วันที่ 18 เม.ย.55 เครือข่ายนักวิชาการและนักกฎหมาย ได้ส่งจดหมายเปิดผนึกถึงรัฐมนตรีว่าการกระทรวงมหาดไทย ต่อกรณีคำสั่งแต่งตั้งผู้ทรงคุณวุฒิเป็นคณะกรรมการในคณะกรรมการรับรองความเป็นคนไทยพลัดถิ่น โดยขอให้ทบทวนคำสั่งกระทรวงมหาดไทย ที่ 246/2555 เรื่อง แต่งตั้งผู้ทรงคุณวุฒิให้เป็นคณะกรรมการรับรองความเป็นคนไทยพลัดถิ่น ลงวันที่ 3 เม.ย.55

 

จดหมายระบุว่า คำสั่งกระทรวงมหาดไทยดังกล่าว ปรากฏเนื้อหาที่ขัดต่อตัวบทและความมุ่งหมายแห่ง พ.ร.บ.สัญชาติ พ.ศ.2508 แก้ไขฉบับที่ 5 พ.ศ.2555 และ พ.ร.บ.สัญชาติ ฉบับที่ 5 พ.ศ.2555 อันหมายถึงการใช้อำนาจโดยบิดเบือน (Abuse of Power) และส่งผลให้คำสั่งดังกล่าวเป็นคำสั่งทางปกครองที่ไม่ชอบด้วยกฎหมาย (มาตรา 9 วรรค 1 (1) แห่ง พ.ร.บ.จัดตั้งศาลปกครองและวิธีพิจารณาคดีปกครอง พ.ศ.2542) และส่งผลให้คณะกรรมการฯ ไม่สามารถปฏิบัติภารกิจให้ลุล่วงตามความมุ่งหมายแห่งกฎหมาย กล่าวคือ

 

1.คณะกรรมการรับรองความเป็นคนไทยพลัดถิ่นตามคำสั่งกระทรวงมหาดไทย ที่ 246/2555 ขาดความสมบูรณ์ในแง่เนื้อหาหรือองค์ประกอบ เนื่องจากขาดองค์ประกอบของผู้ทรงคุณวุฒิที่มีความรู้ ความเชี่ยวชาญในส่วนนักวิจัยหรือนักวิชาการด้านประวัติศาสตร์หรือกลุ่มชาติพันธุ์ 

 

นอกจากนี้ รศ.ดร.พันธุ์ทิพย์ กาญจนะจิตรา สายสุนทร แห่งคณะนิติศาสตร์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ แม้จะทำงานด้านสถานะบุคคลและสิทธิที่เจ้าของปัญหาหรือผู้ทรงสิทธิ ได้แก่ บุคคลผู้มีชาติพันธุ์ต่างๆ หลากหลายที่ปรากฏตัวในประเทศไทยและในประเทศอื่นๆ อันรวมถึงคนไทยพลัดถิ่นด้วยก็ตาม แต่ต้องกล่าวว่า รศ.ดร.พันธุ์ทิพย์เป็นอาจารย์ประจำวิชากฎหมายระหว่างประเทศแผนกคดีบุคคล ซึ่งเนื้อหาส่วนหนึ่งที่สำคัญของวิชาเกี่ยวข้องโดยตรงกับประเด็นสถานะบุคคล และสิทธิ (โดยกฎหมายสัญชาติเป็นเนื้อหาอย่างหนึ่งของสถานะบุคคลตามกฎหมาย) มิได้เป็นนักวิชาการหรือนักวิจัยที่มีความรู้ ประสบการณ์ด้านประวัติศาสตร์หรือชาติพันธุ์แต่อย่างใด

 

2.ผู้ทรง คุณวุฒิฯ จำเป็นอย่างยิ่งที่จะต้องระบุหรือยืนยันถึงการมีอยู่ของข้อเท็จจริงอันเป็น องค์ประกอบที่กฎหมายกำหนดคุณสมบัติไว้ คือ บุคคลหนึ่งๆ ได้รับการแต่งตั้งเป็นผู้ทรงคุณวุฒิ ด้วยเพราะมีคุณสมบัติใดกล่าวคือ เป็นนักวิจัยหรือนักวิชาการในด้านหนึ่งด้านใด หรือเป็นผู้แทนองค์กรพัฒนาเอกชน หรือเป็นผู้แทนภาคประชาชน

