เอไอเรียกร้องรัฐบาลลาวนำ 'สมบัด สมพอน' กลับคืนมา

แอมเนสตี้ อินเตอร์เนชั่นแนล เผยรายงานฉบับล่าสุด เรียกร้องให้รัฐบาลลาวดำเนินการทันทีเพื่อให้ "สมบัด สมพอน" ผู้นำภาคประชาสังคมของลาวกลับมาอย่างปลอดภัย พร้อมระบุว่ามีความเป็นไปได้ที่เขาตกเป็นเหยื่อของการบังคับให้สูญหายโดยเจ้าหน้าที่

สมบัด สมพอนกับอาร์คบิชอป เดสมอนด์ ตูตู (Archbishop Desmond Tutu) ณ ประเทศลาว ถ่ายเมื่อ พ.ศ. 2549 (ที่มา: © www.sombath.org)

แอมเนสตี้ อินเตอร์เนชั่นแนลเปิดเผยในรายงานฉบับใหม่ที่เผยแพร่เมื่อวันที่ 13 มิถุนายน 2556 ว่ารัฐบาลลาวต้องดำเนินการทันทีเพื่อประกันว่าสมบัด สมพอน ผู้นำภาคประชาสังคมของลาวกลับมาอย่างปลอดภัย มีความเป็นไปได้ว่าเขาตกเป็นเหยื่อของการบังคับบุคคลให้สูญหายโดยเจ้าหน้าที่

รายงาน Caught on Camera  ให้รายละเอียดเกี่ยวกับกรณีของสมบัดซึ่งถูกลักพาตัวไประหว่างอยู่ในวงล้อมของเจ้าหน้าที่ด้านความมั่นคง ในตอนค่ำของวันที่ 15 ธันวาคม 2555 หรือหกเดือนที่แล้ว และไม่มีข่าวคราวเกี่ยวกับเขาอีกเลย 

รูเพิร์ต แอบบ็อต (Rupert Abbott) นักวิจัยประเทศกัมพูชา ลาวและเวียดนาม แอมเนสตี้ อินเตอร์เนชั่นแนล เปิดเผยว่า  จากพยานหลักฐานที่มีอยู่ เป็นไปได้มากว่าสมบัด สมพอนเป็นเหยื่อของการบังคับบุคคลให้สูญหาย โดยเจ้าหน้าที่ลาวเป็นผู้มีส่วนรับผิดชอบ

รัฐบาลลาวต้องประกาศอย่างเป็นทางการเรียกร้องให้มีการปล่อยตัวเขาโดยทันทีและอย่างไม่มีเงื่อนไข และให้เขากลับสู่ครอบครัวอย่างปลอดภัย ทั้งยังต้องแต่งตั้งคณะกรรมการอิสระชุดใหม่เพื่อสอบสวนกรณีนี้ เพื่อประกันให้สมบัดกลับมาอย่างปลอดภัย และเพื่อนำตัวผู้ต้องสงสัยที่มีส่วนรับผิดชอบต่อการบังคับบุคคลให้สูญหายครั้งนี้เข้าสู่กระบวนการไต่สวนอย่างเป็นธรรม”

ตามกฎหมายระหว่างประเทศ การบังคับบุคคลให้สูญหายหมายถึงการจับกุมหรือควบคุมตัวบุคคลโดยเจ้าพนักงานของรัฐหรือตัวแทน และยังมีการปฏิเสธไม่ยอมบอกข้อมูลว่าบุคคลดังกล่าวถูกควบคุมตัวอยู่ที่ใด หรือไม่ยอมเปิดเผยชะตากรรมหรือสถานที่อยู่ของบุคคลดังกล่าว

กล้องวงจรปิดสามารถจับภาพขณะที่เกิดการหายตัวไปของสมบัดได้ ในภาพวีดิโอปรากฏตัวสมบัดที่ถูกเจ้าหน้าที่ตำรวจตรงป้อมยามในกรุงเวียงจันทน์ นครหลวงของลาวเรียกให้จอด เขาออกจากรถเพื่อคุยกับเจ้าหน้าที่ จากนั้นมีคนมาขับรถของเขาไป จากนั้นชายสามคนรวมทั้งสมบัดเดินเข้าไปนั่งในรถกระบะที่ติดไฟวาบ และขับออกไปตามหลังมอเตอร์ไซค์ซึ่งคนขี่มอเตอร์ไซค์ทำท่าทางเหมือนยิงปืนขึ้นไปบนฟ้า

