ข่าวประชาธรรม : จม.จากเลขาธิการแพทย์ชนบท "ถึงประชาชนไทยทุกคน"

 

หมายเหตุ : นพ.พงศ์เทพ วงศ์วัชรไพบูลย์ เลขาธิการมูลนิธิแพทย์ชนบท ได้แสดงความคิดเห็นกรณีนายไชยา สะสมทรัพย์ รมว.สาธารณสุข แต่งตั้งโยกย้ายข้าราชการระดับสูงในสังกัด ผ่านทางข้อเขียน "จดหมายจากใจเลขาธิการมูลนิธิแพทย์ชนบท ถึงประชาชนไทยทุกคน :บทเรียนจากปฎิบัติการประชาธิปไตยภาคประชาชน"

จดหมายฉบับนี้ไม่ได้เขียนด้วยความเกลียดคุณไชยา แต่เขียนด้วยความรักและปรารถนาดีต่อประชาชนไทยทุกคน เพื่อตอบคำถามดังนี้

ทำไมคุณไชยาไม่เข้าใจพวกเรา

ผมคิดว่าคุณไชยาไม่เข้าใจเราครับ พวกเราทำงานกับผู้ป่วย ทำให้หล่อหลอมเป็นวัฒนธรรมแห่งอุดมการณ์ ,ความเมตตา, ความเข้าใจ ความเป็นพี่เป็นน้อง เป็นเพื่อนร่วมงาน ไม่ใช่ผู้บังคับบัญชาและผู้ใต้บังคับบัญชา ผมสงสารและเห็นใจคุณไชยาครับ คุณไชยามาทำงานในกระทรวงสาธารณสุข ในขณะที่มีความคิด วัฒนธรรม ความเชื่อที่หล่อเลี้ยงคุณไชยามาแต่อดีต อาจจะเป็นการใช้วัฒนธรรมของอำนาจ และเงิน คือคำตอบของการแก้ปัญหา แต่ยิ่งคุณไชยาแก้ปัญหาด้วยอำนาจ ใครไม่เห็นด้วยกับนโยบายก็สั่งย้าย ความขมึงเกลียวก็จะแน่นขึ้นและแก้ปัญหาไม่ได้ คุณไชยาอาจจะคิดว่ายังใช้อำนาจไม่พอ ก็จะยิ่งใช้อำนาจเข้าไปอีก โยกย้ายคนที่ออกมาแย้ง ปัญหาก็จะยิ่งบานปลายไปเรื่อยๆ จนดูเหมือนเราจะทำงานด้วยวิธีการ วิธีคิดที่ไม่มีวันมาบรรจบกันได้

หมอเป็นอาชีพที่ใช้วิชาการ และงานวิจัยมาตลอดชีวิต ไม่สามารถยอมรับได้กับการตัดสินใจที่ไม่อิงเหตุผลความคิดทางวิชาการ ถ้าคุณไชยาตัดสินใจนโยบายอะไรมาแล้ว และไม่ยอมฟังใครไม่ว่าเขาจะมีเหตุผลอะไร คุณไชยาคงบริหารได้แต่คนที่ตั้งใจจะประจบคุณไชยา

อะไรคือการแต่งตั้งโยกย้ายด้วยความชอบธรรม

มีคำถามเสมอว่า รัฐมนตรีมีอำนาจในการโยกย้ายข้าราชการระดับ 10 ขึ้นไป ทำไมต้องแย้งกันด้วย รัฐมนตรีมีอำนาจจริงครับ แต่จะใช้อำนาจนั้นอย่างชอบธรรมหรือไม่ ในองค์กรของพวกเรา พวกเรารู้กันดีว่าใครทำงานดี มีความรู้ความสามารถ ผลงานโดดเด่นเป็นที่ประจักษ์ต่อผู้ป่วยและสังคม คุณไชยาเข้ามาใหม่ ย่อมมีคนเข้ามาประจบประแจงเป็นธรรมดา แต่คุณไชยายังไม่รู้ข้อมูล คุณไชยาก็แต่งตั้งโยกย้าย แล้วให้สัมภาษณ์ว่าไม่รู้จักหมอศิริวัฒน์ ไม่เคยไปอย. แต่คุณไชยาก็ย้ายหมอศิริวัฒน์ ถ้าคุณไชยาทำอย่างนี้ต่อไปข้าราชการที่ไหนจะอยากทำความดี ก็ทำงานไหลตามน้ำพร้อมรัฐมนตรีไปเรื่อยๆก็เจริญก้าวหน้าในราชการ แล้วประเทศชาติของเราจะอยู่ตรงไหน

