโทษที่เหมาะสมทันต่อสถานการณ์ ที่สำคัญไม่มีการระบุถึงการป้องกันเด็กและเยาวชนจากการพนัน