จดหมายฉบับที่2 ถึงคุณหมอประเวศ วะสี:ว่าด้วยปฏิรูปประเทศไทย

ประชาไททำหน้าที่เป็นเวที เนื้อหาและท่าที ความคิดเห็นของผู้เขียน อาจไม่จำเป็นต้องเหมือนกองบรรณาธิการ

คุณหมอคะ หนูนอนไม่ค่อยจะหลับอีกแล้ว 

คุณหมอทำให้หัวหนูหมุนวนอีกครั้งหนึ่ง ขณะที่หนูดูทีวีติดตามข่าวการบ้านการเมืองทุกช่อง ทั้งช่องหอยม่วง เอเอสทีวีเหลืองอ๋อย พีเพิลแชนแนลแดงจ๋า  เนชั่นเหลืองซ่อนรูป ทีบีพีเอสดูดีแต่เหลืองแท้
 
ก็หนูเป็นพลเมืองตื่นตัวนะค่ะ ตามที่คุณหมอชอบพูดว่า ต้องการให้ทุกคนเป็น active citizen   ไงค่ะ แต่ใยจู่ๆคุณหมอจึงชวนปฏิรูปประเทศไทย หนูเลยงงใหญ่ไงค่ะ    ว่าคุณหมอมีเจตนาอะไรอยู่เหรอค่ะ จึงเสนออะไรๆให้พลเมืองตื่นตัวอย่างหนูมึน 
 
รู้สึกว่าคุณหมอชอบทำอย่างนี้ประจำเลย หนูว่านะ หนูจำได้ เวลามีอะไรที่ขัดแย้งกันในสังคมก็จะเสนออะไรแปลกๆ นามธรรมๆ   เหมือนครั้งนี้ก็เหมือนกัน ปฏิรูปประเทศไทย สู่จุดลงตัวใหม่

มันเหมือนเวลาคนเราไม่สบายจำต้องผ่าตัดแก้โรคร้ายให้หมดไป แต่จู่ๆ หมอกลับสั่งยาแค่บรรเทาและทำให้ผู้ป่วยมึนชาไปเลย ผู้ป่วยก็ต้องเผชิญกับโรคที่ไม่มีวันหายสักที อย่างงั้นหรือเปล่าคะ

อ้อ หนูยังแปลกใจด้วยค่ะ ทำไมน้องๆหลานๆลูกๆของคุณหมอ ตั้งหลายคน พี่รสนาเอ่ย พี่ลัดดาวัลย์เอ่ย เครือข่ายนักพัฒนาเอ่ย คงมีอีกหลายกระมังคะ  แต่หนูขี้เกียจตามหาแล้ว จึงเรียงหน้าเข้าแถวออกมาปฏิรูปประเทศไทยกันจังเลย 
 
เตี๊ยมกันมาก่อนเหรอค่ะ คุณหมอ  หรือว่าคิดตรงกัน คล้ายมาพบกันโดยมิได้นัดหมาย เหมือนพระอรหันต์มาชุมนุมกันโดยมิได้นัดหมายตั้งพันกว่าองค์เหรอคะ  
 
หนูพยายามนะอ่าน  ปฏิรูปประเทศไทย สู่จุดลงตัวใหม่ ของคุณหมอ แต่อ่านห้ารอบก็ยังมึนหมองเหมือนเดิม คำใหญ่ๆทั้ง นั้น    ความเป็นธรรมคือเป้าหมายใหญ่ที่สุด  ความไม่เป็นธรรมเป็นปัญหาเชิงโครงสร้าง   อำนาจคือปัญหาไม่ใช่คำตอบ   สภาวะปริ่มๆ โครงสร้างมรณะ   พื้นที่ทางสังคม  ของคุณหมอ อ่านเหมือนลอยไปลอยมา นามธรรมมากเลย หรือหนูเข้าไม่ถึงสัจธรรมหรือเปล่าหนอ
คุณหมอคะ หนูเหนื่อยหมองอีกแล้ว ต้องหยิบหนังสือประวัติศาสตร์การเมืองไทย ปัญหาสังคมไทยที่ต้องปฏิรูปกันว่า ควรทำอย่างไรกันดี
 
คุณหมอค่ะ  อ่านไปอ่านมา   หนูคิดออกแล้ว จะบอกให้ฟังว่าปัญหาการเมืองไทย ที่สำคัญจากอดีตมาจนถึงปัจจุบันนั้น เกิดจากระบอบอำมาตยาธิปไตย ค่ะ ระบอบอำมาตยาธิปไตยคืออะไร รู้ไหม  เป็นเป็นการปกครองซึ่งมีขุนนางหรือข้าราชการเป็นใหญ่
คำภาษาอังกฤษ bureaucratic polity บัญญัติขึ้นโดย Fred W. Riggs อดีตอาจารย์มหาวิทยาลัยแห่งรัฐฮาวาย ในหนังสือที่พิมพ์เผยแพร่ในปี พ.ศ. 2509เป็นคำใหม่ที่ใช้แก่ประเทศไทยโดยเฉพาะ แต่ภายหลังคำนี้มีใช้แก่ประเทศอื่นด้วย เช่น อินโดนีเซีย
 