อำนาจอันชอบธรรมไม่ใช่การแต่งตั้งพวกของใคร แต่พิจารณาจากความรู้ความสามารถ ความดี ถ้าเป็นพวกเดียวกัน แต่ทำงานประจบสอพลอ คอรัปชั่นก็ไม่ควรตั้งให้ดำรงตำแหน่งสูง แต่ถึงจะเกลียดแค่ไหนแต่ถ้าเป็นคนดีมีความสามารถยังไงก็ต้องตั้งให้มีตำแหน่งสูง นั่นคือการใช้อำนาจโดยชอบธรรม เพราะในฐานะรัฐมนตรี ท่านกำลังทำงานดูแลราชกิจของพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว

อาจารย์ประเวศ วะสีเคยกล่าวว่า สังคมในอดีตแก้ปัญหาโดยการใช้ อำนาจทางทหาร หรือการใช้กำลัง ต่อมาเป็นอำนาจเงิน และต่อมาเป็นอำนาจความรู้ แต่ทั้งสามอำนาจนี้ไม่สามารถแก้ปัญหาของสังคมในยุคสื่อสารไร้พรมแดนได้ ต้องใช้อำนาจแห่งคุณธรรม อำนาจความดี จึงจะทำให้คนศรัทธาแล้วเข้ามาร่วมแก้ปัญหา

คุณไชยาจะปกครองหมอต้องใช้อำนาจความดี ดูแลคนดี ให้คนดีได้บริหารงานต่างๆในกระทรวงสาธารณสุข ถ้าคุณไชยาอยากรู้ว่าใครคือคนดี ก็คือคนที่ไม่ได้พยายามเข้าไปหาคุณไชยาตั้งแต่แรก แต่พยายามทำงานรับผิดชอบในหน้าที่ให้ดีที่สุด

หมอศิริวัฒน์เป็นคนดีทำไมต้องถูกย้ายลดชั้น

กระทรวงสาธารณสุขเรามีประวัติศาสตร์อันยาวนานในการต่อสู้กับทุจริตต่างๆ ตั้งแต่ทุจริตยา 1,400 ล้านบาท ที่กระทำโดยนักการเมืองที่เข้ามาจากการเลือกตั้ง และยังมีอีกหลายยุคสมัย ที่เป็นประวัติศาสตร์ที่บอกได้ว่าคนที่กล้าต่อสู้กับนักการเมืองที่คอรัปชั่น คนนั้นไม่ใช่คนดีหรอกหรือ

