แถลงการณ์ของสภาทนายความ

เรื่อง อำนาจพนักงานสอบสวนที่ขัดรัฐธรรมนูญและขัดต่อกติการะหว่างประเทศว่าด้วยสิทธิพลเมืองและสิทธิทางการเมือง

จากกรณีที่พนักงานสอบสวนได้ยื่นคำร้องต่อศาลชั้นต้นในคดีที่กล่าวหาแกนนำพันธมิตรประชาชนเพื่อประชาธิปไตยเป็นกบฏและข้อหาอื่นๆ เป็นตัวอย่างให้เห็นถึงการใช้อำนาจที่เหลื่อมล้ำและไม่ชอบธรรมกับประชาชนที่สุจริต ซึ่งเรื่องนี้สภาทนายความได้คัดค้านให้เห็นแย้งมาโดยตลอดว่ากระบวนการใช้อำนาจสอบสวนตามประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความอาญาที่พนักงานสอบสวนมักอ้างเสมอว่าจะขออำนาจศาลให้คุมตัวผู้ต้องหา เป็นกรณีที่ไม่ชอบด้วยหลักนิติธรรมและขัดกับหลักกฎหมายโดยชัดแจ้ง สภาทนายความจึงขอแถลงการณ์มาเพื่อให้ผู้ที่เกี่ยวข้องได้โปรดพิจารณาไตร่ตรองและดำเนินการให้มีการบังคับใช้กฎหมายให้สมจริงตามหลักนิติธรรมและมาตรฐานสากลทั่วโลก ดังนี้

1.สภาทนายความขอขอบคุณศาลยุติธรรมและศาลปกครองที่ทำให้การบังคับใช้กฎหมายในการสอบสวนและการตั้งข้อหาในคดีอาญา รวมทั้งการใช้กำลังปราบปรามประชาชนที่ไม่ชอบยุติลงได้ในระดับหนึ่ง และขอขอบคุณและชื่นชมทนายความอาสาทุกท่าน โดยเฉพาะนายนิติธร ล้ำเหลือ ที่เป็นหัวหน้าคณะทำงาน รวมถึงผู้เสียหายและญาติที่ได้ช่วยผลักดันทำให้ข้อเท็จจริงและข้อกฎหมายในคดีมีความกระจ่างชัดเป็นประโยชน์แก่การพิจารณาคดีของศาล

2.กรณีดังกล่าวตามข้อเท็จจริงที่ปรากฏในการพิจารณาคดีของศาล ทั้งศาลยุติธรรมและศาลปกครองนั้นได้ให้ความรู้ทางกฎหมายแก่ประชาชนว่าบทบัญญัติแห่งการประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความอาญา มาตรา 66,86,87,90 รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช 2550 มาตรา 26,28,39 วรรค 2,3 และมาตรา 40(4) ที่ให้พนักงานสอบสวนมีอำนาจยื่นคำร้องต่อศาลเพื่อขอควบคุมตัวผู้ต้องหาไว้ในระหว่างการสอบสวนที่ยังไม่เสร็จสิ้นนั้น เป็นเรื่องบที่ทำให้ผู้ต้องหาหรือผู้ถูกควบคุมตัวเสียเปรียบ เพราะพนักงานสอบสวนมีอำนาจหาพยานหลักฐานมากล่าวอ้างผู้ถูกควบคุมตัวได้เพียงฝ่ายเดียว ในขณะที่ผู้ต้องหาไม่มีโอกาสที่จะออกไปหาหลักฐานหรือรวบรวมหลักฐานเพื่อต่อสู้คดี เป็นการเขียนกฎหมายที่เกิดขึ้นในสมัยยุคทรราชทางการทหารตั้งแต่ปี พ.ศ. 2500 และเป็นกฎหมายที่ไม่มีความยุติธรรมต่อประชาชน จนมีคำกล่าวกันว่า "เกิดเป็นคนไทยมีสิทธิติดคุกฟรี 84 วัน"เพราะหลังจากที่ปล่อยให้พนักงานสอบสวนไม่สามารถจะหาพยานหลักฐานได้แล้ว ก็ยื่นคำร้องขอต่อศาลให้ปล่อยตัวไปโดยที่ไม่ได้ค่าตอบแทนใดๆ นับว่าเป็นเรื่องที่น่าเศร้ายิ่งที่มีกฎหมายอย่างนี้อยู่ในประเทศไทย