นักวิชาการ นักประวัติศาสตร์ เช่น ดร.ชาญวิทย์ เกษตรศิริ เคยเรียกรัฐบาลจอมพล ป. พิบูลสงคราม ว่าเป็นอำมาตยาธิปไตย หรือรัฐบาลอำนาจนิยม (authoritarianism) อย่างไรก็ตาม นักวิชาการและกลุ่มต่าง ๆ เคยยกคำนี้มาใช้แก่รัฐบาลไทยสมัยต่าง ๆ ตั้งแต่สมัยจอมพล ป. เป็นต้นมาหลายชุด จนถึงปัจจุบันด้วยค่ะ
 
อ้อ คุณหมอคะ เพื่อนๆหนูได้เล่าให้ฟังว่า เขาไปชุมนุมกับคนเสื้อแดง เขาชุมนุมกันหลายแสนคน เขาชอบพูดกันว่า อำมาตย์ๆๆๆกัน หนูก็อยากรู้อำมาตย์ของเขาเหมือนอำมาตย์ในหนังสือไหม หนูก็เลยขอแดงด้วยคนค่ะ

คุณหมอคะ เวทีปราศรัยของคนเสื้อแดงบอกหนูว่า   ระบอบอำมาตยาธิปไตย
 เป็นระบอบ รวมศูนย์อำนาจ ทำให้พรรคการเมืองไม่มีอำนาจแท้จริงแม้ได้รับการเลือกตั้งจากประชาชนก็ตาม ถูกแทรกแซงจากอำมาตย์ อำมาตย์บางคนไม่เสียภาษีเลย อำมาตย์มีอำนาจแต่ไม่เปิดเผยบัญชีทรัพย์สินเหมือนนักการเมือง อำมาตย์ไม่ได้มาจากการเลือกตั้ง ทหารเป็นคนจัดการตั้งรัฐบาลอภิสิทธิ์ ไม่ฟังเสียงสวรรค์ของประชาชน ประเทศไทยของเรามีสองมาตรฐาน รัฐประหารเป็นการฟื้นวิมานสวรรค์ของอำมาตย์ อำมาตย์มีอำนาจเบ็ดเสร็จ บริหารประเทศไม่เป็นทำให้ล้าหลัง   อำมาตย์มีเครือข่ายมากมายทุกวงการ

โอ..หนูจำไม่หมดเลยค่ะ คุณหมอ

คนเสื้อแดงที่เคยอยู่เคลื่อนไหวกับสมัชชาคนจน เรื่องปัญหาป่าไม้ จากที่ราบสูง จังหวัดมุกดาหาร  และเรียกร้อง พ.ร.บ.ป่าชุมชนบอกกับหนูว่า ปัญหาของพวกเขาอยู่ที่ระบอบอำมาตย์ไม่วางมือเสียที คือกรมป่าไม้ยังไม่ยอมให้ประชาชนมีส่วนร่วม พ.ร.บ.ป่าชุมชนก็สู้มานาน    แต่พอสมัยรัฐประหาร คมช. ก็เลยได้กฏหมายอีกฉบับมาลิดรอนสิทธิพวกเรา ก็ พรบ
.ป่าชุมชนฉบับ สนช.(สมาชิกสภานิติบัญญัติแห่งชาติ ที่ตั้งโดยคมช.) ไงคะ
 
คนเสื้อแดงที่เคยอยู่กับที่มีปัญหาที่ดิน จากปักษ์ใต้ จังหวัดตรัง บอกกับหนูว่า เรียกร้องกระจายการถือครองทีดินมานาน เพิ่งมารู้ว่าที่ดินที่กระจุกตัวนิ่น่ะ มีพัฒนาการมาตั้งแต่สมัยสังคมศักดินา ก็เมื่อมีโอกาสมาเข้าเรียนกับโรงเรียน นปช.ครั้งนี่ละ เอ็นจีโอไม่เคยสอนหนูเลย   จึงรู้ว่าถ้าจะปฏิรูปที่ดินกันจริง ต้องทำให้อำมาตย์หมดอำนาจหมดพลังเป็นสำคัญ เหมือนประเทศญี่ปุ่น อเมริกา จีน  โน่น