ผมอยากเล่าสะท้อนเหตุการณ์อดีตสมัยคุณหมอมรกต กรเกษม อดีตรัฐมนตรีช่วยว่าการกระทรวงสาธารณสุขในรัฐบาลก่อน ยังเป็นเลขาธิการอย.เมื่อปี 2537 ให้ฟัง นักการเมืองในสมัยนั้นย้ายคุณหมอมรกต จากเลขาฯอย.ไปเป็นผู้ตรวจราชการ สาเหตุเพราะว่าถูกรัฐมนตรีเรียกไปที่ห้อง และพูดว่า คุณหมอจะทำอะไรก็รีบทำเสีย ผมใช้เงินวันละ 3 แสน พูดเป็นนัยๆไปตีความเอาเองว่า ผมต้องใช้เงินวันละ 3 แสนให้ส่งเงินมาให้ พฤติกรรมรัฐมนตรีคนนี้คล้ายๆนักบุญ เวลาไปตรวจราชการที่ต่างจังหวัด ก็มักจะให้เลขาฯเอาเงินใส่ซองให้หน่วยงานนั้น แต่ไม่มีใครรู้ว่าที่มาเป็นอย่างนี้เอง ตอนนั้นคุณหมอศิริวัฒน์ออกมาให้ข่าวใส่ปลอกแขนดำประท้วง โดยไม่กลัวว่าจะถูกย้าย คนที่กล้าต่อสู้กับรัฐมนตรีที่ทุจริตคอรัปชั่นโดยไม่กลัวถูกย้าย เป็นคนดีหรือเปล่า มาถึงวันนี้ประวัติศาสตร์มันย้อนกลับมา คุณหมอศิริวัฒน์ ซึ่งเป็นคนดี ถูกย้ายโดยไม่มีเหตุผลชัดแจ้ง จะให้พวกเราแพทย์ชนบทนิ่งเฉยดูคนดีถูกโยกย้ายได้อย่างไร

คุณไชยาสั่งย้ายข้าราชการที่เคยต่อสู้กับรัฐมนตรีที่ทุจริตคอรัปชั่น จะทำให้เรามั่นใจว่าคุณไชยาจะเข้ามาดูแลกระทรวงสาธารณสุขให้ปราศจากทุจริตคอรัปชั่นได้อย่างไร

แพทย์ชนบทเกลียดคุณไชยาหรือไม่

ผมขอบอกว่าผมไม่ได้โกรธหรือเกลียดอะไรคุณไชยา เพราะเราไม่เคยรู้จักกัน ผมได้มีโอกาสไปเยี่ยมคุณพ่อเสม พริ้งพวงแก้ว อดีตรัฐมนตรีว่าการกระทรวงสาธารณสุข ตอนนี้ท่านอายุ 96 ปี ท่านสอนว่า "ลูกอย่าทำอะไรด้วยความโกรธ ความเกลียด เพราะจะบดบังปัญญา ขอให้ทำด้วยความรักชาติ ปัญญา และความดี" ตามความเป็นจริงผมไม่ได้เกลียดคุณไชยา แต่พวกเราชมรมแพทย์ชนบททำสิ่งต่างๆซึ่งคุณไชยาอาจจะเห็นว่าขัดแย้ง และเป็นศัตรู แต่ที่พวกเราทำทั้งหมดก็เพราะพวกผมนึกถึงคำพูดของพ่อเสมที่ว่า "ขอให้ลูกกล้าทำในสิ่งที่ถูกต้อง อะไรถูก ก็ว่าถูก อะไรผิดก็ว่าผิด ช่วยกันดูแลกระทรวงสาธารณสุข พ่อดูพวกเราอยู่" ผมไม่ใช่คนก้าวร้าว ไม่ชอบความขัดแย้ง แต่เมื่อนึกถึงคำพูดของพ่อเสม ผมต้องกล้าแย้งในสิ่งที่ถูกต้อง ผมต้องดูแลกระทรวงสาธารณสุขที่พ่อเสมรักและดูแลมาตลอดชีวิต เวลาผมต้องแย้งกับท่านรัฐมนตรี คำพูดของพ่อเสมจะวนเวียนมาเพื่อรวบรวมความกล้าว่าเรากำลังทำสิ่งที่ถูกต้องแล้ว

พวกเราชมรมแพทย์ชนบททำเพื่ออะไร

ขอยืนยันว่าทุกอย่างที่พวกผมทำ ไม่ใช่เพื่อตำแหน่งที่สูงขึ้น สมัยที่คุณพินิจ จารุสมบัติเป็นรัฐมนตรีว่าการกระทรวงสาธารณสุขและผมเป็นประธานชมรมแพทย์ชนบท คุณพินิจเคยถามผมถึง 3 ครั้งว่า เห็นว่าผมทำงานดี อยากสนับสนุนให้เป็นซีเก้า ผู้เชี่ยวชาญด้านเวชกรรมป้องกัน จังหวัดไหนก็ได้ แต่ผมตอบปฎิเสธ เพราะผมไม่คิดว่าจะก้าวหน้าในชีวิตราชการแบบนั้น เพราะไม่มีศักดิ์ศรี เราเป็นแพทย์ เป็นวิชาชีพ เรามีจรรยาบรรณในวิชาชีพครับ ถ้าคุณไชยาไม่เชื่อถามคุณพินิจได้ครับ