3.การมีกฎหมายตามข้อ 2 ข้างต้น ทำให้พนักงานสอบสวนลุแก่อำนาจและใช้กฎหมายนี้บีบบังคับผู้ต้องหาในความควบคุมของตนเอง มีการทรมานกลั่นแกล้งและข่มขู่ผู้ต้องหาทุกกระบวนการ ทุกวิธีการ เพื่อให้ผู้ต้องหารับสารภาพเพื่อต่อรองข้อหาใหญ่เป็นข้อหาเล็ก เพื่อต่อรองให้ตัวเองทำสำนวนได้ทันเวลาที่ขอฝากขังไว้และกลัวว่าผู้ต้องหาจะฟ้องกลับ นี่คือสิ่งเลวร้ายที่เกิดขึ้นในกระบวนการยุติธรรมที่สภาทนายความเห็นว่าเป็นเรื่องที่สำคัญอย่างยิ่งและหยิบยกให้มีการแก้ไขและยกเลิกโดยรีบด่วน อย่าปล่อยให้เป็นไฟไหม้ฟางเหมือนเรื่องที่ประเทศไทยไม่เคยดูแลสิทธิของเด็ก โดยกว่าจะมีศาลเยาวชนที่คุ้มครองเด็กได้ก็ประมาณ 50 ปี เกือบครึ่งศตวรรษที่เด็กต้องติดคุกเดียวกับผู้ใหญ่ กว่าประชาชนจะมีสิทธิหาหลักฐานมาต่อสู้กับพนักงานสอบสวนเวลาผ่านไปประมาณ 50 ปี ก็ยังไม่สามารถแก้กฎหมายนั้นได้แต่อย่างไร

4.ความรู้ทางกฎหมายที่เป็นประโยชน์ต่อประชาชนอีกเรื่องหนึ่งคือการควบคุมตัวผู้ต้องหาของพนักงานสอบสวนในประเทศไทยก็ขัดกับหลักปฏิบัติสากลที่จะต้องควบคุมตัวผู้ต้องหาไว้เฉพาะในที่ที่เป็นสถานที่ที่ควบคุมตัวผู้ต้องหาเท่านั้น ไม่อาจจะไปควบคุมตัวในเรือนจำซึ่งเป็นสถานที่คุมขังนักโทษที่มีคำพิพากษาถึงที่สุดแล้วได้ โดยอ้างว่ามีการแยกแดนขังระหว่างผู้ต้องหา แต่ในทางปฏิบัติผู้ต้องหากับนักโทษก็อยู่ในเรือนขจำเดียวกัน เป็นการปฏิบัติที่ไม่สอดคล้องกับมาตรฐานสากลและปฏิญญาสากลว่าด้วยสิทธิมนุษยชนแห่งสหประชาชาติ เรามักจะอ้างอยู่เสมอว่าไม่มีงบประมาณแต่ 70 กว่าปีนับตั้งแต่ประเทศไทยใช้ระบอบประชาธิปไตย สิ่งเหล่านั้นก็ยังมีให้เห็นและสร้างความไม่เป็นธรรมให้กับประชาชนตลอดมา

5.สภาทนายความขอเสนอให้ทนายความผู้ประกอบวิชาชีพทนายความทุกท่านเมื่อมีโอกาสยื่นคำร้องต่อศาลให้เสนอประเด็นข้อกฎหมายข้างต้นต่อศาลรัฐธรรมนูญเพื่อวินิจฉัยสิทธิพลเมืองและสิทธิทางการเมืองของประชาชนให้ต่อสู้ด้วยความเป็นธรรมไม่ใช่ถูกควบคุมตัว แล้วให้โอกาสแต่เพียงฝ่ายเดียวหาหลักฐานมากล่าวหาใส่ตน และใคร่ขอให้ศาลทุกศาลที่ได้รับคำร้องได้ส่งประเด็นนี้ไปยังศาลรัฐธรรมนูญโดยด่วนเพื่อขอให้พิจารณา สภาทนายความเชื่อว่าหากได้มีการพิจารณาข้อกฎหมายตามหลักนิติธรรมและหลักกฎหมายที่ถือปฏิบัติเป็นหลักสากล โดยเฉพาะกติการะหว่างประเทศว่าด้วยสิทธิพลเมืองและสิทธิทางการเมืองที่ประเทศไทยเป็นสมาชิกก็จะนำมาซึ่งความยุติธรรมและการให้โอกาสประชาชนสู้อย่างเต็มที่ตั้งแต่ต้น ไม่ใช่การผูกขาดที่เป็นผลทำให้เกิดการควบคุมตัวโดยไม่ชอบด้วยกฎหมายมากมาย รวมทั้งการปั้นและการจ้างพยานเท็จของพนักงานในชั้นสอบสวนที่ยังมีอยู่อย่างเป็นประจำในปัจจุบัน