เหตุที่สมบัดถูกนำตัวไประหว่างอยู่ที่ป้อมยามตำรวจใจกลางเมืองหลวงของลาว และการที่ตำรวจมิได้กระทำการใด ๆ เพื่อขัดขืน ทำให้เกิดข้อกังวลอย่างมากและการที่ตำรวจลาวชี้นำว่าสถานการณ์เช่นนี้เป็นเรื่อง “ปรกติ” เป็นเรื่องเหลวไหลมาก เมื่อพิจารณาจากข้อเท็จจริงดังกล่าว และดูเหมือนว่าจะมีการยิงปืนในที่เกิดเหตุด้วย” แอบบ็อตกล่าว

นอกจากทางการลาวน่าจะมีส่วนเกี่ยวข้องกับการหายตัวไปของสมบัดแล้ว สถานการณ์เลวร้ายยิ่งขึ้นเมื่อที่ผ่านมาตำรวจไม่ได้ทำการสืบสวนสอบสวนอย่างเต็มที่ ทำให้คนคิดว่าเป็นการพยายามกลบเกลื่อนเรื่องราวที่เกิดขึ้น ทางการลาวยังปฏิเสธความช่วยเหลือจากองค์กรอื่น ๆ ที่ต้องการเข้ามาช่วยวิเคราะห์ภาพวีดิโอจากกล้องวงจรปิด

รัฐบาลลาวต้องดำเนินการโดยทันทีเพื่อประกันให้สมบัด สมพอนกลับสู่ครอบครัวอย่างปลอดภัย ไม่เช่นนั้นแล้ว เสียงวิพากษ์วิจารณ์ต่อการหายตัวไปของเขาก็จะยังดังต่อไป” แอบบ็อตกล่าว

ไม่นานก่อนการหายตัวไปของเขา สมบัดได้ทำการสำรวจระดับชาติเพื่อวัดระดับความสุขของคนในลาวทั้งประเทศ และยังมีส่วนร่วมจัดกิจกรรมภาคประชาสังคมครั้งใหญ่สุดของประเทศ กล่าวคือการจัดประชุมเวทีเอเชีย-ยุโรปภาคประชาชน (Asia-Europe People’s Forum - AEPF) ในเดือนตุลาคม 2555  ผู้เข้าร่วมเวที AEPF ได้ถูกคุกคาม และเจ้าหน้าที่ได้เข้ามายึดเอกสารที่ตีพิมพ์เผยแพร่ผลสำรวจของโครงการ “ภาพฝันของคนลาว” ซึ่งเป็นโครงการของสมบัด

ไม่นานหลังจากนั้น ในวันที่ 7 ธันวาคม 2555 รัฐบาลลาวได้สั่งเนรเทศเจ้าหน้าที่งานพัฒนาระหว่างประเทศคนหนึ่ง หลังจากที่เธอได้วิพากษ์วิจารณ์ว่าพื้นที่ถกเถียงในประเทศลาวมีอย่างจำกัด และผู้ที่กล้าแสดงความเห็นก็มักจะได้รับผลกระทบ

การบังคับบุคคลให้สูญหายกรณีสมบัดดูเหมือนจะเป็นส่วนหนึ่งของกระบวนการต่อเนื่อง ที่มีการวางแผนอย่างเป็นระบบเพื่อควบคุมภาคประชาสังคมและเสรีภาพในการแสดงออกในลาว ประชาคมระหว่างประเทศควรดำเนินการใด ๆ ที่เป็นไปได้เพื่อเรียกร้องให้ทางการลาวนำตัวสมบัด สมพอนกลับคืนมา และให้มีการเคารพต่อสิทธิในการแสดงออก การสมาคม และการชุมนุมอย่างสงบ” แอบบ็อตกล่าวทิ้งท้าย

ร่วมบริจาคเงิน สนับสนุน ประชาไท โอนเงิน กรุงไทย 091-0-10432-8 "มูลนิธิสื่อเพื่อการศึกษาของชุมชน FCEM" หรือ โอนผ่าน PayPal / บัตรเครดิต (รายงานยอดบริจาคสนับสนุน)

ติดตามประชาไทอัพเดท ได้ที่:
Facebook : https://www.facebook.com/prachatai
Twitter : https://twitter.com/prachatai
YouTube : https://www.youtube.com/prachatai
Prachatai Store Shop : https://prachataistore.net
ข่าวรอบวัน
สนับสนุนประชาไท 1,000 บาท รับร่มตาใส + เสื้อโปโล

ประชาไท