พวกเราทำตามสิ่งที่เรียกว่า "อุดมการณ์" ซึ่งผมคิดว่าคุณไชยาอาจจะไม่เข้าใจ เพราะคุณไชยาให้สัมภาษณ์ว่าไม่เข้าใจว่าทำไมหมอศิริวัฒน์ถึงยอมหยุดรับเงินเดือน 150,000 บาทในองค์กรอิสระ แล้วย้ายมารับเงินเดือน 50,000 บาทที่สำนักงานคณะกรรมการอาหารและยาโดยคุณไชยาตั้งข้อสังเกตว่า น่าจะมีผลประโยชน์อะไรในอย.ที่ทำให้คุณหมอศิริวัฒน์ยอมรับเงินเดือนลดลง นี่เป็นคำตอบของคำว่า "อุดมการณ์"ครับ ตอนผมจบจากคณะแพทยศาสตร์รามาธิบดีใหม่ๆ ผมอยากมีรถบีเอ็มดับบลิวขับ แต่ต้องขอบคุณรัฐบาลไทยที่ส่งผมไปใช้ทุนในชนบท 3 ปี ผมได้พบคนทุกข์คนยากในสังคมมากมายที่พวกเราคนรวยและคนชั้นกลางไม่ได้ดูแลพวกเขา ผมได้เรียนรู้ว่า "เวลาเราได้พบคนที่ลำบากกว่าเรา ความอยากมีอยากได้ก็จะหายไป " หลังจากนั้นผมไม่อยากขับรถบีเอ็มอีกแล้วครับ ทุกวันนี้ผมขับรถปิคอัพเก่าๆคันหนึ่ง

อุดมการณ์แห่งแพทย์ชนบทได้หล่อหลอมพวกเรา ไม่เช่นนั้นคงไม่มีคนอย่างหมอวรวิทย์ ที่โรงพยาบาลอุ้มผางจังหวัดตาก ที่อยู่ที่นั่นมาได้เกือบ 20 ปี ทั้งที่รายได้น้อยกว่าเอกชนมากกว่า 5 เท่า

ผมอยากให้คุณไชยาได้เหลือที่ว่างในสังคมทุนนิยม แห่งการแก่งแย่ง เงิน และอำนาจ ไว้สำหรับอุดมการณ์ของพวกเราที่จะเติบโตในปริมณฑลซึ่งคุณพ่อเสมได้ให้มรดกแก่พวกเราไว้ ให้ผมได้ตอบกับคุณพ่อเสม พริ้งพวงแก้วว่า ผมได้ดูแลกระทรวงสาธารณสุขที่พ่อรักไว้เป็นอย่างดี

ประชาธิปไตยภาคประชาชนเริ่มขึ้นแล้ว

จากผลการทำงานที่ผ่านมา ผมคิดว่าคุณไชยามีวิธีคิด วิธีการ ความเชื่อ วัฒนธรรมและอุดมการณ์ที่แตกต่างจากพวกเรา จริงๆในสังคมเราทุกคนสามารถมีบทบาทหน้าที่ที่ตนเองถนัดแตกต่างกันได้ และทำประโยชน์ให้สังคมได้ แต่เราต้องรู้ว่างานอะไรที่เราถนัด ที่เราทำประโยชน์ให้สังคมมากที่สุด คุณไชยาถนัดงานด้านอื่น น่าจะเลือกไปทำงานที่คุณไชยาถนัด