คนเสื้อแดงที่มีปัญหาเรื่องเขื่อน บอกกับหนูว่า
 ตอนนี้ได้ค่าชดเชยแล้วหลังจากต่อสู้เรื่องเขื่อนมา 20 กว่าปี แต่ที่มาสู้กับ นปช ก็เพราะตอนพ่อไม่สบายหนักต้องทำการผ่าตัด นโยบายสามสิบบาทรักษาทุกโรคได้ช่วยชีวิตพ่อของเขาเอาไว้ ไม่นั้นคงตายไปแล้ว ก็เลยเห็นว่าต้องมาสู้เพื่อประชาธิปไตยที่กินได้ค่ะ

คนเสื้อแดงที่มีปัญหาแรงงานบอกกับหนูว่า   ไม่พอใจมากที่รัฐมนตรีว่าการแรงงานไพฑูรย์ ประกาศให้นายจ้างห้ามลูกจ้างมาร่วมชุมนุม มาจำกัดเสรีภาพคนงานได้ไง และมาหาแม่ที่มาจากเชียงรายที่ร่วมประท้วงกับคนเสื้อแดงด้วย
คนเสื้อแดงที่มีปัญหาไม่มีที่อยู่อาศัย เขาอยู่กรุงเทพฯเองค่ะ   บอกกับหนูว่า เพิ่งตาสว่างไม่นานเองว่า ทำไมรัฐบาลไม่มีงบประมาณมาจุนเจือคนจนอย่างเรา ก็เพราะรัฐบาลต้องเอาใจขุนทหารทั้งหลาย แถมซื้อของเล่น จีที 200 ราคาถูกด้วย

คนเสื้อแดงที่เป็นแม่ค้าในตลาดโคราช บอกกับหนูว่า เมื่อก่อนเวลาไปติดต่อราชการ เจอเจ้าที่อำเภอตัวสั่นงิกงิก เดี๋ยวนี้ไม่กลัวแล้ว เพราะพวกนี้มีเงินเดือนเพราะภาษีเรา เวลาเจ้าหน้าที่จะเมินเฉยก็จะด่าทอเลยเพราะสั่นสู้แล้ว เมื่อรู้ว่าคนเหมือนกัน

คนเสื้อแดงจากเพชรบุรี เสียงเขาเหน่อๆ แต่เสียงดังฟังชัด บอกกับหนูว่า อำนาจอธิปไตยต้องเป็นของประชาชน ผู้บริหารผู้ปกครองต้องมาจากประชาชน ไม่ใช่ใครจะแต่งตั้งก็ได้ โลกอนาคตต้องเป็นโลกของประชาธิปไตย คนเราเท่ากัน หนึ่งสิทธิ์หนึ่งเสียง

โอวถึงเวลาปฏิรูปประเทศไทยกันแล้ว จะปฏิรูปอย่างไรดีละ คุณหมอลองเดินเล่นแถวสะพานผ่านฟ้าซิคะ แล้วจะเข้าใจดีว่า ยุบสภา ก่อนนะคะคุณหมอ
 ก่อนปฏิรูปประเทศไทย สู่จุดลงตัวใหม่ ไม่ต้องจุดเก่าๆเดิมๆที่คุณหมอเข้าใจผิดมาตลอดชีวิตค่ะ

ออ คุณหมอค่ะ ตอนนี้หนูตื่นแล้วค่ะ ไม่ได้หลับใหลเหมือนวันคืนเก่าๆ ค่ะ และเมื่อคืนหนูก็นอนหลับดี และฝันว่า
……
คุณหมอ แต่งตัวเต็มยศ เหมือนเป็นขุนนางอำมาตย์ใหญ่คนหนึ่งในยุทธจักรการต่อสู้เพื่ออำมาตยาธิปไตย กำลังจิบไวน์ลาตู กับแวดวงบรรดาศักดิ์เต็มยศ หัวเราะกันอย่างเริงร่า สนุกสนานครื้นเครง และในฝันคุณหมอยังบอกพวกไพร่พลว่า 

“เจ้าจงดูนิ้วทั้งสิบซิ แล้วคนเราจะเท่ากันได้ยังไง จงจดจำและบอกลูกหลานไว้ให้ดีๆนะ “
 

ขอให้โชคดีค่ะ
ยังจำหนูได้นะคะคุณหมอ
รัชนี (แฟนเก่าสายสีมา) เองค่ะ
 

ร่วมบริจาคเงิน สนับสนุน ประชาไท โอนเงิน กรุงไทย 091-0-10432-8 "มูลนิธิสื่อเพื่อการศึกษาของชุมชน FCEM" หรือ โอนผ่าน PayPal / บัตรเครดิต (รายงานยอดบริจาคสนับสนุน)

ติดตามประชาไทอัพเดท ได้ที่:
Facebook : https://www.facebook.com/prachatai
Twitter : https://twitter.com/prachatai
YouTube : https://www.youtube.com/prachatai
Prachatai Store Shop : https://prachataistore.net
ข่าวรอบวัน
สนับสนุนประชาไท 1,000 บาท รับร่มตาใส + เสื้อโปโล

ประชาไท