6.สภาทนายความอยากเห็นความกล้าหาญขององค์กรกระบวนการยุติธรรมที่จะคืนสิทธิเสรีภาพในการต่อสู้คดีอย่างเป็นธรรม พนักงานสอบสวนมีโอกาสสืบสวนผ่านเจ้าหน้าที่ตำรวจโดยข้อเท็จจริงอยู่แล้ว แต่การที่มีบทบัญญัติให้พนักงานสอบสวนมีโอกาสควบคุมตัวทำให้ขี้เกียจทำงานและเกิดความมักง่ายในการสรุปสำนวน ทำให้เกิดโอกาสที่จะใช้อำนาจโดยมิชอบ ดังนั้นจึงขอให้หน่วยงานของกระบวนการยุติธรรมทุกหน่วยงานร่วมกันรับผิดชอบให้มีการดำเนินการแก้ไขกฎหมาย สภาทนายความพร้อมที่จะเป็นผู้ให้ข้อมูลและแก้กฎหมายเพื่อประชาชนตลอดเวลา ขอให้สมาชิกสภาผู้แทนราษฎรและสมาชิกวุฒิสภารวมทั้งสมาชิกพรรคการเมืองร่วมกันพิจารณาแก้ไขความไม่เป็นธรรม ความยุติธรรมให้กับประชาชน เพื่อเป็นของขวัญให้กับประชาชนให้ทันภายในปี 2552 โดยพร้อมเพรียงกัน

7.กรณีที่ประชาชนถูกรัฐบาลนายสมชาย วงศ์สวัสดิ์ พร้อมทั้งเจ้าหน้าที่ตำรวจและผู้ที่เกี่ยวข้องทำร้ายถึงแก่ชีวิตและบาดเจ็บสาหัสหลายร้อยรายนั้น สภาทนายความขอแจ้งว่าสภาทนายความได้จัดคณะทำงานเตรียมพร้อมที่จะให้ความช่วยเหลือทางกฎหมายในทุกเรื่อง ไม่ว่าจะเป็นคดีเพ่งคดีอาญาให้กับผู้ที่ต้องประสบเคราะห์กรรมเพราะการกระทำของเจ้าหน้าที่ตำรวจและรัฐบาลที่ไม่ชอบธรรมในครั้งนี้ ขอให้บรรดาญาติและผู้ได้รับความเสียหายติดต่อขอรับความช่วยเหลือได้ที่ สำนักงานคณะกรรมการช่วยเหลือประชาชนทางกฎหมาย สภาทนายความ เลขที่ 7/89 อาคาร 10 ถนนราชดำเนินกลาง แขวงบวรนิเวศ เขตพระนคร กรุงเทพมหานคร 10200 โทรศัพท์ 0-2629-1430 ต่อ 112,113 โทรสาร  0-2281-7611 อีเมล์ Legalaid@lawyerscouncil.or.th ได้ตลอดเวลา หากมีข้อขัดข้องอย่างใดให้ติดต่อนายกสภาทนายความทราบได้ ที่หมายเลข 02-282-7722 สภาทนายความพร้อมที่จะให้ความช่วยเหลือเพื่อสร้างความเป็นธรรมให้กับผู้ที่ต้องมาประสบเคราะห์กรรมในครั้งนี้จากเงื้อมมือของรัฐบาล

จึงขอแถลงมาเพื่อขอได้โปรดดำเนินการให้ประชาชนได้รับความเป็นธรรมในตกระบวนการยุติธรรมอย่างเสมอต้นเสมอปลาย

                      นายเดชอุดม  ไกรฤทธิ์

                      นายกสภาทนายความ

ประธานคณะกรรมการช่วยเหลือประชาชนทางกฎหมาย

             สภาทนายความ

10 ตุลาคม 2551