แต่อย่างไรก็ดี ในเมื่อประชาธิปไตยที่คุณไชยาบอก คือกติกาแห่งการเลือกตั้ง การหย่อนบัตรลงในหีบ รวมทั้ง กติกาแห่งการใช้สิทธิของพลเมืองในการถอดถอน ผมก็ขอใช้ประชาธิปไตยกับคุณไชยาเช่นกัน โดยการขอร่วมกับเครือข่ายภาคประชาชน มูลนิธิเพื่อผู้บริโภค เครือข่ายผู้ป่วยโรคเรื้อรัง มูลนิธิเข้าถึงยา เครือข่ายเพื่อนโรคไต และอื่นๆ ในการเข้าชื่อถอดถอนคุณไชยา ไม่ว่าคุณไชยาจะไม่ชอบ โกรธ หรือไม่พอใจอย่างไร ก็คงต้องยอมรับในกติกาแห่งประชาธิปไตยแบบที่ผมยอมรับให้คุณไชยาที่มาจากการเลือกตั้งเข้ามาบริหารงานในกระทรวงสาธารณสุขนาน 1 เดือนที่ผ่านมา

ผมจึงขอเชิญชวนประชาชนทุกท่านครับ ท่านจะไม่เห็นชอบกับผมก็ไม่เป็นไร แต่ถ้าท่านเห็นชอบท่านเชื่อว่าคุณไชยาไม่เหมาะสมกับตำแหน่งรัฐมนตรีว่าการกระทรวงสาธารณสุขตามเหตุผลต่างๆที่ผมว่าไว้ หรือตามหน้าหนังสือพิมพ์ ท่านย่อมมีสิทธิอันชอบธรรมที่จะทดลองใช้ประชาธิปไตยภาคประชาชน สามารถดาวน์โหลดแบบฟอร์มนี้ได้ที่ www.cl4life.net หรือ www.consumerthai.org หรือขอรับแบบฟอร์มได้ที่โรงพยาบาลอำเภอทุกแห่ง และส่งแบบฟอร์มนี้พร้อม(รับรอง) สำเนาทะเบียนบ้าน และ สำเนาบัตรประชาชน ขีดคร่อมว่าใช้เฉพาะการถอดถอนรัฐมนตรี มาที่ ตู้ปณ ๑๑๙ ปณจ. คลองหลวง ๑๒๑๒๐

ถึงตอนนี้ไม่สำคัญแล้วครับว่าผมจะถอดถอนคุณไชยาได้หรือไม่ แต่สิ่งสำคัญคือผมจะขอเชิญชวนประชาชนไทยทุกคนมาร่วมดูแลประเทศไทยโดยใช้สิทธิพลเมืองของท่านเพื่อสังคมที่อยู่เย็นเป็นสุข แบบที่อาจารย์ประเวศ วะสีท่านมีจินตนาการว่า "มนุษย์ทุกคนพ้นทุกข์ร่วมกันได้" เราสามารถอยู่ด้วยความแตกต่างในผืนแผ่นดินของพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว โดยไม่แตกแยกครับ

ยืนยันอีกครั้งว่าผมไม่ได้เกลียดคุณไชยา แต่ผมรักประเทศไทยและประชาชนไทยทุกคนครับ

นพ.พงศ์เทพ วงศ์วัชรไพบูลย์

เลขาธิการมูลนิธิแพทย์ชนบท

ร่วมบริจาคเงิน สนับสนุน ประชาไท โอนเงิน กรุงไทย 091-0-10432-8 "มูลนิธิสื่อเพื่อการศึกษาของชุมชน FCEM" หรือ โอนผ่าน PayPal / บัตรเครดิต (รายงานยอดบริจาคสนับสนุน)

ติดตามประชาไทอัพเดท ได้ที่:
Facebook : https://www.facebook.com/prachatai
Twitter : https://twitter.com/prachatai
YouTube : https://www.youtube.com/prachatai
Prachatai Store Shop : https://prachataistore.net
ข่าวรอบวัน
สนับสนุนประชาไท 1,000 บาท รับร่มตาใส + เสื้อโปโล

ประชาไท