 

จดหมายดังกล่าวยังระบุข้อเสนอแนะว่า เนื่องจากคณะกรรมการรับรองความเป็นคนไทยพลัดถิ่น คือ กลไกสำคัญที่จะคุ้มครองและผลักดันให้คนเชื้อสายไทยสามารถเข้าถึงและใช้สิทธิ ในสัญชาติไทยของพวกเขา โดยขอให้มีการดำเนินการทบทวนคำสั่งกระทรวงมหาดไทยที่ 246/2555 และมีคำสั่งฯ ฉบับใหม่เพื่อแต่งตั้งนักวิจัยหรือนักวิชาการผู้มีข้อเท็จจริงอันเป็นองค์ ประกอบที่กฎหมายกำหนดให้ครบถ้วน โดยมีความจำเป็น ทั้งยังเป็นข้อเท็จจริงอันเป็นองค์ประกอบที่กฎหมายได้กำหนดเป็นคุณสมบัติไว้ว่า ผู้ทรงคุณวุฒิที่ได้รับการแต่งตั้งนั้น จำเป็นต้องระบุหรือยืนยันว่าบุคคลผู้ได้รับการแต่งตั้งมีความรู้ ความเชี่ยวชาญในด้านใดด้านหนึ่ง หรือระบุว่าเป็นผู้แทนของภาคส่วนใด

 

วันเดียวกัน รศ.ดร.พันธุ์ทิพย์ กาญจนะจิตรา สายสุนทร อาจารย์คณะนิติศาสตร์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ ซึ่งได้รับการแต่งตั้งให้เป็นผู้ทรงคุณวุฒิด้านชาติพันธุ์ ได้ส่งจดหมายขอลาออกจากตำแหน่งกรรมการผู้ทรงคุณวุฒิในคณะกรรมการรับรองความเป็นคนไทยพลัดถิ่นแล้ว โดยให้เหตุผลว่าไม่ได้แต่งตั้งตามคุณวุฒิที่เป็นอยู่

 

“คำสั่งดังกล่าวได้แต่งตั้งให้ดิฉันทำหน้าที่กรรมการผู้ทรงวุฒิในส่วนที่ เกี่ยวกับวิชาการด้านชาติพันธุ์ อันเป็นหัวข้อศึกษาในวิชามานุษยวิทยาและสังคมวิทยา ซึ่งดิฉันเองไม่เคยเรียนหรือทำวิจัยในสาขาวิชาดังกล่าว ดิฉันจึงไม่มีคุณสมบัติเป็นกรรมการผู้ทรงวุฒิที่อาจรับผิดชอบงานวิชาการด้าน ชาติพันธุ์”

 

“ด้วยว่า ดิฉันเป็นผู้สอนในวิชากฎหมายระหว่างประเทศแผนกคดีบุคคลมากว่าสามสิบปี และการศึกษากฎหมายสัญชาติไทยเป็นหัวข้อที่สำคัญในสาขาวิชานี้ จริยธรรมของผู้สอนกฎหมาย ก็คือ การเคารพเจตนารมณ์ของกฎหมาย หากผู้สอนกฎหมายเอง เป็นบุคคลหนึ่งที่ไม่เคารพเจตนารมณ์ของกฎหมาย ลูกศิษย์ของผู้สอนก็คงไม่มีความเชื่อในความศักดิ์สิทธิของกฎหมายเช่นกัน จึงเป็นจริยธรรมของผู้สอนวิชาชีพกฎหมายที่จะต้องปฏิบัติตามเจตนารมณ์ของ กฎหมาย และผลักดันให้มีการบังคับใช้กฎหมายเพื่อสร้างความเป็นธรรมให้แก่มนุษย์ในสังคม” จดหมายระบุ

 

ทั้งนี้จดหมายทั้ง 2 ฉบับดังกล่าวมีรายละเอียดดังนี้

 

 

จดหมายขอลาออกจากตำแหน่งกรรมการผู้ทรงคุณวุฒิในคณะกรรมการรับรองความเป็นคนไทยพลัดถิ่น ของ รศ.ดร.พันธุ์ทิพย์ กาญจนะจิตรา สายสุนทร